4.5.Dünyada Rüzgar Enerjisi
Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir bölümü yararlı olan mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilmektedir. Atmosferde bol ve serbest olarak bulunur. Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır, çevre dostudur. Kaynağı güvenilirdir, tükenme ve zamanla fiyatının artma riski yoktur[41].
Çizelge. Dünya kümülatif kurulu rüzgar türbini kapasitesi(MW) [30]
Ülkeler
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
Çin
|
25853
|
44781
|
62412
|
75324
|
91413
|
114609
|
145109
|
ABD
|
35159
|
40274
|
47084
|
60208
|
61292
|
66146
|
74740
|
Almanya
|
25662
|
27092
|
29045
|
31264
|
34271
|
39193
|
45018
|
Hindistan
|
10926
|
13065
|
16179
|
18420
|
20150
|
22465
|
25088
|
İspanya
|
19160
|
19715
|
21160
|
22722
|
22898
|
23025
|
23025
|
Birleşik Krallık (İngiltere, İskoçya, Galler,Kuzey İrlanda)
|
4422
|
5401
|
6467
|
8899
|
11214
|
12987
|
14191
|
Kanada
|
3321
|
4011
|
5278
|
6214
|
7813
|
9684
|
11190
|
Fransa
|
4775
|
5940
|
6811
|
7583
|
8164
|
9337
|
10269
|
İtalya
|
4845
|
5814
|
6936
|
8119
|
8561
|
8703
|
9126
|
Brezilya
|
606
|
931
|
1431
|
2508
|
3466
|
5962
|
8715
|
Dünya' da Toplam
|
160096
|
197663
|
239183
|
284698
|
320633
|
371893
|
434722
|
Dünya toplam rüzgar enerjisi tüketimi 2014 yılında 162,1 Mtep,2015 yılında ise 190,3 Mtep olup %17,4 artmıştır.Türkiye rüzgar enerjisi tüketimi 2014 yılında 1,9 Mtep, 2015 yılında ise 2,6 Mtep olup %35,6 artış göstermiştir[30].
2015’in ilk 11 ayında ABD'de toplamda 6.175 GW gücünde yenilenebilir enerji santrali devreye girmiştir. Ülkede 2015 yılında gerçekleştirilen büyük ölçekli rüzgar enerjisi yatırımları bir yıl öncenin aynı dönemine göre %46.7 artış göstermiştir[30].
Brezilya’nın rüzgar enerjisi kapasitesi 2015 sonu itibari ile 9 GW’a ulaşırken elektrik kurulu gücünde ki payı %4,7 olmuştur. Bununla birlikte Brezilya global rüzgar enerji marketi sıralamasında 4.sıraya yükselmiştir. Brezilya rüzgar enerjisi kurulu gücü bir yıl öncenin aynı dönemine göre 3 GW’a yakın miktarda artmıştır[30].
2015 ilk 6 ayında ülkede en hızlı gelişme gösteren yenilenebilir enerji alanı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26,8’lik artış ile 113,270 GW’a kurulu güce ulaşan rüzgar enerjisi olmuştur ve yıl sonu itibari ile 125 GW seviyelerine ulaşmıştır[42].
4.6.Dünyada Dalga Enerjisi
Okyanuslardaki gelgitlerden ve dalgalardan elektrik üretimi, büyük santrallerin kapasitelerine ulaşmış durumda. Geçtiğimiz yıl Avrupa’da bu alandaki üretim 18 megavata (MW) kadar çıktı (15 bin konutun yıllık elektrik tüketimine eş değerdir) Avrupa Okyanus Enerjisi Birliği’nin raporuna göre su altına kurulan 21 adet gelgit türbininde şu anda 13 MW elektrik üretimi yapılıyor. Kurulum aşamasındaki 20 türbinde ise bu yıl 12 MW daha üretim planlanıyor. 13 dalga tesisinde ise şu anda 5 MW üretim gerçekleştiriliyor. Bunun 10’u son 3 yıl içerisinde faaliyete geçti. Yapım aşamasında olan büyük çaplı 6 projenin kapasitesi de 17 MW. Onaylanmış 15 MW’lık projelerin de yakında yapımına başlanması bekleniyor[43].
Avrupa’da Portekiz, İskoçya, Fransa, Hollanda ve Sicilya kıyılarında enerji tesisleri kuruldu. Avrupa dışında Kanada ve Japonya’da da çalışmalar devam ediyor.
Son çalışmalar ve endüstriyel senaryolar 2050 yılına kadar 337 gigavat (GW) büyüklüğünde dalga ve gelgit enerji kapasitesinin devreye girebileceğine işaret ediyor. Bunun yaklaşık 3’te biri, 100 GW olanı sadece Avrupa’da kurulacak[43].
Dalga Enerjisinden Elektrik Üreten Ülkeler:
-
Orkney Dalga Enerjisi İstasyonu – 2,4 MW – İngiltere
-
Agucadoura Dalga Tarlası – 2,25 MW – Portekiz
-
IslayLimpet – 500 kW – İngiltere
-
MutrikuBreakwater Dalga Tarlası – 300 kW – İspanya
-
Azura Dalga Enerji İstasyonu – 200 kW – Amerika
-
SDE Deniz Dalgası Güç İstasyonu – 40 kW – İsrail[26]
Okyanus akıntılarından enerji elde etme fikri Tayvan’da hayata geçirilmeye çalışılıyor.Saniyede 1,27 metrelik bir akıntıyla 26,31 kilovatlık bir enerji üretebileceği test edilen Tayvan’ın doğusundan geçen Kuroshio akıntısı, dünyanın en büyük ikinci akıntısı olarak biliniyor. Akımın zayıf olduğu kış aylarında dahi suyun havaya göre olan yoğunluğu sebebiyle enerji üretmek mümkün oluyor. Güçlü olduğu zamanlarda ise 50 kw’a kadar verim alınabiliyor.Akımların kinetik enerjisi mekanik gücü elektrik enerjisine çeviriyor. Bu da sürekli olarak elektrik üretiyor.Su altından elde edilen enerjinin nükleer santrallerde üretilenin yerini alması planlanıyor[44].
Bir diğer harekete geçen ülke Gana, Accra’nın okyanus dalgalarını enerjiye çevirmek için çalışmalara başladı. Dalga ve rüzgarlardan elektrik enerjisi üretecek olan Gana, öncelikli olarak kendi ihtiyacını sağlayıp sonra da bu enerjiyi satarak milli gelir oluşturmayı amaçlıyor[45].
4.7.Dünyada Gelgit Enerjisi
Dünya’da 3000 GW büyüklüğünde gelgit kapasitesi bulunmaktadır. Bu kapasitenin %2’si gelgit enerjisi olarak kullanılabilir durumdadır.
Dünyada Gelgit Enerjisi Kullanan Ülkeler:
-
Sihwa Lake Gelgit Enerji Santrali: Kuzey Kore’de bulunan bu santral 254 MW gücündedir. Santral 2011 yılında yapılmıştır.
-
Rance Gelgit Enerjisi Santrali: Dünyanın ilk gelgit santrali olan Rance santrali 1966 yılında Fransa’da kurulmuştur. Toplam kurulu gücü 240 MW’tır.
-
AnnapolisRoyal Enerji İstasyonu: 20 MW gücünde olan bu santral 1984 yılında Kanada tarafından yapılmıştır.
-
Jiangxia Gelgit Enerjisi Santrali: 3,2 MW gücünde olan bu santral 1980 yılında Çin tarafından yapılmıştır.
-
KislayaGuba Gelgit Enerji Santrali: 1,7 MW kapasiteye sahip bu santral 1968 yılında Rusya tarafından faaliyete geçirilmiştir.
-
Uldolmok Gelgit Enerji Güç Santrali: 1,5 MW kurulu güce sahip olan bu santral yine Kuzey Kore tarafından 2009 yılında yapılmıştır.
-
StrangfordLough Gelgit Enerji İstasyonu: 1,2 MW gücünde olup 2008 yılında İngiltere tarafından yapılmıştır.
Yapım Aşamasında Olan Gelgit Enerjisi Santralleri:
-
Meygen Gelgit Enerji Santrali: 398 MW kapasite olması planlanan bu santral İngiltere tarafından yapılmaktadır.
-
Bluemull Sound Gelgit Santrali: 500 kW gücünde olacak olan bu santralde yine ingiltere tarafından yapılmaktadır[28].
5.YENİLENEBİLİR ENERJİNİN TÜRKİYE'DEKİ DURUMU
Türkiye'de 2015 verilerine göre birincil enerji tüketimi 131,3 Mtep olup 2014 yılına göre %7 artış göstermiştir.Buna göre Türkiye, dünyanın enerjisinin %1’ini tüketiyor.Türkiye'de toplam enerji tüketiminin kaynaklara göre tüketimi şekil 19'dabelirtilmiştir.Türkiye dünyada birincil enerji tüketiminde 19. sırayı almaktadır.Enerji kaynaklarının enerji tüketimindeki durumları; petrol 38,8 Mtep(%30), doğal gaz 39,2 Mtep(%30), kömür 34,4 Mtep(%26), hidrolik 15,1 Mtep(%11), rüzgar 2,6 Mtep(%2), jeotermal ve güneş 1,2 Mtep(%1)tir. Türkiye'nin toplam güncel (Şubat 2017) enerji kurulu gücü 78529,62 MW'dır[30].
Şekil . Türkiye'de enerji tüketiminin kaynaklara göre dağılımı [30]
Türkiye brüt elektrik enerjisi tüketimi 2015 yılında 265,7 milyar kWh olarak gerçekleşirken 2016 yılında bir önceki yıla göre %3,3 artarak 278,3 milyar kWh, elektrik üretimimiz ise bir önceki yıla göre (261,7 milyar kWh) %4,9 oranında artarak 274,7 milyar kWh olarak gerçekleşmiştir[30].
2016 yılında elektrik üretimimizin, %32,1'i doğal gazdan, %33,9'u kömürden, %24,7'si hidrolikten, %5,7'si rüzgârdan, %1,8'i jeotermalden ve %1,8’i diğer kaynaklardan elde edilmiştir[30].
Ülkemizde elektrik enerjisi üretim santrali sayısı, 2016 yılı sonu itibarıyla 2.321’e yükselmiştir. Mevcut santrallerin 597 adedi hidrolik, 39 adedi kömür, 171 adedi rüzgâr, 31 adedi jeotermal, 260 adedi doğal gaz, 1.045 adedi güneş,178 adedi ise diğer santrallerdir[46].
Çizelge. Yenilenebilir enerji kaynak potansiyeli (2015 Yılı) [47]
|
HİDROLİK
|
RÜZGAR
|
GÜNEŞ
|
BİYOKÜTLE
|
JEOTERMAL
|
KURULU GÜÇ(MW)
|
25.867,8
|
4.503,2
|
248,8
|
362,4
|
623,9
|
ELEKTRİK ÜRETİMİ(GWh)
|
67.1453,8
|
11.652,5
|
194
|
1.758,2
|
3.424,0
|
ISI
(Bin TEP)
|
-
|
-
|
795
|
-
|
4,99
|
POTANSİYEL
|
160 TWh/yıl
|
48000 MW
|
1500 kWh/m²-yıl
|
20 Milyon TEP
|
31500 MWt
2000 MW
|
Dostları ilə paylaş: |