Türkmenistan

EKVATOR GİNESİ

Afrika’nın petrol zengini olan ülke Teodoro Obiang Nguema tarafından yönetilmektedir. Özgürlük alnının kısıtlanması ülke içinde muhalif bir kanadın oluşmasına yol açmıştır. 24 Şubat 2004 tarihli Afrol news kaynaklı bir habere göre 100’ün üzerinde muhalif kişi Bata mahkemesi tarafından 6 ila 30 yıl arasında hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu tutuklamalar halen radyo ve televizyonlar üzerinden devam etmektedir. Bu yolla ülkede haber alma ve habere ulaşma noktalarında büyük bir sıkıntı ile karşılaşılmaktadır. 9 Mart 2004 tarihli IFEX kaynaklı diğer bir habere göre Radio France Internationale muhabirlerinin hükümet tarafından düzenlenen bir konferansa girmeleri engellenmiştir.

Ülke’de yaşanan bu otoriter rejim sebebi ile ülke insanları ile ilgili tarafsız habere ulaşmak imkansız hale gelmektedir. Bunun sonucu olarak asıl korkulan ise yaşanan insan hakları ihlallerinin tamamen uluslararası kamuoyuna yansımamasıdır.

KENYA

Doğu Afrika sınırında Etiyopya ve Somali ile komşu olan Kenya Orta Afrika’nın iç karışıklık bakımından en sorunlu ülkelerinden biridir. Siyasi çatışmalar üniversite öğrencilerini de etkilemekte ve ülkede bulunan çeşitli üniversiteler yılın belli aralıklarında öğretime ara vermek zorunda kalmaktadır. Yıllar süren çatışmaların ardından ekonomik olarak zayıflayan ülke de bu sorun gittikçe önemli boyutlara ulaşmaktadır.

Ülke’de muhalif tarafların siyaset yapması değişik şekillerde engellenmektedir. Mayıs ayı içerisinde halka açık iki büyük miting polis tarafından engellenmiştir. Ağustos ayında muhalif kanat tarafından gerçekleştirilen bir miting sırasında polis kalabalığın üzerine ateş açmış ve bunun sonucunda bir çok kişi hayatını kaybetmiştir. Ayrıca ülke genelinde tutuklamalar ve göz altına alınmalar da devam etmektedir.

Ekonomik bakımdan gittikçe fakirleşen ülke’de bu duruma bağlı olarak değişik insan hakları ihlalleri de gözlemlenmektedir. 10’lu yaşlardaki gençlerin para karşılığı tetikçi olarak kullanılmaları söz konusudur. Yine bu durumla ilgili olarak yerel bir haber ajansından geçen haberde ekonomik durumlarının elverişsizliğinden okul ücretlerinin ödenmemsi ile sosyal bunalıma neden olmaktadır.

NİJERYA

Afrika’nın en kalabalık ülkesi olan Nijerya aynı zamanda dünya petrol rezervlerinin önemli bir kısmına sahiptir. Bağımsızlık öncesi ülke içinde etnik ve dini ayrışmalar ve çatışmalar bağımsızlık sonrasında da devam etmiştir. Bugün Nijerya, dini olarak kuzey-güney etnik olarak ise kuzey-güney-doğu ve batı olarak ayrılmaktadır. Bu sebeple ortak hükümet çoğu zaman aldığı kararları her bölgeye beğendirememektedir. Ülke’de devam eden etnik ve dini çatışma ortamı 2004 yılı içerisinde de durulmamıştır. Farklı etnik ve dini grupların çatışmaları sonucu bir çok sivil hayatını kaybetmekte, temel sosyal ve ekonomik haklardan mahrum kalmaktadır. Çatışmalar sonucu hayatını kaybeden insanların sayısı yüzlerle ifade edilmektedir. Yaz ayları içerisinde yaşanan petrol krizi bölgede yaşanan çatışmaların nedenini ile ilgili ip uçlarını veriyor. Sendikalar tarafından başlatılan grev çağrısı hükümet ve sendikalar arasında bir gerileme sebep olmuştur.

Ülke çapında devam eden olağanüstü durum işkence ve siyasi suikast iddialarını da gündeme getirmiştir. Merkezi hükümet bu iddiaların soruşturulması ile ilgili olarak olumlu bir tavır alsa da işkence devam etmektedir. Cezaevlerindeki işkence iddiaları dolayısı hükümet Cezaevi gözlem komitesi kurmuştur. Basın mensupları da işkenceye maruz kalmaktadır. Özellikle Mart ayı içerisinde gerçekleştirilen yerel seçimler öncesi siyasi suikastler de bir artış gözlemlenmiştir. Demokratik Halk Partisi (People’s Democratic Party)’nin önemli isimlerinden birisi ve Kogi State yerel hükümet sözcüsü öldürülmüştür.

UGANDA

Uganda Afrika’nın orta bölgesinde Kenya, Sudan, Raunda ve Zaire ile komşu olan bir ülkedir. Ülkenin jeopolitik konumu içinde bulunduğu kaos ortamının da sebebi sayılabilir. Komşu ülkelerin hemen hemen tamamında devam eden çatışma ortamı Uganda’yı içine alan bir çıkar çatışmasına dönmüş durumdadır. Ülkenin en temel çatışma konusu LRA(Lord’s Resistance Army) ile UPDF(Uganda Peoples Defence Force) arasında yaşanan sorunlardır. UPDF Uganda’nın resmi askeri birimi olarak özellikle ülkenin kuzey bölgelerinde LRA ile çatışmalara girmektedir.

Joseph Kony liderliğinde hareket eden LRA Uganda’nın içinde ve dışında bir çok eylem düzenlemiştir. Ocak ayı içerisinde 17 kişinin ölümü ile sonuçlanan bir eylem yalnızca bunlardan biridir. Ayrıca Uganda LRA’nın faaliyetlerinin güney Sudan’da devam ettirmesi dolayısı ile komşusu ile sorunlu bir dış politika yapmak zorunda kalmıştır.

Bu çatışma ortamı Yoweri Museveni tarafından tek parti tek başkan usulü ile yönetilen Uganda’da muhalefetin artmasına neden olmuştur. Uganda hükümeti ise bu muhalif hareketlere cevap olarak genellikle baskı metotlarını kullanmıştır. Uganda güvenlik güçleri Mart ayı içinde muhalifleri desteklediği iddia edilen bir çok kişiyi gözaltına almış ve gizli operasyonlar düzenlemiştir. Çatışma ortamı ülke içinde askeri bir yönetim oluşmasına sebep olmuş ve askerler hakkında öldürme ile ilgili iddialar ortaya çıkmıştır. 11 Kasım 2004 kaynaklı Monitor gazetesi 14 yaşında bir çocuğun bir asker tarafından öldürüldüğünü bildirmiştir.

Radyo ve televizyon yayınlarının durdurulması ve gazete muhabirlerinin gözaltına alınması da hükümetin muhalif bir ses istemediğini göstermektedir. 8 Ağustos 2004 tarihli New Vision kaynakli bir habere göre 4 radyo ve 1 televizyon kapatılmıştır. Gazete muhabirleri hakkında ajan suçlamaları ile yargılamalara da devam edilmektedir. Bununla beraber IFEX‘ten elde edilen bir mahkeme sonucunda hükümet yalan da olsa kendi görüşlerine uygun haber yayını yapan gazete ve televizyonların ifade özgürlüğü olduğu gerekçesi ile cezalandırılamayacağını bildirmiştir.

Uganda Afrika’da AIDS’in en yaygın olduğu ülkedir. Uluslararası yardım kuruluşlarının desteği ile devam eden çalışmalar sonucunda önlenemeyen yükseliş devam etmektedir.

Cezaevleri’nin kötü koşulları da ülke’de tartışma konusu olmaktadır. Mahkumların işkence şikayetleri devam etmektedir. Bununla birlikte, cezaevlerinin kötü koşulları dolayısı ile AIDS vakalarında artış gözlemlenmiştir.