Türkiye'de Engellilik Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu: 1 Ocak-30 Haziran 2010

EK-7: Danıştay 8. Daire’nin E.2008/130 K.2009/1905 Sayılı Kararı

T.C.

DANIŞTAY

SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No :2008/130

Karar No :2009/1905


Davacı :Dersu Erol Uyar

Davalı :İçişleri Bakanlığı

Davanın Özeti :Davacının özel tertibatlı 34 ** **00 plakalı aracının plakasındaki “sakatlara mahsus” işaretinin kaldırılması istemiyle İçişleri Bakanlığı’na yaptığı başvurunun reddine ilişkin İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 26.10.2007 gün ve 11432-176860 sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 53/b-4 maddesinin; özel hayatın gizliliğine ve ayrımcılığın yasaklanmasına ilişkin Anayasanın 10. ve 20. maddelerine, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. ve 14. maddelerine, Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara ilişkin Uluslararası Sözleşmenin 2. ve 17. maddelerine, Hasta Hakları Yönetmeliğinin “mahremiyete saygı” başlıklı 21. maddesine, taraf olunan sözleşmelere aykırı olması nedeniyle Anayasanın 90. maddesine aykırı oluğu ve “sakatlara mahsus” işaretinin plakada belirtilmesinin özürlü vatandaşların kişilik hak ve hürriyetini zedelediği, rencide oldukları öne sürülerek iptali istemidir.

Savunmanın Özeti :Sakat ve malul engelli kişilerin araçlarına konulan özel işaretlerin yönetmelik gereği olduğu, engelli kişilerin kullandığı araçların özel işaretlere sahip olmasının, trafikte diğer sürücüler tarafından farkedilerek kolaylık ve yardım sağlanmasına yönelik bulunduğu; davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Serpil KOÇYİĞİT ERDOĞAN’ın Düşüncesi: Özel ihtimam gösterilmesi gereken sakat, malul ve engellilerin bazı ayrıcalıklardan yararlanmaları, hayatlarının kolaylaştırılması amacıyla düzenlenen davaya konu Yönetmelik maddesinin ve buna dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Hüseyin YILDIZ'ın Düşüncesi: Uyuşmazlık, davacının sahibi olduğu 34 ** **00 plaka no’lu aracının plakasından sakatlara mahsus işaretinin kaldırılması talebinin reddine dair işlem ile, dayanağı olan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 53.maddesinin (b) bendinin 4 numaralı alt bendinin iptali isteminden doğmuştur.

Anayasanın 124 maddesinde; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla Yönetmelikler çıkarabilecekleri öngörülmüştür.

Karayolları Trafik Kanununun 135.maddesi uyarınca hazırlanıp, 18.7.1997 tarihli ve 23053 sayılı Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 53.maddesinin (b) bendinin (31.12.2004 tarih ve 25687 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan) değişik 4.numaralı alt bendinde; “İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, örneği EK:12/z’de gösterilen üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir” kuralı getirilmiştir.

Madde hükmüyle; malûl ve engellilerin bu Yönetmelik uyarınca, edinebildikleri araçların Vergi Mevzuatı yönünden Özel Tüketim Vergisinden muaf tutulduğundan takiplerinin yapılması, hemde; trafikte seyir halinde iken, diğer sürücüler tarafından fark edilerek güvenli bir şekilde seyretmelerine imkan tanınması, ayrıca, park etme durumlarında kendilerine kolaylıkların sağlanması amaçlandığından getirilen düzenlemede, hizmet gereklerine, kanun yararına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Hukuka uygunluğu saptanan Yönetmelik madde hükmüne dayalı dava konusu işlemde yerinde olup. hukuka aykırılık taşımamaktadır.

Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, davacının özel tertibatlı 34 ** **00 plakalı aracının plakasındaki “sakatlara mahsus” işaretinin kaldırılması istemiyle İçişleri Bakanlığı’na karşı yaptığı başvurunun reddine ilişkin İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 26.10.2007 gün ve 11432-176860 sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 53/b-4 maddesinin; iptali istemiyle açılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının, “Yönetmelikler”, başlıklı 124. maddesinde; “Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler” hükmü yer almıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun “sürücü adaylarında aranacak şartlar” başlıklı 41. maddesinin sağlık şartlarını düzenleyen (c) bendinde; sağlık şartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususunun yönetmelikle düzenleneceği; sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almalarının zorunlu olduğu ve bu yönetmeliğin içişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulacağı, düzenlenmiştir.

Karayolları Trafik Kanununun 135.maddesi uyarınca hazırlanıp, 18.7.1997 tarihli ve 23053 sayılı Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 31.12.2004 tarih ve 25687 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişik 53. maddesinin (b) bendinde; “İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, örneği EK:12/z’de gösterilen üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir” kuralı getirilmiştir.

Davaya konu Yönetmelik maddesi hükmüyle; özel ihtimam gösterilmesi gereken sakat, malul ve engellilerin bu Yönetmelik uyarınca, edinebildikleri araçların Vergi Mevzuatı yönünden Özel Tüketim Vergisinden muaf tutulduğundan takiplerinin yapılması, trafikte seyir halinde iken, diğer sürücüler tarafından fark edilerek güvenli bir şekilde seyretmelerine imkan tanınması, park etme durumlarında kendilerine kolaylıkların sağlanması gibi bazı ayrıcalıklardan yararlanmaları ve hayatlarının kolaylaştırılması amacıyla getirilen düzenlemede, hizmet gereklerine, kamu yararına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Bu durumda, davaya konu Yönetmeliğin 53/b-4. maddesinde ve söz konusu madde uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan 86,55 TL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 17.03.2009 gününde oybirliği ile karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye Üye

Ayla Sinan Dr.Tacettin Alaattin Atıl

ALKIVILCIM TUNCA ŞİMŞEK ÖĞÜŞ ÜZELGÜN
YARGILAMA GİDERLERİ

HARÇ GİDERLERİ :47.00.-TL

POSTA GİDERLERİ :39.55-TL

TOPLAM :86.55.-TL