Turuz söZLÜGÜ El Yazma Bey Hadi Tebriz-Turuz

Turuz Sözlügü-El Yazma Bey Hadi Tebriz-Turuz-01-1214

TURUZ

SÖZLÜGÜ

El Yazma

Bey Hadi

Tebriz-Turuz

01-1214

sayın oxucular

sunulan əl yazma keçən altı ildə, turuz sözlügü üçün yazılmış (1906-2011).
1013 il, may ayı, beyin tosuğu (beyin səktəsi) keçirdiyimdən işin ardın tutamadım.
kimdə maraq olursa dənəyib yararlı bulursa üzərində çalışmasın dilərim.

Uğurlar.

Bey Hadi.
Təbriz. 2014

aqruq .ağruq. ağrıq. 1. yük. - yol ağruğu: yol yükü (yeşik, bağlı). 1.çəkim. cazibə. - yerağruğu: yer çəkimi, cazibəsi. 1.ağrış. çəkiş. siql. - ağruq damca (daca): siql nuxdəsi. 1. həssas. - çox ağruğa dünya üzü gen gəlməz. 1. ciddi. - ağır ağruq: çox ciddi. 1. güc. yaman. vəxim. (önəmli. əhəmiyyətli). - bu ağruq durumda. - kəsəlin durumu çoxda ağruq değil. 1. mətin. mətanətli. vüqarlı. - biraz çalış ağruq ol. - çox ağruq qız. - ağruqlaşmaq: mətinləşmək. 1. boylu. nərsə doğurmaq üzrə olan. - gecə ağruq atalı dan (səhər), doğacaq.
- ağruq boya: tünd, iti rəng.

alay .həcv. təməsxür. məsxərə. iistihza. ələ salma. yergi. təhqir. ehanət. gülünc.

albac .albas. (albadal). 1. gərəklilik. icbar. 1. basınc. güc. zor. fişar. icbar. təzyiq. - alba alba iş olmaz, dama dama göl olmaz.

albala .albalı. alba birlə. albanıl. güclə. zorla. məcburi.

albaslamaq .albaclamaq. albadağlamaq. albatlamaq. albadaqamaq. albasaqlamaq. albasa qılmaq. albasa qoymaq. basqatmaq. gücləmək. zorlamaq. dürtütmək. məcbur edmək. vadar edmək. təzyiqdə qoymaq (albasa düşürmək). təhmil edmək. müti' edmək. ram edmək. fərmanbürdar edmək. (constrain).

altaqmaq .aldağmaq. aldınmaq. itmək. qayb olmaq. tələf olmaq. pozulmaq fovta gedmək. münqəzi olmaq. utuzmaq. şikəst yemək. məğlub olmaq. yoxalmaq. azmaq. - yolda aldağan. geri qalmaq. yubanmaq. altırmaq\ aldırmaq. itirmək. qayb edmək. tələf edmək. pozmaq. fovta vermək. yoxatmaq.azdırmaq. utuzdurmaq. şikəst vermək. məğlub edmək. geri qoymaq. yubatmaq.

altaş .(alğac. avtaş). (kümələr,bölükləri arasında qarşılıqlı bağıntılıq, ilşiklik, uyumluluq olmalıq). 1.tuytaş. insicam. 1.məntiq. lojik. bürhan. istidlal. istiqrar. mə'qul. müstədəl. - alğacsız: avtaşsız: altaşsız: məntiqsiz.

anığlatmaq . təmrin vermək.

anqqılamaq .anğqılamaq. anğılamaq. anlamaq. (anğır: ayır: alğır). ayırqılamaq. ayırdlamaq. ayırmaq. ayırd edmək. alqırlamaq. fərqinə varmaq. təfkik edmək. bölmək. paylamaq.

antalamaq .andalamaq. yadda saxlamaq. yada salmaq. yadına gətirmək. yaddaşt edmək.

aratmaq . (ara atmaq). bir çalışmağa, axışa ara vermək. tə'til edmək.

arayış .ara açma işi. ara açış.

arçıvmaq .arıtlanmaq. təmizlənmək. ayığlanmaq. islah olmaq.

arqaq .arxaq. 1.müzmin. sürülgən. sozulğan. 1.pis. kötü. qəbih. 1.mütədavil. dayimi. dəvamlı. 1.dirinə.
kırionik (chronique, via l. from gk khronikos 'of time', from khronos 'time').

artan .(artda duran). çəkingən. qanı soyuq. qaçağan. geri çəkilən. (ortan: (ortada duran). paylaşan. isti qanlı. yaxın duran. ).

asıqlanmaq .asığlanmaq. kullanmaq. işlətmək. yararlanmaq. karlanmaq.

asma . asıq. aslaq. asqıq. asıltı. sarqıq. tə'liq. (tə'til).

aşaq .qarşıt. əvəz. bədəl. fidyə. ödül. bir işi qutarma üçün verilən nərsə. padaş. kira. icarə. çay pulu. həzinə. 1. açıq. aşınıla bilir. anlaşılır. 1. pass (pəs). 1. axıcı. səlis.
aşaqlamaq .kiralamaq. pulla tutmaq. istixdam edmək.
aşaq almaq: müzd almaq.

aşıq vurqun. alqın. əmrə

vurqun aşıq . . alqın. əmrə

alqın aşıq . vurqun. . əmrə

əmrə aşıq . vurqun. alqın.

aşılamaq .1. xamlığın çıxartmaq (dəri. gön). yumşanmış, işlənmiş dəri. 1.talim edmək. bu sözü ona aşıla.1.vaksən vurmaq. hastalıqlara karşı xam olmamaq.

aşılğan . 1. qolayca aşılan, öğrəşən. 1. qanı isti. tez qovuşan. 1. söz dinləyən. söz dinlər. yumşaq başlı. 1.müti'. 1.ram. 1. sözünə bağlı duran. sözünə tane'. mütəəhhid.

aşırmaq . keçirmək. 1.müntəqil, intiqal edmək. 1.qurşutmaq. təsvib edmək. 1.öçürmək. söndürmək. yıxmaq. batırtmaq.
aparmaq. götürmək. idarə edmək. öhdədarlıq edmək. (bə qozar edmək). - yığvanı kimi aşırır.

ataqlamaq .atağlamaq. 1.atağalamaq. (<> ayağılamaq). bitirmək. qurtarmaq. sonartmək. 1. həvəs edmək. 1. baş ucun yığmaqla (bədləməklə) nərsə düzəltmək, salmaq, qurmaq. - çalı çırpı ilə atağlanmış koma, dam. 1. bər pa edmək. 1. azarlamaq. 1. nərsiyə pülçük, çöp uzatmaq. muzahimət edmək. imalə edmək. 1. qapısatmaq. ovsunlamaq. büyüləmək. məhsur, məbhut edmək. 1. dəliliyə tutulmaq. bir dəli kimi davranmaq. dəli kimi yapa çalın (nə yapdığın, nə çaldığın) bilməmək. 1. qoduğlanmaq. şuluğluq edmək.

atal . adal. 1.tay. əş. əşit. bərabər. eyni. bənzər. kimi. misli. nəzir. 1. nimunə.- qan adalları: qan nimunələri. 1. misal. - sizin sözünüzə iki adal çəkəcəm. - adalsız: misalsız. 1. dərs. ibrət. sərməşq. - buda sizə adal olsun. 1. sifət. - ad adal: ism sifət. - adalı: sifətli 1. tə'rif. tovsif. - adalmaz: tə'rifə gəlməz. - adalamaq: tə'rifləmək. tovsifləmək.
- adal ərkə .bərabər huquq.
- adal dənğ .yekən adal. lab aynı. həb bir. həb bərabər.

atalı . adalı. 1. tayı. əşi. əşiti. bənzəri. ki kimi. - onun adalı tapılmaz daha. - adalı olmayan: tayı olmayan. 1. tibqi. müntəbəq. intibaqlı. peyrove. - keçənlərə adalı: keçənlərdə olduğu kimi. - sizin buyruğa adalı. 1.dərs almalı. ibrətli. - atalarsözü, adalı sözlər. 1. qiyaslı.

atalı .adalı. - anlam adalı .anlam birliyi. oxşar mə'nalı.
- art adalı .artadalı. öncəki kimi. genə həmən cür.
atalıq .adalıq. iki nərsəni üz üzə qoyma. salıtış. tuşutuş. qarışıt. qiyas. muqayisə.

atalın . adalın. 1. həmən cürə. eynən. eyni şəkildə. dəğişməmiş. fərq edməmiş. - necə qoymuşdum adalıda aldım. 1. məsəl üçün. örnəyin. məsələn. - adalın bu. - adalın nədəmək istəyirsin.

atalışmaq . adalışmaq. bənzəmək. oxşamaq. - bu qara o qarıya adlışmaz.

atalıtmaq . adalıtmaq. 1.bənzətmək. təşbih edmək. 1.adın çəkmək. yada salmaq. 1.dənğlətmək. dəhlətmək. əşlətmək. bərabər edmək. musavi edmək. 1. payapay alıver edmək.

atar .atarqa.1.əğri. 1.qabarcıqlı. 1.atar tutar. hamar olmayan. 1.düzənsiz. atda butda. 1. iti. tünd. - onu atar qarşıldı. 1. vəhşi. - atarlıq edmə. 1. avar. qəza. təsadüf. - atara tutulmaq. 1. eyb. ayıb. - atarsız: eybsiz. - atarmaz: atar olmaz: eyb eləməz. eyibi yox. 1. ləkə. - bu atarı qaldırmaq güc.

atığ tökük . atığ düşük. fəqir füqəra.

attım .atlım. 1. addım. qədəm. 1. atamlı. atımlı. atıq. acır. iti. yeyin. səri'. - çox atlım gedən yıxılmış. - atlımsız araba. 1. yorqa. iti gedən. 1. çalağay. çalağ. 1. sivək. zirək. çevik. 1. usda. mahir. 1. oyanıq. huşlu. zəki.

atun .(itin. otun). ağın. qız. bahalı. qiymətli. por bəha'. qız. - qızıt mal: bahalı olan. (giranbaha). -bu sizə çox qızıt oturar: bu sizə çox bahıya baxar. -qıztı malın alıcısı, dörd göz olmalı: bahalı nərsə alan, çox özən göstərməlidir. -qızışmaq : bahalaşmaq. -gedgedə qızrışır. -qızsız: baha. -qızrışan mallar: bahalaşan cinslər.
z -qızıtııq, qıtlıq: bahalıq, naçarlıq, qəhətlik. -qızlıq: bahalıq.
z - qız al, qızıtıq yox: (qız mal al, qızılıq mal alma). (bikr, yeni mal al, bahalısın alma

ayağan görən yox, yoluva görən başmağın olsun

ayaqçı . dayaqçı. dayaq. daynaşaq. dayaşqan. qoltuq. könəlgə. çönəlgə. dönəlgə. arxa. qoldav. gücə. önək. önəği. (payanda). atağa. atağ. dursat. dəsdək. söyəlgə. söykənək. qoltuqçu. çatqıc. hami. payvər. (poştiban. nigəhdar. dəstək. hafiz. ).

ayamaq .ayapmaq. ayavmaq (< aya). (ayada, avcunda saxlamaq). ayavlı (qayğırlı, diqqətli) saxlamaq. qayğırmaq. qoramaq.

ayan . saxlayan. qoryan. qayğıran. - əbbəyin ayan aşa yetər, donun ayan, toya.

ayanğan . ayavğan. qayırğan. saxlağan. qorağan.

ayaplıq .ayavlıq. qayğırlıq. diqqətlik. saxlaqlıq. qoraqlıq.

ayınmaq .ayğınmaq. ayğınmaq. aydınmaq. açılmaq. açğınmaq > aşgarlanmaq. ışığınmaq.

ayırqılatmaq .ayrığıtmaq. kilasifyə edmək. sınıflatmaq.

ayqır . ayğır. asqır. baraq. bağaq. güllük. damızlıq at.
(dumuzi_sumer: tingə. uşaq).

aysıq .aysar. aya oxşar. ay timsallı.

az . an. qırıt. qınıt. açım. (- dəyqə: qıt). saniyə: tıq. ləhzə. dəm. - bir az gözlə. - bu az gəldim. - bir azda gözdən itib getdi.

azınmaq . qırınmaq. 1. azılanmaq. qudurmaq. asavınmaq. asvınmaq. asınmaq. asılanmaq. 1. yağınmaq. yağılanmaq. kitikmək. kitişmək. qıtqınmaq. qıtqışmaq. qırqınmaq. qırqışmaq. qınqınmaq. qınıqlanmaq. qırçınmaq. acınmaq. öcünmək. öclənmək. düşmanılmaq. düşman kəsilmək. birbirinə düşmək. 1. acınmaq. qınqınmaq. qınıqlanmaq. qırçınmaq. öcünmək. öclənmək.

aztırmaq . azdırmaq. azıtmaq. yazdırmaq. yozdurmaq. yaydırmaq. caydırmaq. (yan bıraqmaq. ) münhərif (qum rah) edmək.

bacqurmaq . bacvurmaq. basqurmaq. basvurmaq. gərikditmək. gəritmək. qıvratmaq. qıvrıtmaq. gücürrəmək. gücləmək. qıldırmaq. basdırmaq. soxmaq. çapdamaq. bağdamaq. döğətmək. dövətmək. məcbur edmək. icbara qoymaq. kirgitmək. kitgitmək. darıtmaq. gücətmək.

bafda . bağda. tavda. toxda. 1. süs olaraq nərsiyə vurulan, yapışdırılan, taxılan pul, düğmə, düğməli, başlı çivi. 1. iri düğmə. 1. iri xal, pul, bənək. 1. çubuq, boru, lüləni bir yerə bağlamaq üçün ağzına diş açan arac, açac. qılavuz. 1. bütün bir qurulu oluşduran tikələrin hər biri. öğə. üyə. ünsür. cüz'.

bağday .bağdal. bolday. olday. durum. qoşullar. durum. halət. aləm. form. yaşayış (mədəni) durumu. movqeiyyət. qeyd şərt. ovza'. əhval. vəziyyət. şərayit.
bağdalamaq . .pıroqramlamaq. pıroqram tökmək.

bağlaşmaq . 1.bağdaşmaq. bağıtışmaq. əhdləşmək. əhd bağlamaq. və'dələşmək. qərar, misaq qoymaq. - bu bağlaşmanın sonu aydın deyil. - ər arvadlıq bağlaşması. 1. baxlaşmaq. gözətləmək. muvazibət, mahafizət, nigəhdarlıq, pərəsdarlıq edmək. - evə kim baxlaşacaq. - evinə malına baxlaşan yoxdurki. 1. baxlaşmaq. birbirin gözləmək, mulahizə, muraat edmək. - baxlaşın bağdaşları qoruyun: əhd peymanlarızı gözləməyə çalışın.

baqa . bağa. bağaş. payğaş. pağaş. payaş. padaş. şabaş. tapaş. saç. saçı. suv. sıv. qıv. uğur. uğra. yağıt. sərvət. deheş.

baqal . bağal. vəbal. hörman. ağırlıq. saldım. salmıq. yük. acı. üzüntü. küyüntü. sıxıntı. göynək. göyüntü. qoyuntu. küyüntü. gövnək. gövüntü. saçma. sapma. suç. yazıq. yazuq.

baqat . bağat. 1. bağdat. bağdatı. çatının, döşəmənin eninə, boyuna qoyulan ana dirəkləri. 1. bağa. vəfa. sevgi bağı, bağlılığı.

baqı . bağı. çatı. qorun. 1. təndir duvarının bölüklərindən hər biri. - bir təndir yeddi bağıdan oluşur. 1. keçi qılı qatılmış ət palçığı. gənəlliklə təndir ağzının qıraqların düzəltmədə işlənir. 1. bağdatı. nərsənin ən üst tutağı, örtüyü, qabığı. dam. 1. ocağ, kürə qıraqlarına düzülən kərpiç.
- çay qarağı. 1. ağac qabığı. çavlaq. çıplaq. qavlaq. qablaq. 1. hərnəyin üzü, üst örtüyü.

baqınmaq .baxınmaq. baz did edmək.

baqıs . bağıs. bağrıs. bayıs. 1. oğraq. qoğraq. salatan (öldürüb salan) saratan. sərətan. səçəl. sərəvən. sarıvan. sarılıb duran tanınmış kəsəl, xəstəlik. kanser. xərçəng. rak.
- bayısbasma: çoruğ, çor, sarmaşıq basmaq.
- baqıslamaq: bağıslamaq. bağrıslamaq. bayıslamaq. sarmaşıq. çoruğlamaq: çor basmış yeri, nərsəni arıtlamaq. arçamaq. arçılamaq. silgirləmək. silivləmək.

baqqan . bağqan. 1. çaqqan. dinamit. 1. kotanın, nərsənin sapında tutan kimsə.

baqnaz . bağnaz. bağnağ. bağanıq. tıxnağ. tıxnaz. tıxaz. qaxnaq. santıq. sanatıq. (sanı tıq: fikri qapalı). fanatik (fan (_latin) : iç dünya). mütəəssib. iç duyqusuna uyan, düşgün, tutqun, alqın. sandarıq. sanıdar. güdə beyin. küt qafa.

baqra . bağra. sınadan. sinədən. sindən. tutundan. tutdan. özgərdən. özbərdən. əzbərdən. hifzidən. hafizədən.

baqtaş . bağdaş. 1. bağındaş. yarğaş. müttəfiq. düşdaş. tutdaş. həmpeyman. 1. qohum. kökəl (kökdən. jenetik) birbirinə bağlı olan. 1. bağdat. salşıq. gəlişim. düşüt. qərardad. - keçən il iki salşıq bağlandı.

baquc . bağuc. bağuş. bağşı. bağşu. 1. göz bağçı. göz boyaçı. iməlçi. iməlic. yadaçı. cadıçı. ovsunçu. cadugər. 1. falçı. 1. yoruc. yorucu. yozucu. yuxu axan, tə'bir edən.

balqüməci . balgüməci. balgöməci. 1. pətək biçimli düzüş, tikiş, toxuş. 1. pətək biçimli tikiş büzməsi, qırması. 1. güməc. göməc. pətək. kövrə. kövərə.

banduz . bandız. birdən axıb bürüyən, çulqayan nərsə birdən axan, basan, tökülən, qapsayan güc. - axdı axın bandızı: coşqun sel daşdı. - banduz axın: 1. birdən qopan sel. 1. durmadan olunan ilqar, cumuş, həmlə.

baramaq .barağımaq. (barağa, son nuxdəyə çatmaq). keçmək. sona ərmek. bitmək. keçərliliğini itirmək. bayatımaq. işlətmə sürəsi keçmək. vaxdı dolmaq. münqəzi olmaq. inqiza' tapmaq. sipəri olmaq. başa çatmaq.
keçinmək. ölmək.

bardağ .bardağ kəs, bardağ kim: hər kim. hər bir kişi. hammı.

bardağ .varolan. olma. varlığı olan. bu günkü. əktüel. kilasik. keçərli. pədidar. adi. sadə. bayağı. mütədavil. mərsum. mə'mul. mə'luf. mö'tad. mə'mulən. itməmiş. hər çeşit olanağ, varlıq. movcud. kain. qaim. mə'mul. sürəkli. qalıcı. dayimi. həmişəki. qədim. əsgi.
barıdağ. mə'mulən. imumən.

barıqmaq .barığmaq. {?barınmaq}1. barmaq. varmaq. 1. ilişgi qurmaq. 1. əldə edmək. qazanmaq. - bu işdən heç nə barığamadıq. 1. bağlanmaq. mürtəbit olmaq. - çox keçmədi ilişgilər yenidən barındı. - tilfun ilişgiləri barınmamış.

barıtmaq .1. sürmək. - uçaq barıtan. 1. asmaq. hazırlamaq. - yemək barıtmaq. 1. döşəmək. - ev eşiyi barıtıb sür (şadlıq) qurdular. 1. sazlamaq. - ocaq barıtmaq. 1. çatdırmaq. 1.oldurmaq. 1. kökləmək. akordlamaq. 1. salmaq. inşa' edmək. 1. bəsləmək. yetişdirmək. becərtmək. pərvəriş vermək. - tuxum barıtmaq. - öc barıtmaq. 1. böyütmək.

basanaqlab . basımraq. hızlıca. iticə. - qızıqlıqdan arxasına belə baxman (baxmadan). basanaqlab çıxıb geddi.

basıb ağdarmaq . tutub götürmək, yıxmaq, dağıtmaq. - tüm kəndi sel. basıb ağdardı.

basımaq . basnamaq. 1.əzmək. sındırmaq. üsləmək. yerləmək. təhləmək. lehləmək. 1.yerə soxmaq. məhv edmək. 1. əldən salası ağır etgiləmək. - isti bizi basnayır. 1. alt edmək. zəlil edmək. 1. zülm, təəddi, təzyiq edmək.

basınmaq . basığmaq. basğınmaq. 1. basqıçılıq yaşamaq. (muridi təcavuz olmaq). 1.yenmək. yenilmək. şikəs yemək.

basmaçı . 1. yalançı. qoşmaçı. gopçu. 1. kərməçi. yapbaçı. 1. kömür yapma üçün ağacları qalağlayıb, komalayıb yandıran. kömürçü. 1. ovçu. avçı. ovatan. atac. duzağçı. qapançı. şikarçı. 1. əkin, biçinləri bağ bağ bağlayan, dəmətləyən.

basmaq . - burt basmaq: qara basmaq.
- el basmaq: yağı basmaq: bir xalqa, düşmana cumub əsir edmək.
- qızığ basmaq: təcavüz bi ünf edmək.
-.

basmaq . 1. kərmə, yapba düzəltmək. 1. yalan, gop danışmaq. goplamaq. qoslamaq. qaslamaq. gop, qos, qas basmaq. 1. hürmək. hürüb yügürmək. 1. düzəltmək. törətmək. törgütmək. tovlid edmək. - sirkə basmaq. - keçə basmaq.

basmaq . basıb almaq: 1.əsir edmək. 1.qapamaq. 1.mustovli omaq. açmaq. fəth edmək. təcavuz edmək.

baş itirən sevgiyə düşər, baş tapılınca dinər.

baş .elbaş .rəhbər. aşbaş .aşpəz. acbaş .həris. açbaş .roşənfikr. adbaş .şöhrəttələb. ağbaş .türkəsaya. albaş .qızılbaş. dəli. fədayi. anbaş .huşlu. hafizəli. apbaş .başı yekə. > abpaş. arbaş .namuslı. asbaş . cəllad. atbaş . avbaş .ovbaş. azbaş .münhərif. baş . baş .aybaş .baş .baş .baş .baş .baş .baş .baş .baş .baş . baş . baş . baş . baş . baş .

başalıq .kapital. 1.başbalığ. baş kənd. payitəxt. 1. anamal. sərmaya. 1. başlıca. bəlli başlı. 1. nərsənin ilkəsi, təməli. 1.sutun başı. 1.önəmli. 1.böyük. 1. karlı. çıxarlı. qabiliyyətli. qazanclı. 1. tünlük başlığı. dalbuş (dala bükən). amrikayi. 1. yeğrək. bərtər. ali. 1. ölüm dirimli soru. çox önəmli olan nərsə.

başamaq . 1.< boş. boşatmaq. başumaq_. biçmək. kərtmək. çərtmək. kəsmək. yarmaq azatmaq. 1.< baş. baş başa qoymaq. çatmaq. bir birinə dayamaq.

başqurd . baş iş. şah əsər. but iş. (butiş).

başut .(başyut. başyurd). başkənd. kapital. payitəxt.

batağ, tapağ, qabağ. batağ keçdi, tapağ durur, qabağ gəlir.

batu . bat. (qat. tat. dat. pat) (bət. qət. kət. )(kötü)(qutu. tutu. tap. dab. təp. dip. düp. çıp. çap. )bəkit. bərk. pek. kip. qat. qatı. istirikt. çınğ. çiğin. smic. sıxıc. gərgin. dar. sıx. sıxışıq. zor. güc. mətin. dönməz. kəsin. güclü. sərt. sarsılmaz. nirumənd. qəvi.
-batbay: batbəy. möhkəm. sabit. rasix. sift. ustuvar. pabərca.
fovrən. iti. səri'. yeyin. çabıq. çağan.
camid.

bayığlatmaq .tə'mim vermək. qaramıtmaq. vülgarizasyon

belç .tutan, tutan şey, pəncə. (lç <> ş) beş.

betləv .şəxs. personel. - betləv almaşıqlar: şəxs zəmirləri. (mən.sən).

bəstə .bəs. bəsdi. basta.

mas. mes. mat. mit.
pas. pa.
passe. passive. inerte.
tas. tasser.
tas. cib.
post. posta. poştə.
fastener n. fermoir; agrafe; fermeture éclair

biçqur . biçqor. biçqır. bişqur. bişqor. bişqır. qırçon. qırçan. qırçal. heyvan yemindən qalan qırıq tökük. - qırçon atılmır, yeni yemlərə qatılır.

bilisizlik . bilişsizlik. bilimsizlik. saşılıq. naşılıq. daşılıq < dışılıq. (bir konu dışında olmaqlıq). öğürtsüzlük. öğütsüzlük. yarığsızlıq. yansısızlıq. tanışsızlıq. tanığsızlıq. tanğısızlıq. oyqursuzluq. oyuğsuzluq. oyqıslıq. na aqahlıq.

biliş . bəliş. anış. qanış. tanış. tutuğçuluq. qədirdanlıq. qədr şinaslıq.

bilişdirtmək . bəlişdirtmək. anışdırtmaq. qanışdırtmaq. tanışdırtmaq. yoğlamaq. yoğlatmaq. ağırlamaq. salmıqlamaq. sıylamaq. qədirin, qədrin bəllətmək.

bilitirmətən .bilidirmədən. ölçütütmədən. bulcutmadan. dalqıtmadan. dalqışıtmadan. tanlatmadan. tanatmadan. seçritmədən. sezitmədən. bildirmədən. fərq etdirmədən. - bilidirmədən alıb getdi.

bilnəmək . bilnimək. bilənmək. e'tiraf edmək. oğunmaq. sınmaq. (belinmək. üstünmək. boyunmaq. boyunlamaq. belinə, üstünə, boynuna götürmək). - yazığın (suçun) bilnə!. -.

bilsiqmək . bilsikmək. bilinmək. bəlsinmək. bəllənmək. açğınmaq. aşgar olmaq. - açılmasa tünlük gecə, bilsikməyər yaşun (gizli) işlər.

bitəqül .bitəgül. butağul. il bayramı.

bitəqüləmək .bitəgüləmək. bitəgütləmək. bitirgəmək. qutarmaq. qapatmaq. tamamlamaq. bir işin, ilin bitməsin qutlamaq.

bitrəm . soncam. soncum. bitinci, sonuncu kərə olaraq bir işi görmək. bir kərəlik, dəfəlik. - sizin gedişiz bitrim oldu. - soncum (olaraq) sizə dedim.
.

bocalamak . boğcalamak. bükcələnmək. çabalamaq. dalqalanmaq. enib çıxmaq. (gedib gəlmək) səğdələmək. qərarsız olmaq.

boqay . boğya. işqaf. dilab. dolab.

boqaz . boğaz. boğazlıq. azıq. azuqə. utğuc. yutğuc. yem. yeyəcək. yeyimlik. xarıbar. - at boğazı: yemi. - it boğazı: it yemi. - kişi boğazı: adam yemi.

boqnaq . boğnıq. boynıq. 1.kəmənd.

boqtatmaq . boğdatmaq. boğratmaq. boğum boğum, həlqə həlqə kəsmək, biçmək. - yerkökünü, yeralmanı boğratıb qızart.

boqu . boğu. 1.ləxdə. - qan boğusu: qan ləxdəsi. - boğu qan: ləxdə qan. 1. tutu. bərkimiş suyuq.
((boqucmaq . boğucmaq. 1.ləxdələnmək. 1. tutunmaq. suyuq nərsə bərkinmək.

bol! . ol!. - bolmaq: boluşmaq: bir durumda olmaq. (bölüşmək: bir durumu ortaqlaşmaq). yan basmaq. tərəf tutmaq. - doğrunu bölüşəndə var, yanlışı bölüşəndə (doğru ilə buluşanda var, yanlışla buluşanda). (- siz kiminən boluşursuz: (siz kiminən bölüşürsüz) : yoldaşmaq (həmrah olmaq). -
((böl! . böük!. bal! (baltamaq). ayır!.
.

bolanson . olanson. olduğu üçün. - sayqılı kimsə olanson, ona nə yapdığın sora verməz.

bolluq . bolaqlıq. qolaylıq. törəklik. yörəklik. dinlik. onğatlıq. oğatlıq. onatlıq. yarqatlıq. yarqatlıq. axlağıq. yağlağıq. axlatıq. yağlatıq. rahatlıq.
- # qıtlıq: qıslıq. qırlıq. qıclıq. yaraqatsızlıq. yarqatsızlıq. singinlik. narahatlıq.

bolmağu . olanmaz. ğeyri mümkün. - boldu bolur bolmağu: olur olmaz (mümkün ğeyri mümküm) oldu. - boldu bolur, bolmağu: olur olmayan (olur olmazc mümkün olmayan, ğeyri mümküm nərsə) oldu.

boluşdurmaq . bağırmaq.

boluşmaq . boluşmaq. (qoluşmaq. qoşulmaq). qoldamaq. yan basmaq. biri ilə olmaq. birinin yanın basmaq, tapın (tərəfin) tutmaq. (həmrah olmaq). - bu işdə siz kimlə boluşursuz.

bor olmadan sirkənmə . yoxsa üzüm kişmiş yox, bora yoxsa sirkə yox. (yaşlıların gedişin yansılayan uşaq, yaşsız).

bor olmamış sirkə olma .

boran . qalağ. - daşboran. daşqalağ.

borc . < burc. (burcamaq. burcalamaq: olan, bulunan nərsədən, nərsə ayırmaq, almaq). (qərz < qırız).

borc . minnət.

borc .borıc. 1.siləndr. ustuvanə. 1. tumar.

borçı . börçü. gur səsli kimsə.

bordən (_fars) . (< porter).

borğat . borğat. burğat. 1. buruşuq. burşuq. - borğat saç: fer. mücəəd. 1. qırış quruş. qırış çürüş. sək sok. çin o şikən.
(burğı: qaşqabaqlı. dərhəm bərhəm. çin o şikənli nərsə).