TüRKİye diyanet vakfi 6 İSLÂm ansiklopediSİ (22) 6
Yüklə 1,53 Mb.
|
| 810 Sitzungberichte Bayerischen Akademie des Wissenschaft.en, München 1863, II, 1-34 811 nr. 1366 812 nr. A 85, I 813 nşr. Muhammed eş-Şerîf Kahir, Cezayir 1973; nşr. Muhammed Miftâh, I-II, Dârül-beyzâ 1409/1989 814 nşr. Abdülkâdir Ahmed Atâ, Kahire 1968; nşr. Muhammed el-Kettânî, MI, Dârülbeyzâ-Beyrut 1970 815 el-Meşnk, LXIİ1/1 | Beyrut 19691, s. 47-66; ayrıca MMMA, XII 119661, s. 110-132 816 Ara-bicalLeiden 1969|,s. 156-319;Kadâyâşe-/câ/u/yemin târîhi'iğarbi'l-islâmî, Beyrut 1988, s. 251 -387 817 bk. İbn Kunfüz 818 bk. bibi 819 III. Ah-med, nr. 1361/8 820 Kitâbü't-Tezkiretİ's-Sa^diyye fı'l-kauânî-ni't-tıbbiyye, el-Külliyye 821 Süleyma-niye Ktp., Lâleli, nr. 1Ö25; Musul, nr. 33, 152/6 822 Fâtih, nr. 3401/6; Cârullah Efendi, nr. 2060/9 823 nr, 2470 824 nr. 2506/1 826 bk. Hulâsatü'l-Hisâb 827 'Alemü't-kütüb, 1/3 19801, s. 325-329 828 Keş-fü'z-zunûn, 1, 365 829 Beyazıt Devlet Ktp., Bayezid, nr. 905 830 Muştalan, nr. 290/1 831 Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 1520 832 Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 1799 833 Esad Efendi, nr. 1520 834 Feyzullah Efendi, nr.1377 835 Tabakâtü 'ş-Şâffiyye 836 Hizânetü'l-Âlûsî, nr. Ö242 837 Keşfü'z-zu-nûn, I, 132 838 a.g.e., I, 492 839 a.g.e., II, 1001 840 İb-nü'l-Cevzî'nin Kitâbü'l-Meuzûtâl'\nda yer alan Regaib namazının faziletine dair hadisle II, 124-126] ilgili olarak İbn Hacer el-Askalânî'nin yaptığı tenkit esas alınarak meydana getirilmiştir 841 İbn Hacer'in Fethu't-bârîadlı eserinden yapılmış soru cevap tarzında bir özettir 842 Kâdî İyâz'ın eş-Şr/a'adlı eserinin muhtasarıdır 843 bk. Hayyât, Ebü'l-Hüseyin 844 Kâdî lyâz, IV, 733; İbn Ferhûn, II, 237; krş. Makrîzî, VI!, 423 845 seksen cüz olduğu söylenmektedir 846 el-İnbâh can es-mâ'illâh 847 el-Hu-tab ve siyerü't-hutabz1 848 Sezgin, 1,483-, M.Âbidel-Fâsî.l, 186-188 849 M.Âbidei-Fâsî, 1, 186 850 İbn Ha-cer, V, 367 851 Şruİbni'İ-Hebbâriyye, s. 98 852 a.g.e., s. 75 853 a.g.e., s. 89 854 a.g.e., s. 175 855 Şi'ru İbni't-Hebbâ-riyye 856 Ebû Nasr Saîd el-Kâşânî 857 Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 4157 858 Leknev 1264/1847; Kahire 1292; Beyrut 1304;nşr. M. Sâdık-Seyyid Haydareİ-Hüseynî, Bağ-dad 1343;nşr. İzzet el-Attâr, Kahire 1355 859 III. Ahmed, nr. 3268/5 860 Mecdüdöin el-Kummîiçin yazılmıştır 861 Ebü'1-Alâ el-Maarrî'ninSi/ctü'z-Zend'ini eleştirenlere reddiyedir 862 edebiyata dair manzum bir eserdir, bk. Hediyyetü't-Câri-fln, II, 79 863 Üyûnü'l-enbâ1, s. 558 864 Rashed, Les mathematiques infinitesi-males, I), 8-19; Encyctopediaof theHislo-ry, s. 405 865 A. I. Sabra 867 İbn Ebû Usaybia, s. 553; Heinen, Die islamische welt ziüischen MitLelatter und Neuzelt, s. 261; ayrıca bk. Rebstock, s. 66-67 868 a.g.e., s. 552 869 doğru boyunca, rectilinear 870 aş. bk.) 871 s. 98 872 İh-bârüVulemâ'.s. 167-168 873 Uyünü't-ahbâr, s. 551-552, 554-560 874 Heinen, Die İslamische ıveil ztuischen Mİttetalter and Neuzeit, s. 262-277 875 Kitâbfî'l-menâzır 876 Vitellion, XIII. yüzyıl 877 l-ll, Haydarâbâd 1347-1348 878 The Optics of ibn al-Haytlıam: Books t-lll on Direct Vision, London 1989 879 İstihraca semti'l'kıbte 880 Abhandlung des al-Hasan İbn al-Hasan ibn al-Haitam |Alhazen| über die Bestimmung der Richtung der Qibla", ZDMG, LXXV 11921), s. 242-253 881 Risale fi hey'eü'l-câlem 882 bir yazmasının tanıtımı için bk. Tümer, bibi 883 Na?ariyye-Lü 'l-müteuâziyât fi'l-iıendeseti'Nstâmiy-ye, Tunus 1988, s. 87-117 884 Mecmû\ı'r-resâ3il içinde, Haydarâbâd 1357/1938 885 Über das Licht des Mondes, einc Untcrsuchung von ibn al-Haitham", Sitzungsberichte der Physikatisch-medizinischen Sozietat in Ertangen, LV!II-LIX|Erlangen 192ö-I927|, s. 305-398 886 Ibnal-Haytham's Unİvcrsal Solution for Fİnding the Direction of the Qibla by Calculatİon", Arabic Sciences andPhitosophy, VICambridge i 995], s. 145-193 887 Mecmü'u.'r-resâ'il içinde, Haydarâbâd 1357/1938 888 Aufsâtzezurarabisehen Wissenschaftsgeschichte, i, 534-543 889 Sezgin, V, 366 890 Die Abhandlung über die Ausmessung des Paraboloides von ibn al-Haitham", Bibliotheca Mathemaüca, XN/3 Leipzig 1911-I912|, s. 289-332 891 Hzâm (Risale fî berkâri'd-deuâ'iri'i-Hzâm 892 Über geometrisehe Instrumente bei den muslimischen VÖlkern", Zeitschrift für Vermessungsıvesen, XX1I-XXIII des sciences, Paris 1959, s. 453-460 893 Die Kreisquadratur des Ibn al-Haitam zum ersten Mal nach den Manuskripten der Königlichen Bibliothek in Berlin und des Vatikans herausgegeben und übersetzt", Zeitschrift für Mathematik und Physik, XL1V jLeipzig 18991, s. 33-47 894 On seeing the Stars", Zeitschrift für Geschichte der arabisch-İslamischen Wissenschaften,W Frankfurt I99l-I992 S. 31-72 895 On Seeing the Stars, II, Ibn al-Haytham's Answers to the Doubts Raised by Ibn Ma'dân", Zeilschrift für Geschichte der arabisch-islamischen Wissenschaflen, X [Frankfurt 1995-1996], s. 1-59 896 Fasl fî mukaddimâti düH'l-müseb-bac 897 Die trigonometrischen Lehren des persichen Astronomen al-Birüni, Han-nover 1927.S. 84-91 898 Mecmil''u'r-resâ}İl içinde, Haydarâbâd 1357/1938 899 Über das Lichtder Sterne", VSochen-schrift für Astronomie, Meteorologİe und Geographie,XV\\ 11890|, s. 1-4 900 The Lİght of the Stars, A Short Discourse by Ibn al-Hay-tham", Briüsh Journal for the History of Sciences, V |Cambridge 1970-1971], s. 282-288 901 Risale fi'l-eşer ellezî fî vechi'l-kamer 902 Die Abhandtungdes Schaichs Abi 'Ali al-Hasan Ibn al-Hasan Ibn at-Haitlıam über die Nalur derSpuren jFlecken], die man aufder Oberflâche des Mondes sieht, Hannover 1925 903 The Worid oflslarn |ed, Bernnrd Leu/is], London 1976, s. 197 904 MMMA, XL/2 [ Ka-hire 19961, s. 81-109 905 Notice du traite des connus geometriques de Hassan ben Haithem", JA, XIII 11834], s. 435-458 906 Abhandlung des Hasan ben al-Husain ben al-Haitam über eine Methode, die Polhöhe mit grösster Genauigkeit zu bestimmen", De Zee, X 11920|, s. 586-601 907 Geometrie el dioptriqu.e auXe siecle: Ibn Sahi, al-Qühl et Ibn al-Haytham, Paris 1993, s. 111-112, 133-1 58 908 Über die Camera obscura bei Ibn al-Haitam", Silzungsberichte der Physikalisch-medizinischen Sozietât in Erlangen, XLV1 |Erlangen 1914], s. 155-169 909 Haydarâbâd 1347-1348/1928-1930 910 Aufsatze zar arabischen WissenschaftS' geschichte, I, 529-531 911 Über die Lage der Milchstrasse nach Ibn al-Haitam", Sirius, XXXIX/5 |Leipzig 19061, s. 113-115 912 Mecmtfu'r-resâ'Û içinde, Haydarâbâd 1357/1938 913 Zur Geschichte des Satzes von der Lotsumme im Dreİeck", Sudhoffs Archiu für Geschichte der Medizin und der NatLirıuİssen-schaften, XLVU1 IStuttgart 19641, s. 240-247 914 Zeitschrift für Geschichte der arabisch-istamischen Wissenschaften, X1 Frankfurt 1995-1996, s. 61 -121 915 Aufsatze zur arabischen Wissensch.aftsgeschich.te, 11, 616-621 916 Nazariy-yelü'l-müteuâziyâtfi'l-hendeseti'ljslânıiy-ye, Tunus 1988, s. 121-1 33 917 Das achle Buch zu. den "Conica"des Apoltonios uon Perge, Rekonstrutert uon İbn ai-Haysam, İstanbul 1974 918 ibn al-Haytham 's Completion ofthe Conics, New York 1985 919 MMLADm., LXXIII/2 11998, s. 261-310 920 İbnü'l-Heysem'in eserleri hakkında daha geniş bilgi için bk. Sezgin, V, 358-374; VI, 251-261;DSö,VI, 204-208 921 ez-Zayi calâRefVl-işr,neşredenin girişi, s. 22,hâ-hu'İ-meknân, I, 151 922 Süyûtî, Buğyetü't-uıı'ât, I, 167 923 Sehâvî, ed-Dau'ü't-tâmi'.Vltt, 129 924 Aydın, s. 74-78 925 a.g.e.,VI!l, 129 926 el-FeuâHdü 7-behiyye, s. 180 927 Fıkha ehii'l-clmk, s. 73 928 ed-DauJü7-/âmıc, VUI, 131 929 Kırbaşoğlu, s. 32 930 Sehâvî, ed-ûau'ü'Mâmr, Vlll, -131 931 el-Feüâ'i-dü'l-behiyye, s. 180; Mecmûcatü resâ'il, [, 32; Reddü'i-mühtâr, III, 173, 621, 688 932 üsûl-i Fıkıh, s. 58; ictihadlanna dair bazı Örnekler için bk. Aydın, s. 1 12-119 933 bk. el-Hidâye 934 I-IV, Leknev 1292, Kadızâde'nintek-milesiyle birlikte, I-Vlll, Bulak 1315-1318; I-Vlll. Kahire 1356, Kadızâde'nirı tekmilesi, Bâbertî'nin e/-Hidâyeşerhi ve SâdîÇele-bî'nin buna hâşiyesiyle birlikte; I-IX, Kahire 1306, 1319, anılan eserler ve Kurlâ-nî'nin el-Hidâye şerhiyle birlikte-, 1-X, Kahire 1970, Kadızâde, Bâbertî ve Sadî Çe-lebi'nin eserleriyle birlikte 935 Fihrisü Fethi'I-kadir şer-hi't-Hidâye, Küveytl407/1986 936 Keşfü'z-zunûn, II, 2034 937 Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 780, Damad İbrahim Paşa, nr. 429; TSMK, Emanet Hazinesi, nr. 714 938 MV, Kahire 1350-1351/1931-1932 939 Kahire 1351/1932; l-lll, Bulak 1316-1318, İbn Emîru Hâcc'ın et-Takrîr'İve İsnevî'ninNihâyetü's-sCıİü ile birlikte; Beyrut 1403/1983, Bulak baskısından ofset; I-IV, Kahire 1350-1351/1931-1932, Emîr Pâdişah'ın Teysîrü'l-Tafırtfiy-le birlikte 940 İÜ Ktp., AY, nr. 406 941 Bulak 1317, Kemâleddin İbn Ebû Şerîf'in ct-Müsâmere'si ve İbn Kutluboğa'-nin hâşiyesiyle birlikte; İstanbul 1400/ 1979; Delhi 1904, et-Müsâmere ile birlikte 942 Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr, 276/4, vr. 39-60, Şehid Ali Paşa, nr. 2750/2, vr. 14-28; Millet Ktp.. Feyzullah Efendi, nr. 2124. vr. 25-34; Beyazıt Devlet Ktp., Bayezid.nr. 8042; Dârü'l-kütübi'z-Zâhİriyye, nr. 5174 943 İcânelü'l-hakir li-Zâdi'i-fakir, Beyazıt Devlet Ktp., Baye-zid, nr. 1992; Berlin Staatsbibliothek, nr. 4609 944 İscâ-fü'l-meula'l-kadîr şerha Zâdi'l-faklr, Dâ-rü'l-kütübİ'z-Zâhirıyye, nr. 4047 945 Keşfü'z-zurtun, 11,946; Brockelmann, GAL, II, 99; Suppl., II, 92 946 nşr. Kahtân Abdurrahmaned-Dûrî, Bağdad 1980 947 Bu-hârî, "Tevhîd", 58; Müslim, "Zikir", 10 948 Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 929/6, vr. 150-157 949 Keşfü'z-zunün, I. 409, II, 1292 950 Brockelmann, G.4Jİ, 11,99; SuppL, II, 1 12;Ahlwardt, V5I0 951 Çorum İskilip İlçe Halk Ktp., nr. 1178 952 Çorum İskilip İlçe Halk Ktp., nr. 1289 954 Pertsch, II, I0 955 Beyazıt Devlet Ktp., Veliyyüddin Efendi, nr. H41,vr. H2n-1498 956 İbn Emîru Hâc, et-Takrîr ue'L-tahbîr. I, 5, 34; Keşfü'z-zunûn, I, 236 957 lisans tezi, 1979, Erzurum İslâmî İlimler Fakültesi 958 yüksek lisans tezi, 1992. EÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü 959 yüksek lisans tezi, I992, EÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü 960 yüksek lisans tezi, 1993, EÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü 961 yüksek lisans tezi, 1993, SÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü 963 yüksek lisans tezi, i994,EÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü 964 Süyûtî, 7a-bakâtü'l-huffâz, s. 548 965 I-VIII, Kahire 1353; Beyrut, ts 966 14İ6/1995, Câmiatü Ümmi'l-kurâ külliyyetü'ş-şerîa ve'd-dirâsâtî'l-!slâmjyye fer'u'1-fıkh ve'I-usûl 967 Hadis, nr. 725 968 nşr. Kemâl Yûsuf el-Hût, Beyrut 1410/1990 969 nşr. Salih Mehdî Abbas, 1-111, Beyrut 1409/1989 970 et-Ceoâbü'-cel'di'!-uakca fî-mâ yüraddü Cale'l-Hüseynî ue Ebî Zilfa 971 Cârullah Efendi, nr. 316, 131 varak; nr. 318, 79 varak 972 er-Risâletü'l-müstetrafe, s. 342 973 nr. 251/2; diğer nüshaları İçin bk. Brockelmann, GAL SuppL, II, 71 974 nr. 371 975 KöprüIü Ktp.,nr. 386/2 976 Mecmua, nr. 386/5; diğer nüshaları için bk. a.g.e., a.y. 977 el-Hükm bi'ş-sıhha ue'l-hükm bi'l-mûcib, et-Fark beyne'l-hükm bi'ş-şıhha oe'1-mücib 978 Ayasofya, nr. 1025, vr 5a-13a, Damad İbrahim Paşa, nr. 680, vr. 370:'-374a; diğer nüshaları için bk. Brockelmann, GAL,11, 79; SuppL, il, 71 979 en-Nüket 'ale'l-muhtaşarâü'ş-şelâşe 980 Brockelmann,GAL, II, 79;SuppL, II, 71 981 Brockelmann, GAL, I, 192;Supp/., II, 71 982 Mühimmâ-tü '1-Mühİmmât 983 Brockelmann, GAL SuppL, 11,71 984 Keşfü'z-zunün, II, 1867 985 Sehâvî, I, 343; Brockelmann, GAL, I, 495; II, 79; SuppL, I, 679 987 el-Müstefâd, neşredenin girişi, I, 56 988 Tahrîcü ehâdİsİ'l-Minhâc ti'l-Beyzâuî 989 Nazmü Minhâci'l-uüşûl ilâ citmi'l-üşûi 990 Şûra, nr. 9/70 991 DMBİ, IV, 220 992 Cava 1355. II, 205-274 993 Kahire 1310/1893, s. 2-139 994 Riyad, ts., I, 266-279 995 Kahire, ts 996 Ayasofya, nr. 3786, 126 varak 997 ei-Mucîn ca/â elimi urcûzeti İbnİ'i-Yâ-semîn 998 Brockelmann,GAL, 11, 79 999 Brockelmann, GALSuppL, I, 509; 11,71 1000 bu çalışmada el-Keşşâf in hadisleri tahrîc edildiği gibi bazı eksiklikleri de tamamlanmıştır 1001 müellifin babasının eseri üzerine yaptığı bir çalışmadır 1002 müellifin babasına ait eserinin şerhidir 1003 birkaç ciltten meydana geldiği söylenmektedir 1004 Zeynüddin el-lrâki' n\n Zeylü'z-Zey I ti-Vefeyâ-ü't-a'yân^ üzerine yapılan bu çalışma 806 [1403-1404] yılından başlamaktadır 1005 İbrâ!ı'nın oğlu-İbrânî'ninoğlu 1006 Gregorg- Grigorİ 1007 Lakabhin. Lacabane 1008 Yuhannâ İbnü'l-Ma'denî 1009 Târîhu muhlasari'd-düuet, tercüme edenin önsözü, s. 2-3 1010 Kronografya, Târihuz-zamân 1011 Gregory Barhebraei Chronicon Syriacum, Paris 1890 1012 1-11, London 1932 1013 I-Il, Ankara 1945-1950 1987 1014 Gregory Barhebraei Chronicon Ecclesiasticum, Louvain 1872-1877 1015 el-Meşnk, XXI 11923|, s. 494-507, 589-599, 660-671; XXII [1924], 182-192,272-281,364-372,417-427, 519-527, 604-614 1016 Muhtaşaru lârlhi'd-düuel 1017 Hz. Âdem'den Hz. Musa'ya kadarata-lar |patriyarkl devleti, isrâiioğullarfnınhâ-kimlerdevietijsrâiloğullarfnın hükümdarlar devleti, Keldânîler, İran hükümdarları, Yunanlılar, Romalılar, Bizanslılar, müslü-man Arap hükümdarları, Moğol hükümdarları 1018 Historia Compendiosa Dynastiarum, Oxford 1663 1019 I-1I, Leipzig 1783-1785 1020 Aklın yükselmesi kitabı 1021 Livre de l'ascension de l'esprii, Paris 1899-1900 1022 Işıklar kitabı 1024 Göz bebekleri kitabı 1025 mantık, fizik, metafizik, ahlâk-ekonomi-siya-set 1026 Ebü'l-Ferec, Târih, Budge'm önsözü, 1, 30; Sarton, 11/2, s. 977 1027 nşr. Paul Sbath, Kahire 1928 1028 Ken-zü'l-esrâr / Tefsîrü't-Kitâbi'l-Mukaddes / Horreum MysLerioum 1029 Ebü'l-Ferec, Târih, Budge'ın önsözü, 1, 33 1030 Ki-tâbü't-Eşrâ 1031 Sarton, U/2, s. 978 1032 Kitâbû'l-Ah-lâk 1033 Sarton, 11/2. s. 978 1034 Kitâbü'l-Hamâme 1035 nşr. Paul Bedjan, Le İıore de la coiombe, Paris 1898 1036 el-Meşrtk,L/\ [ Beyrut 195ö|, s. 21-66 1037 M, V/2, s. 802 1038 Kitâbü 'l-İşârât 1039 diğer eserleri için bk. Ebü'l-Ferec, Târih, Bud-ge:ın önsözü,!, 29-34; Sarton, 11/2, s. 975-979 1040 bk. İflîü 1041 İbnü'n-Nedîm, s. 219; KâdîAbdülceb-bâr, Fazlü'l-i'tizât, s. 308-309 1042 ibn Hacer, I, 231 |