Turli mulkchilik shakillarida xususiy kapital shakillanishi hisobi

1.1-misol. Karimov o‘z qo‘yilmasini transport vositasi ko‘rinishida (300000 so‘m) kiritdi:
D-t 0160-«Transport vositalari»-300000 so‘m
K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha Karimovning qarzi»-300000 so‘m.
Jo‘raev o‘z qo‘yilmasini xom-ashyo ko‘rinishida (200000 so‘m) kiritdi:
D-t 0110-«Xom-ashyo va materiallar»-200000 so‘m
K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha Jo‘raevning qarzi»-200000 so‘m.
Ta'sischilarning qaroriga muvofiq ustav kapitali miqdori oshishi mumkin. Ustav kapitalining oshirilishi ta'sischilarning qo‘shimcha qo‘yilmalari hisobiga yoki taqsimlangan foydadan ajratma qilish hisobiga bo‘lishi mumkin.
Ba'zi hollarda MChJga yangi muassis kelib qo‘shlishi mumkin. Bu quyidagi yo‘llar orqali yuzaga keladi:
ustav kapitali ulushini bitta yoki bir necha sherikdan sotib olish yo‘li bilan;
qo‘shimcha sarmoya kiritish yo‘li bilan.
Biroq har ikkala holatda ham yangi muassisning kelib qo‘shilishi jamiyatning barcha a'zolari tomonidan ma'qullanishi lozim.
Birinchi holatda sarmoya sotib olingan ulushi oldingi muassis sarmoyasi hisobvarag‘idan yangisinikiga o‘tkaziladi.
1.1-jadval: 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha ta'sischilarning qarzlari» hisobvarag‘i bo‘yicha hisobvaraqlar korrespondensiyasi:

	Xo‘jalik muomalalarining mazmuni	Hisobvaraqlar korrespondensiyasi
		debet	kredit
1.	Ustav kapitaliga ulushlari bo‘yicha ta'sischilar qarzlarining tashkil etilishi	4610	8310, 8320, 8330
2.	Ta'sischilar qarzlarining asosiy vositalar tarzida to‘lanishi	0110-0190	4610
3.	Ta'sischilar qarzlarining nomoddiy aktivlar tarzida to‘lanishi	0410-0490	4610
4.	Ta'sischilar qarzlarining pul mablag‘larini berish yo‘li bilan to‘lanishi	5010, 5110, 5210	4610
5.	Ta'sischilar qarzlarining boshqa aktivlar tarzida to‘lanishi	1010-1090, 2910	4610