| -Keçmış zamana aid şəkilçilərin öz yerində düzgün işlədilməməsi. Rus dilindən fərqli olaraq dilimizdə feil şəkil-çiləri, o cümlədən feilin keçmiş zaman şəkilçiləri və keçmiş zamana aid digər hallar daha zəngindir. Bunu Cədvəl–1-dəki misallardan daha aydın görmək olar.
Cədvəldəki misallardan göründüyü kimi dilimizdə keçmiş zamana aid bir neçə qrammatik halın rus dilində yalnız bir qrammatik formada qarşılığı mövcuddur. Halbuki, dilimizdəki bu ifadələrin hər birinin öz işlənmə yeri vardır və birini digərinin yerində işlətmək olmaz. Rusdillilər isə bunu yaxşı bilmədiklərindən ciddi xətalara yol verirlər. Burada əsasən bir şeyi nəzərdə saxlamaq lazımdır ki, danışan şəxs baş vermiş hadisəni özü görməyibsə və yalnız başqasından xəbər tutubsa, o, şühudi keçmiş zaman şəkilçisindən (“-dı4) və “idi” hissəciyindən istifadə edə bilməz. Bu zaman nəqli keçmiş zaman şəkilçiləri (-mış4/-ıb4) və ya “imiş” hissəciyindən istifadə edilməlidir. Məsələn, danışan şəxs kiminsə harasa getdiyini özü görməyib, başqasından eşidibsə, “o, gedirdi” və ya “o, getdi” deyə bilməz. Bu fikir vəziyyətdən asılı olaraq“o, gedirmiş” və ya “o, gedib” kimi ifadə oluna bilər.
Cədvəl-1
Dostları ilə paylaş: |
