Türkiyede Konuşulan Diller ve Mensup Oldukları Dil Aileleri

Türkiyede konuşulan diller ve dil aileleri: Türkiyede konuşulan diller bu araştırmada toplam %100 oranla, 28 dil olarak listelenmiştir. Bu sonuca göre, Türkiye’de konuşulan tüm dillere değinilmiştir.

Türkiye’de Yaşayan Müslüman Toplulukların Dilleri:

Türkçe (%90,119 konuşulma oranı): Ural-Altay dil ailesinin altay kolunda yer almaktadır, Güney-Batı Türk dilidir (Uzun, 2012).

Abazaca (%0,015): Genellikle “Çerkezce” olarak anılan Abazaca (Aşua), Büyük grup olarak, Kuzeybatı Kafkas dil ailesindendir (Yüksel, 2011). İber-Kafkas dillerinin Abhaz-Adige grubuna dahildir. Asharuwa ve Aşuva lehçesi biçiminde iki kola ayrılır (Yüksel, 2011). Abhaz-Adige grubunun alt kolu olan Abhaz-Abazacanın üçüncü kolu ise Apsuva lehçesidir (Yüksel, 2011).

Acemce (%0,003), Kırmanca (%0,000-45 kişi), Kırdaşça (%0,000-39 kişi): 1965 Yılı Genel Nüfus Sayımında, “Acemce, Kırmanca, Kırdaşça” adıyla 3 farklı grupta tespit edilen ve ayrılan dil olan Acemce’nin, Farsça olduğu düşünülmektedir (Yüksel, 2011). Bunun yanında, Kürtçe'den kastedilenin Kurmanci olduğu ve böylece tek bir lehçenin 3 parçaya ayrılıp yeni diller türettiğini düşünenler de vardır (Dündar, 2000). Bu görüşlere göre bu dillerin ailelerin ortak olması nedeniyle genel dil ailesi görüşü; Hint-Avrupa dil ailesinden, Hint-İran dillerinden, İran Dilleri grubuna ait olduğu düşünülmektedir (Dündar, 2000).

Arapça (%1,164): Köken bakımından Hami-Sami dil ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Afro-Asyatik (Hamito-Semitik) dillerin alt grubundaki Semitik dil ailesine mensuptur (Yüksel, 2011).

Arnavutça (%0,041): Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesinin Avrupa koluna mensuptur. Köken olarak antik Pelasg diline dayanır. Hint-Avrupa dilleri arasında kendinden başka dalı olmayan tek dildir. Arnavutça biri Toska/Tosk diğeri Gega/Geg lehçesi olmak üzere iki büyük kola ayrılır (Yüksel, 2011).

Boşnakça (%0,056): Boşnakça, Hint-Avrupa dil ailesinin Avrupa Kolunun Slav dilleri grubunda yer alır (Yüksel, 2011).

Çerkezce (%0,186): Çerkezce, Abhaz-Adıge dilleri olarak da bilinen Kuzeybatı Kafkas dilleri öbeğine bağlıdır. Çerkezce Adige/ Kabartay ve Abazaca/Aphazca şeklinde iki ana kola ayrılır (Yüksel, 2011).

Gürcüce (%0,109): Kafkas halkı olan Gürcülerin konuştuğu Gürcüce, Güney Kafkas dilleri ailesinin en önemli kolu olarak görülmektedir (Yüksel, 2011).

Kürtçe (%7,070): Kürtçenin kökeni, hangi grupta yer aldığı tartışmalı bir konudur (Yüksel, 2012). Arapça, Farsça unsurlar üzerinden değerlendirme yapıldığında Hint-Avrupa dilleri ve özellikle Farsça ile, Türkçe unsurlar üzerinden değerlendirildiğinde ise Altay dilleri ve özellikle Türkçe ile bir ilişki içinde olduğundan bahsedilmektedir (Yüksel, 2011). Fakat birçok araştırmacı, Kürtçenin İrani dillerin Kuzey-Batı grubuna mensup olduğunu düşünmektedir (Yüksel, 2011).

Lazca (%0,083): Gürcüce, Megrelce ve Svanca ile birlikte Kafkas dilleri ailesinin Güney Kafkas dilleri kolundandır (Yüksel, 2011).

Pomakça (%0,074): Pomakça, Güney Slav dillerinin bir kolu olarak kabul edilir (Yüksel, 2011).

Zazaca (%0,480): Hangi dil ailesine mensup olduğu konusu tartışmalıdır (Yüksel, 2011). Bu konu hakkında genel iki görüş vardır; 1- Zazacayı Hint-Avrupa dil ailesinin İrani diller grubunun Kuzey-Batı koluna dahil edenler, 2- Zazacanın karma bir dil olduğunu ve kökeni Türkçe olan bir dilin Farsça ve Arapça ile karışmasından oluştuğunu düşünenler (Yüksel, 2011) Zazaca genel görüşe göre Kuzey (Zazaca), Güney (Dımılkî) şeklinde iki kola ayrılır. Diğer bir görüşe göre; Kuzey, Orta ve Güney Zazaca olarak 3’e ayrılmaktadır (Yüksel, 2011).