Turopereyting

Mustaqil ishlash uchun savollar:
Turizm faoliyatining nashr orqali yoritilishi qanday tashkil qilinadi?
Turizm faoliyatini tashviqot qilish maqsadlarida tashkil qilinadigan turistik tadbirlar ko‘rinishlarini sanab bering.
Turoperator mahsulotini sotish (harakatlantirish) tizimiga nimalar kiradi?
Reklama o‘zi nima degani va uning maqsadlari qanday?
Turmahsulot reklamasining murakkabligi nimada?
Reklamaning asosiy prinsiplari qanday?
Reklama faoliyatining me’yoriy asosi haqida nimani bilasiz?
Turoperator turlarni sotish bo‘yicha o‘z kataloglari, reklamasi va e’lonlaridagi ma’lumotlar to‘g‘riligi uchun javobgarlik choralari qanday?


24-MAVZU: TURIZM SOHASIDA BREND YARATISH

Reja:

24.1. Turizm sohasidagi brend tushunchasi

24.2. Turizm sohasida brend yaratish va uning nufuzini oshirish

24.1. Turizm sohasidagi brend tushunchasi

Amerika Marketing assotsiatsiyasining ta'rifiga binoan «Brend (ingl. «Brand») – muayyan sotuvchi yoki sotuvchilar guruhi tovarlari va xizmatlarini ularning raqobatchilaridan ajratib turish maqsadida hosil qilingan nom, so‘z, ifoda (ingl. brand pate), belgi, ramz yoki dizaynerlik qarori, ularning kombinatsiyasidir».
Kengroq va erkinrq ma'noda olib qaraganda brend tovar yoki xizmatni ularning barcha o‘lchamlari, tavsiflar, foydalanuvchi tomonidan qabul qilinadigan va u tovarga nisbat beradigan tasavvurlar yig‘indisi (tovar nufuzi, ingl. Brandimag), shuningdek brend egalari tomonidan iste'molchiga va'da qilingan biror ustunlik bilan birga o‘z ichiga oladi. Shunday qilib, bunday tushunishda brend – tovarga iste'molchilar «yopishtiradigan» «tasavvurdagi yorliq» va unga uni yaratuvchilar kiritadigan mazmundir.
Shunday qilib, brendning yuqorida aytib o‘tilgan ikki tashkil qiluvchisi haqida gapirish mumkin. Bular: brend nomi (brand pate) va brend obrazi(brand image)dir. Keyingi vaqtda mutaxassislar ushbu tushunchaning boshqa tarkibiy qismlarini ham aytishmoqda. Masalan, brend-mif – kommunikator kompaniyaning korporativ afsonasi.
«Brend» terminining yuqorida keltirilgan sharhi shuni ko‘rsatadiki, brendni asosiy tashkil qiluvchi uning egasining nufuzi hisoblanadi. Kompaniyaning nufuzi firma murakkab tavsiflari va unga nisbatan chetdan, ya'ni auditoriya munosabatining majmuidan iborat. Firmaning muvaffaqiyatli nufuzi asosida quyidagi tarkibiy qismlar yotadi:
axloqiy printsiplar.
firmaning bosh vazifasi (missiya).
korporativ falsafa.
kompaniyaning uzoq muddatga mo‘ljallangan maqsadlari.
xulq-atvor va tashqi ko‘rinish andazalari.
Ko‘rinib turibdiki, kompaniyaning nufuzini shakllantirish marketing usullari bilan emas, balki menejment vositalari bilan amalga oshiriladi.
Firma uslubi (ingl. corporate identity) brendni shakllantirish vositalaridan biri va ayni paytda brending elementi hisoblanadi. Marketing majmuining boshqa elementlari barqaror ravishda yuqori darajada bo‘lganda firma uslubi uning egasiga quyidagi ustunliklarni beradi:
axborot oqimi orasidan iste'molchiga ma'qul bo‘lgan firma tovarini tez va bexato topishga yordam beradi;
firmaga kam xarajat qilgan holda o‘zining yangi tovarlarini bozorga olib chiqishga imkon beradi;
reklamaning samaradorligini oshiradi;
faqat reklama emas, balki firma marketing kommunikatsiyalari boshqa vositalarining (masalan, pablik rileyshinz, matbuot konferentsiyalari o‘tkazish, nufuzli prospektlar chiqarish va sh.k.) zarur birligiga erishishga ko‘maklashadi);
korporativ ruhning o‘sishiga ko‘maklashadi, xodimlarni birlashtiradi, umumiy ishga aloqadorlik, «firma vatanparvarligi» hissini uyg‘otadi;
firmaning estetik darajasi va vizual muhitiga ijobiy ta'sir qiladi.
Agar firma uslubidan foydalanish beradigan ustunliklarning barchasini umumlashtiradigan bo‘lsak, firma uslubini firma nufuzin, uning belgisini(markasini) shakllantiruvchi asosiy vositalardan biri deyish mumkin. Reklama nazariyasi va amaliyotining klassiklaridan biri firma kommunikatsiyalarining yuqori darajasi haqida gapirar ekan, «har bir e'lon marka obrazi bo‘lgan ramzga qo‘shilgan hissa, brend nufuziga qo‘shilgan uzoq muddatli ulush sifatida qaralishi kerak»ligin ta'kidlagan.