TüRKİye diyanet vakfi

526 İstanbul 1977

527 Bk. Murtazâ el-Askerî, s. 17 vd.

528 Terceme-i Fımkı'ş-Şfa-i Nevbahtî, 1, 27

529 İstanbul 1931

530 Necef 1355/1936

531 RHR, CLIII |1958|, s. 68-78, 176-214; CLIV |1958], s. 67-95, 146-İ72; CLV |1959|. s. 63-78; müs­takil baskısı, Tahran 1958

532 Moskova 1973

533 Tahran 1353 hş

534 el-Furkân 25/53; Fâtır 35/12; el-Mürselât 77/27

535 Bk. Wensinck, el-Mu'cem, VIII, 326

536 Ha­disin tamamı ve izahı için bk. Tecrid Tercemesi, X, 60-75

537 Müslim, "Cennet", 26

538 Müslim, "Fiten", 29-32

539 DİA, III, 442-444

540 Akar, s. 279-280

541 a.g.e., s. 353

542 a.g.e., s. 282-283

543 Dihhudâ, s. 90

544 a.e, s. 90-91

545 et-Tevbe 9/122

546 Bk. M. F. Abdülbâkl, el-Mucem, "frk" md.

547 Bk. Wensinck, el-Muccem, "irk" md

548 Müsned, II, 332; 111, 145

549 "Sünnet", 1

550 "îmân", 18

551 "Fiten", 17

552 Meselâ bk. Hayyât, s. 24, 63, 101, 107, 112

553 Meselâ bk. İbn Ebû Âsim, I, 35, 36; Malatî, s. 13; ibn Batta, I, 377

554 el-Mü'min 40/41

555 Bk. M. F. Abdülbâkî, el-Mu'cem, "necat" md.

556 Bk. bibi.; fır­ka ve fırka-i nâciye hakkında daha geniş bilgi için bk. mezhep

557 BA, Yıldız Tasnifi, Ks. 18, Evr. nr. 553/410, Zrf. 93, Kar. 37

558 Bk. Fırka; Mezhep

559 el-Bakara 2/99; Âl-i İmrân 3/110; el-En am 6/49; es-Secde 32/ 18

560 el-Bakara 2/197; en-Nûr 24/ 4; ei-Hucurât 49/7, 11

561 el-Bakara 2/26; et-Tevbe, 9/80; el-Hadîd 57/26

562 Bk. M. F. Ab-dülbâki, ei-Mu'cem, "fsk" md.

563 Bk. Wensinck, el-Mu'cem, "fsk", md

564 Buhârî, "Edeb", 44; Müsned, I, 439

565 Kâsânî, VI, 268; İbnFerhûn, I, 173

566 İbn Mace, "İkâme", 78

567 Heysemî, 11, 67

568 Ebû Dâvüd, "Şalât", 64; Şevkânî, 111, 184-187

569 Bk. Fasık

570 el-Hucurât 49/6

571 et-Talak 65/ 2

572 Ebû Dâvûd, "Akzıye", 16; Tirmizî, "Şehâdât", 2; İbn Mâce, "Ahkâm", 30

573 el-Ahzâb 33/72

574 md. 1705

575 el-Hucurât 49/ 6

576 Buhârî, "Ve-şâyâ", 23, "Hudûd", 44; Müslim, "îmân", 38, 145

577 Basmadjian, s. 144

578 Arif Hikmet, Tezkire, Millet Ktp., Ali Emîrî, Ta­rih, nr. 789, s. 38; Fatîn, s. 214

579 Hadîkatü'l-ceuâmi',I, 23

580 a.g.e.,II, 175

581 Mecmua-i Teuârih, nşr. F. Ç. Derin-V. Çu­buk, İstanbul 1985, s. 92

582 Ekim 1772

583 Ahmed Rifat, Devhatü'n-nükabâ, İstan­bul 1283, s. 44

584 18 Eylül 1739

585 Râgıb Paşa, Teihîsât, İÜ Ktp.. TY, nr 9764, vr. 73"; Subhî. Târih, İstanbul 1198, vr. 160b

586 2 Mart 1742

587 a.g.e., vr. 186b, I87b, 189rfb

588 Râgıb Paşa, Divan. Bulak 1252, s. 5-7

589 Malûmat, XI/245, s. 95

590 Ekim 1772

591 Melike Öner, Fitnat Ha­nım Hayatı ve Edebî Şahsiyeti, İstanbul 1945, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Tez, nr. 195, s. 5

592 İbrahim Necmi (Dil­men), I, 219-220

593 Cevdet Paşa, Târih, İs­tanbul 1309, II, 100

594 Koca Ragıp Paşa ue Fitnat, s. 27

595 Alan­ya, s. 405-406, 426

596 "Şair Fıtnafın Mezarı Bulundu", Tarih Hazinesi, nr. 8, Mart 1951, s. 394-396

597 "Şaire Fıtnat Hanım'ın Mezartaşı", Ta­rih Dünyası, nr. 3, 15 Nisan 1951, s. 965

598 "Şair Fıtnat ve Tek Partili Rejimin İmtiyazlı ve Gedikli Âlimi İsmail Hakkı Uzunçarşı-lı", Tarih Hazinesi, nr. 12, Temmuz 1951, s. 580-585, 622

599 Fıtnat'ın mezarının yeri hakkında, burada adı zikredilmeyen eski ve yeni da­ha başka müelliflerin de çeşitli görüşleri şu yazıda toplu bir şekilde gösterilmiştir; Bilgin Turnalı, "Şair Fıtnat Hanım'm Me­zarı", Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi, 3. yıl, nr. 8-9, İstanbul 1980, s. 39-43

600 Dîuân-ı Fıtnat, İstan­bul 1286, s. 52

601 Meselâ bk. JÜ Ktp., TY, nr. 214,vr. 100b-10Ia

602 Sırrı Akıncı, "Üç Mezar Taşı, Üç Hikâye", Hayat Ta­rih Mecmuası, nr. 8, Eylül 1969, s. 88-89

603 Mehmed Ne-simi Haskan, Eyüp Tarihi, İstanbul 1993, I, 339-340; burada verilen mezar kitâbesinin okunuşunda bazı yanlışlar bulunduğu gibi vefat tarihinin ayını gösteren işaretin de farkına varılmamıştır

604 Meşhur Hatunlar, s. 345

605 Osmanlı Müel­lifleri, II, 368

606 Meceüetü'n-nisâb, vr. 340b

607 Müellif bu arada yanlış olarak Fıtnat'ın kardeşi Mehmed Şerif Efendi'nin de 1194'te öldüğünü söylemekte ve kabri­ni Fıtnat'ınkinin yanında göstermektedir

608 Divan, Bulak 1255, s. 302

609 Sürürr Mecmuası, İs­tanbul 1299, s. 99

610 İb­rahim Hakkı Konyalı, onun tarih manzu­melerini 1170'ten (1757) başlatmasının ya­nı sıra ayrıca bir kısmının yıllarını yanlış hesaplamış, sayısını da yine yanlış olarak yirmi sekizden ibaret göstermiştir

611 21 Ağustos 1779

612 Bahçekapı imarethanesi hakkındaki tarih manzumesi Hadtkatû'l-ceoâmi'de (II, 176-177), esas telifteki bir karışıklık sonu­cu Beylerbeyi Camii için söylediği tarihle birlikte yer alır, krş. Hadtkatü'l-ceuâmi', İÜ Ktp., TY, nr. 868, vr. 182a; TY, nr. 9593, vr. 149ab

613 Zilkade 1177/ Mayıs 1764

614 Mehmed Ziya, İstanbul ve Boğaziçi, İstanbul 1336,1, 365; aslında on iki beyit olan man­zumenin {Dîuân-ı Fıtnat, İstanbul 1286,s. 50-51) kitabeye beş beyti geçirilmiştir

615 17 Mart 1779

616 21 Ağustos 1779

617 Nûreddin Avni, "Şeref Hanım", Mek-teb, 4. sene, nr. 17,19 Cemâziyelevve! 1313/ 26 Teşrinievvel 1311, s. 107

618 Hayri Yenigün, "Türk Mûsikisi Âleminde Kadın Şairlerimiz", TY, nr. 269, Haziran 1957, s. 932-934

619 TY, nr. 2926

620 TY, nr. 1777

621 Ağus­tos 1848

622 Nisan 1869

623 Alanya, s. 407

624 Fundgmben des Orients, 1 (1809), s. 234-235

625 Revue de l'Orient, 2, |1843|, s. 91-93

626 London 1882

627 Nâmık Kemal'in Talim-i Edebiyat üzerine Risale­si, nşr. Necmettin Halil Onan, Ankara 1950. s. 25-26

628 Tahrtb-i Hârâbat, İstanbul 1304, s. 116

629 Meşâhîrü'n-nisâ, I, 193

630 Dîuân-ı Leylâ Hanım, İstan­bul, ts., s. 59

631 Dîvân-ı Şeref Hanım, İstanbul 1292, s. 23

632 Mustafa Re­fik, Letâif-i İnşâ, İstanbul 1282, s. 30-33; bu metin bir kısmı ile Mecmua-i Asar, nr. 5, 1299, s. 135-137'de de mevcuttur

633 Me­selâ bk. Meşâhîrü'n-nisâ, II, 195

634 Hakkında­ki fıkraların bir kısmı için bk. Neoâdirü'z-zürefâ, İstanbul, ts., III, 278-279; Mehmed Tevfik, Hazîne-i Letâif, İstanbul 1302, s. 6; Fatma Aliyye, Malûmat, YA/245, s. 96; Faik Reşad, Külliyyât-ı Letâif, İstanbul 1328, I, 126; Gibb, HOP, 1905, IV, 153; Atsız, "Ko­ca Ragıp Paşa, Haşmet ve Fıtnat Hanım Arasında Şakalar11, Çınaraltı, nr. 3, 23 Ağustos 1941, s. 5; Hilmi Yücebaş, Hiciv ue Mizah Edebiyatı Antolojisi, İstanbul 1976, s. 160-163

635 Bk. Fitre

636 İbn Abdülber, XVIII, 57 vd.; Lisânü'l-Wab, "ftr" md.; Tâcü'l-'arûs, "ftr" md.

637 Meselâ bk. el-En'âm 6/14; Fâtır 35/ l;ez-Zümer 39/46

638 Bk. M. F. Abülbâkî, et-Muccem, "ftr" md.

639 Bk. Wensinck, el-Mu'cem, "ftr" md.

640 er-Rûm 30/30

641 Buhârî, "Cenâ'iz", 79, 80, 93; Müs­lim, "Kader", 22-25

642 Buhârî, "Libâs", 51, 63, 64; Müsiim, "Ta­haret", 49-51, 56, "Şalât", 9

643 İbn Abdül­ber, XVIII, 76

644 el-A'râf 7/29

645 el-A'râf 7/172

646 el-A'râf 7/179

647 et-Temhîd XVIII, 70. 74, 82, 83, 87, 88-90

648 Müslim, "Cennet", 63; Müsned, IV, 162

649 et-Temhîd, XVIII, 70-71

650 en-Nahl 16/78

651 Kurtubî, XIV, 29

652 a.g.e., XIV, 29

653 Derü tecâruzi'l-cakl ve'n-nakl, VIII, 359-535

654 er-Rüm 30/30

655 a,g.e., Vlll, 444-445

656 a.g.e., VIII, 453-455, 462-463

657 en-Nihâye, III, 457

658 İbn Tufeyl, Hay b. Yakzân, na­şirin mukaddimesi, s. 5-101

659 et-Temhid, XVIII, 96-97

660 Buhârî, "Cenâ'iz", 92, 93; Müsned, V, 9

661 Ayrıca Bk. Çocuk

662 M. Osman Şübeyr, IV/9, s. 161-221

663 Buhârî, "Libâs", 51, 63, 64, "İsti'zân", 51; Müslim, "Taharet", 49-51, 56, "Şalât", 9

664 en-Nihâye, III, 457

665 İstanbul 1910

666 İstanbul 1911

667 Bk. Zarûrtyyat

668 Şubat 1952

669 Tem­muz 1952

670 Salâh Abdülfettâh el-Hâlidî, Medhal Kur'ân, s. 40-41

671 y. 1, sy. 9, s. 15, Temmuz 1952

672 Bk. Fîl Sûresı

673 el-Mevridü'z-zülâl, s. 251-281

674 Kahire 1952-1959, 1959, 1965

675 Fehârisü Ft Zıts-ll'l-Kur'an, Beyrut 1392/ 1972

676 İstanbul 1968-1977

677 İstanbul 1991

678 İs­tanbul 1991-1995

679 Meselâ bk. 1, 181; II, 795; III, 1621; IV, 2093

680 Kitâ-bü'l-Hayeuân,I, 165-166

681 İbn Hişâm, I, 184; Diyarbekrî, I, 259; Halebî, 1, 207

682 Ya'kubî, II, 15

683 a.e., II, 15-16; İbnü'1-Esîr, I, 592; Diyarbekrî, I, 259

684 İbn Hişâm, I, 195-198

685 er-Rauzü'l-ünüf, II, 229

686 İbn Sa'd, I, 128

687 Insânü't-'uyûn, I, 210

688 el-Bidâye, II, 290

689 el-Kâmil, I, 592-593

690 Watt, s. 21-22

691 Landau-Tasseron, s. 56

692 Bk. Fidye

693 Browne, II, 209

694 Mart 1946

695 Temmuz 1946

696 Me­selâ bk. Kâsânî, II, 186-187; İbn Kudâme, 111, 495; Nevevî, VI, 267; VII, 364-365, 379-380

697 Bk. Derdîr, I, 516, 527, 537

698 Süyûtî, s. 694

699 Karâfî, I, 213-215; İzzeddin b. Abdüsse-lâm, 11,6-10

700 el-Bakara 2/ 184, 196

701 el-Hadîd 57/15

702 Bk. M. F. Abdülbâkî, el-Mu'cem, "fdy" md.

703 Bk. Wensinck, el-Mu'cem, "fdy" md.

704 Bk Esir

705 el-Bakara 2/185

706 Müslim, "Şıyâm", 149-150; Cessâs, I, 218, İbn Kesir, I, 308-309

707 el-Bakara 2/184

708 îbn Kudâme, III, 141-142

709 Hattâbî, II, 739

710 Bk. Iskat

711 el-Bakara 2/184

712 Bk. İhram

713 el-Bakara 2/ 196

714 Buhârî. "Muhsar", 5-8; "Merdâ", 16; "Keffârât", I; Müslim, "Hac", 80-86

715 Bk. Dem

716 el-Mâide 5/95

717 Ayrıntılı bilgi için bk. bedene; dem

718 TY, nr. 1532, vr. 22b-27a

719 Ahmed Bâdî Efendi Kitap­ları, nr. 2208, vr. 9lb-102a

720 Turc 270, vr. 52d-583

721 Bk. Bibl.

722 Tahran 1316 hş

723 Paris 1903

724 Tahran 1335 hş.; 1362 hş.. 5. bs

725 İstanbul 1958

726 İstanbul 1959

727 nr. 3895

728 İstanbul 1995

729 Pa­ris 1982

730 Bk. Fehrese

731 Bk. İbnü'n-Nedim

732 İsim olarak sadece bir âyette geçer, el-Enbiyâ 21/73

733 Bk. M. F. Abdülbâkl, el-Muccem, "'aml" ve "f'al" md.leri

734 Bk. Miftâhu künûzi's-sünne, "a'mâT md.

735 Meselâ bk. Buharı, Tevhîd", 54; Müslim, "Kader", 6-9

736 Müslim, "îmân", 1; İbnü'l-Murtazâ, s. 7-10

737 Şerîf el-Murtazâ, I, 257-258

738 el-Fıkhü'l-ekber, s. 72-73; el-FıkhÜ'l-ebsat, s. 46-48, 60

739 Şerîf el-Murtazâ, I, 258

740 Watt, s. 240-242,250

741 Bk. Tevüd

742 el-Enfâl 8/17

743 Müsned, II, 325; Müslim, "Tevbe", 71-77

744 Şerhu'l-'Akîdeü't-Tahâviyye, s. 433-434; Beyâzîzâde. s. 253-254

745 et-Fütûhât, IV, 33-35; Şa'rânî, I, 140-141

746 Bk. M. F. Abdülbâkî, ei-Mucem, "hlk" md

747 es-Sâffât 37/96

748 Eş'arî, Makâlât, s. 291; a.mlf., el-Lüma s. 101-109; Fahred-din er-Râzî, IX, 176-186; Teftâzânî, s. 56

749 İbn Fürek, s. 92, 106-107; Fah-reddin er-Râzî, IX, 9; Beyâzîzâde, s. 261

750 Seffârînî, I, 318-319

751 Fahreddin er-Râzî, IX, 9-10; Tef­tâzânî, s. 58-59

752 el-Akîdetü'n-Nizâ-miyye, s. 34-36

753 Abdurrahman Bedevi, I, 559-561

754 el-Metâlibü'l-'âti-ye, IX, 10-11

755 Mevkıfü'l-beşer, s. 47

756 Kâdî Abdülcebbâr, Müteşâbihü'l-Kur'ân, s. 515. 781-782

757 Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu'l-Usûli'l-hamse, s. 336-337, 372-373

758 el-Fıkhü'l-ebsat, s. 47-48; Beyâzîzâde, s. 252

759 Mâtürîdî, s. 225-234, 254-262; Ne-sefî, II, 541-545, 596-613

760 Mus­tafa Sabrı, s. 56-57

761 el-Enfâl 8/17

762 el-Faşi, III, 81-90, 110-114; el-Mu^te-med, s. 126-128; Şerhü'l-'Aktdeü't-Tahâ-viyye, s. 436-442

763 İbn Kayyim el-Cevziyye, s. 146, 176; İbnü'l-Vezîr, s. 294; Seffârînî, I, 313; Reşîd Rızâ, IV, 189-190; Vlll. 56, 181,286

764 Eş'arî, Makâlât, s. 40-41, 72-73

765 Âmili, I, 471-472, 544-545, 628-634

766 Eş'arî, Makâlât, s. 72-73

767 İbrahim Medkûr, II, 144-148

768 ibn Hazm, III, 34-35; İbnüİ-Vezîr, s. 287, 313; Muhammed Abduh, s. 74-75

769 Mâtürîdî, s. 229-256; Cüveynî, s. 36-37

770 Kadî Abdülcebbâr, Şer-hu'l-üşall'l-hamse, s. 380; Nesefî, II, 539; Ibnü'l-Vezîr, s. 313-317

771 Mustafa Sabri Efendi, s. 72, 161-164

772 Yeprem, s. 329

773 İbnü'n-Nedîm. s. 206-231

774 Sübkî, III, 360

775 îzâhu'l-meknûn, I, 234

776 Beyazıt Devlet Ktp., nr. 1815

777 Hacı Selim Ağa Ktp., nr. 1273

778 Tu­nus 1983

779 İstanbul 1979

780 İstanbul 1984

781 Paris 1980

782 Ankara 1988; İstanbul 1992

783 Bk. Düşünme

784 "Okuyucularıma", Ficır Hareketleri, nr. 364, 12 Teşrinievvel 1940

785 nr. 111-147, 1935-1936

786 nr. 148-295, 1936

787 nr. 296-309, 1939

788 nr. 32-52, 1934

789 nr. 53-110, 1934-1935

790 nr. 225-289, 1938-1939

791 nr. 290-364, 1939-1940

792 "Edebî Hâtıra­lar", nr. 27-52, 1934; "Meşrutiyet Hâtıra­ları", nr. 71-224, 1935-1938

793 Taberî, III, 539 vd

794 Gerdîzî, s. 63

795 Taberî, IX, 53

796 Selânikî, II, 640

797 Bk. Fildişi

798 Se­lânikî, II, 778

799 Müslim, "Şayd", 12; İbn Mâce, "Şayd", 13

800 el-A'râf 7/157

801 el-En'âm 6/ 145

802 Ayrıca Bk. Deri; Fildişi; Hayvan

803 Bk. fil vakası

804 Mefâtîhu'l-ğayb, XXXII, 98

805 a.g.e., XXXII, 99

806 Yahya b. Ziyâd el-Ferrâ, IH, 292; Taberî, XXX, 296; Fahreddin er-Râzî, XXXII, 100

807 Bk. siccil

808 İbn Hişâm, 1, 54; Taberî, XXX, 298-299, 303

809 Tefsîm cüzi "Am­me, s. 157-158

810 Meselâ bk. Elrnalılı, Vlll, 6123-6144; Seyyid Kutub, VI, 3976-3979

811 İbn Sa'd, I, 90

812 Hamîdullah. I, 287

813 İbn Kesir, XV, 8659

814 Tabe­rî, Târth, I, 935

815 Ce­vâd Ali, III, 517-519

816 İbn Hişâm, I, 48

817 Bk. Fîl Sûresi

818 Meselâ bk. İbn Sa'd, 1, 91; Taberî, Câmi'ul-beyân, XXX, 303

819 İbn Sa'd, I, 92 ; Kurtubî, XX, 193 Cevâd Ali, III, 507

820 Hamîdullah, I, 289-290

821 İbn Kesir, XV, 8665

822 Fahred-diner-Râzî, XXXII, 97

823 İbn Hişâm, I, 57-62

824 Bk. Ziraat

825 Bk. Paye

826 Bk. İbn Hacer, II, 138

827 Kitâbü'l-Hayeuân, VII, 116-117

828 Tarih, 111, 97, 114

829 I. Krallar, 10/18-20; II. Tarihler, 9/17-19

830 I. Krallar, 22/ 39; Mezmurlar, 45/8

831 Vahiy, 18/22

832 Ensârî, s. 28, 99

833 Bk. Tebrîzî, s. 259-260

834 Hamîdullah, 1, 343

835 en-Nihâye, 111, 316