TüRKİye iÇİn gösterge strateji belgesi (2014-2020) gayriresmi TÜRKÇE ÇEVİRİSİ

Finansman türleri

Uygulama modelleri 2007-2013 döneminde ve ulaştırma operasyonel programından elde edilen deneyimleri temel alacaktır. Teknik yardım, AB müktesebatının iç hukuka aktarılmasının desteklenmesine yardımcı olacaktır. Daha önceki IPA dönemine kıyasla, IPA II daha az altyapıyı finanse edecek, bu anlamda bir ‘aşamalı sonlandırma’ yaklaşımı izleyecektir: program ilk yıllarında TEN-T ağına bağlantı için en yüksek ilgililiği olan demiryolu yük taşımacılığı faaliyetlerine odaklanacaktır; daha sonra, yardım daha ziyade yumuşak müdahalelere odaklanacaktır.

IPA II yardımı çok yıllık bir sektör operasyonel programı yoluyla sağlanacaktır. Bu ise işler, hizmetler, malzemeler, eşleştirme ve hibeler yoluyla uygulanacaktır. Bu sektörde faaliyet gösteren kuruluşlardan bazılarının (Embarq, Dünya Bankası, UNDP gibi) sahip olduğu teknik uzmanlık dikkate alınarak, uluslararası kuruluşlarla farklı işbirliği biçimleri incelenecektir. Bir proje hattı oluşturulmasına yardımcı olmak ve özellikle belediye düzeyinde olgun projeler hazırlamak için JASPERS uzmanlarından en büyük altyapı tekliflerini değerlendirmeleri istenmiştir. Demiryolu altyapı müdahaleleri için, UFK’lar ile işbirliği ve finansmanı harmanlama yolları değerlendirilecektir. Komisyon, bu alanda yatırımlar için finansman kapasitesinin arttırılması için bir Türkiye Yatırım Programının (TIP) işleyebileceği yolları Türkiye ile irdelemiştir.

4. Riskler

Önceki mali döneme kıyasla ulaştırma sektörü operasyonel programında kayda değer sayıda öncelik ve eylem yer alacak ve paydaş sayısında önemli artış olacaktır. Ayrıca, sektörde yardımın yönetimini üstlenen işletme yapısı eylemleri programlarken yeni bir yaklaşım izlemek zorunda kalacaktır. Bu nedenle, teknik yardım desteğine muhtemelen ihtiyaç olacaktır. Programın uygulanmasında etkili ve etkin bir programlama başarının anahtarı olacaktır.

5. Enerji

   1. 
      Sektördeki ihtiyaç ve kapasite
      

Türkiye, Avrupa’da enerji talebinin en hızlı arttığı ülkelerden biridir. Genç ve giderek daha kentsel bir nüfusa sahip olan ülkenin enerji tüketimi hala karşılaştırmalı olarak bakıldığında düşüktür. Bu nedenle, hükümetin başlıca enerji politikası kaygısı hala yurt içinde enerji kaynakları geliştirmek ve böylece Türkiye’nin enerji ithalatlarına olan bağımlılığını azaltmak ve büyüyen ülke ekonomisinin ihtiyaçlarını karşılamaktır.

Türkiye’nin enerji hedefleri ve politikaları AB 2020 stratejisininkaynak verimliliği ve iklim eylemi için belirlediği hedeflerle tutarlıdır. Türkiye aynı zamanda güvenli bir transit ülke olma potansiyeline sahip olduğu ‘Güney Gaz Koridoru’nun geliştirilmesi yoluyla AB’nin enerji arz güvenliğinin arttırılmasında kilit bir ortaktır. Hem AB hem de Türkiye, enerji konularında daha derin işbirliği yapılmasından fayda görebilir.

IPA II, bu sektördeki öncü kurum olan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile ortaklık içinde ve diğer kilit kurumların (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) yakın katılımı ile programlanacaktır.

Türkiye’nin enerji stratejileri altı farklı strateji/plan kapsamında açıklanmıştır: Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Strateji Planı (güncellenecektir), Enerji Verimliliği Strateji Belgesi, 10. Kalkınma Planı 2013-2018, Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010–2020 ve İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023. Bu strateji belgeleri Türkiye’nin başlıca hedeflerini açıklamakta, ülkenin ekonomik büyüme ve sosyal kalkınma için enerji ihtiyaçlarını karşılamasına olanak vermektedir.

2. Hedefler, sonuçlar, eylemler ve göstergeler

IPA II yardımının enerji sektöründeki hedefleri Türkiye’nin Avrupa elektrik ve doğal gaz piyasaları ile entegrasyonunu ve interkonnektivitesini iyileştirmek, AB kaynak verimliliği ve iklim eylemi hedefleri doğrultusunda enerji verimliliğini ve yenilenebilir enerjileri desteklemek ve AB standartları¹² doğrultusunda nükleer güvenlik için düzenleyici ve operasyonel çerçeveyi iyileştirmektir.

Beklenen sonuçlar şöyledir:

• 
  Arz güvenliğinin artması ve AB iç elektrik ve doğal gaz piyasalarıyla daha fazla entegrasyon;
  
• 
  AB 2020 strateji hedefleri doğrultusunda daha verimli enerji kullanımı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının daha iyi desteklenmesi;
  
• 
  Nükleer enerji mevzuatının AB müktesebatıyla uyumlu hale getirilmesi;
  
• 
  İlgili kurumlarda kurumsal ve düzenleyici kapasitenin güçlendirilmiş olması;
  
• 
  Pazar entegrasyonu ve altyapı geliştirme konusunda komşu ülkelerle işbirliğinin artması.
  

Bu sonuçlara ulaşılmasına yönelik eylemler aşağıdakileri içermektedir:

Pazar entegrasyonu ve altyapı geliştirilmesi: IPA II yardımı Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı (ENTSO-E) doğrultusunda Türk elektrik ağının ve Avrupa Gaz İletim Sistemi Operatörleri Ağı (ENTSO-G) doğrultusunda Türkiye Gaz İletim Sisteminin modernize edilmesini ve yükseltilmesini destekleyecek, buna Denetleyici Gözetim ve Veri Toplama (SCADA) için yumuşak arz teçhizat dahil olacaktır. Türkiye’nin gaz ve elektrik kodunu ilgili AB ağ kodlarıyla uyumlu hale getirmek ve elektrik ve gaz alanlarında müktesebatla uyum için teknik yardıma ihtiyaç olacaktır.
Yenilenebilir enerjinin ve enerji verimliliğinin desteklenmesi Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği mevzuatının AB müktesebatı ile uyumlu hale getirilmesi; enerji verimliliği programları ve yenilenebilir Enerji programları uygulama kapasitesinin geliştirilmesi; enerji


¹² Ancak, nükleer güvenlik alanında eylemin uygulaması, Nükleer Güvenlik İşbirliği Aracı (INSC) bağlamında Avrupa Komisyonu Kalkınma ve İşbirliği Genel Müdürlüğü (DG DEVCO) sorumluluğunda olacaktır.

hizmet şirketlerinin (ESCO) teknik kapasitesini arttırılması; rekabet edebilirliği arttırmak için KOBİ’lerin de mikro işletmelerin desteklenmesi; enerji tasarruflarını ve sera gazı emisyonlarını ölçmek, izlemek ve rapor etmek için altyapılar geliştirilmesi; ve sanayiyi, ticaret sektörünü ve hane halklarını hedefleyecek şekilde enerji verimliliği hakkında farkındalığın arttırılması ve bilgi yayılması.

AB standartları doğrultusunda nükleer güvenlik için düzenleyici ve operasyonel çerçevenin iyileştirilmesi.
Başarının başlıca göstergeleri:

• 
  Katılım kriterlerini karşılama yönünde kaydedilen ilerleme (AT);
  
• 
  Elektrik arzının kalitesi (WEF).
  

Ek 2’de göstergelerin kaynaklar ve başlangıç ve hedef verileri hakkında ek bilgi yer almaktadır.

3.