tuqa . tuka. toxa. tikə. 1. diz. (bükə: dizin dalı. dizin ardında olan uxur). 1. diz kimi qalağ biçimli nərsə. 1. səkgi.
tüqə . dügə. hələ doğmamış inək.
tüqə .tükə. tüngə. iki yaşa girmiş dana. - dişi tükə.
tüqəl . tükəl. tamam. bütün. kamil. - tükəl aldı gücünü: günün hammısın aldı. - bu iş mənim tükəl günümü tutdu. - düzlük gözəl yaraq, tükəl elə yaramaz: düzlük dediyin çox gözəl yoldur, ama hammı adamlar üçün əlverişli, uyqun omaz.
tuqum . tuxum. (< tuq: bağlı. qapalı).
turba . durba. durub uzanan, yürüyən (uzanıb duran) içi boş yüyə, lülə. burba. boru. lülə.
(tuyub. tiyub. tüb. ) (latin).
turban . torban. torba biçimində olan baş, əğin örtüyü. burqa. üz bölümü torla qapalı çadıra.
(tuman: əğinin ayağdan belə dək geyilən örtük).
tuşlaşmaq . ötlüşmək. tuş, ödül gəlmək. bərabərləşmək.
tuşlatmaq . tuçlatmaq. 1.düzlətmək. hamarıtmaq. 1. görsətmək. nişan vermək. - tuşlatısəndən, düşləti məndən: görsəti səndən, qalanı məndən. sən görsət, qalanın mən özüm bilərəm (neylirəm). 1. üz bə üz, qarşı qarşıya (qarma qarşıya), ru bə ru qoymaq. - o utmazın (utanmazın) biridir, məni onla tuşlatma. - hər olanı ölüm ilə düşlədən, öz göylünə yolun qoyub işlədən.
tüşlənmək . 1.(hüşlənmək). bir az dincəlmək, durmaq, dayanmaq. 1. tuşlanmaq. ucraşmaq. üzbəüz olmaq. 1. azalmaq. kəssinmək.
tüşlənmək . düşlənmək. 1. dincəlmək. dinişmək. toxdanmaq. aram tutmaq. otraq edib, qonub qalxmaq. bir işdə ara vermək. 1.yamlanmaq. kəmp, iskal edmək.
- yollar uzaq düşlük (kəmp) yerim yox (düşlənəm). - düşlənmədən işin sürər, qurar yıxar, önündəkin qırar gedər. - yoruduz bir az düşlənin.
tüşlətmək: düşlətmək. 1. kəsitmək. azaltmaq.
tüşlətmək: tüşətmək. tuşlatmaq. tuşatmaq. ixtisas vermək.
tüşülmək . düşülmək. düşü olmaq. düşəlmək. yaxmaq. yaramaq. yarqamaq. faydalamaq. şifalamaq. kar kəsmək. - bu darı ağrıya düşüldü: kar kəsdu. - sizin sözüz bu işlərə düşülməz, oxun boşdu, daşın bərkdi deşilməz.
- düşür: olur. gözəl. yaraq. yaxar.
tüşünmədən . düşünmədən. üşünmədən.
tüşünmək . düşünmək. sağınmaq. sağanmaq. baş vermək. ilgi göstərmək. - bu işləri mən düşünmərəm.
tüşünmək . düşünmək. üşünmək.
tüşüq . düşük. pozuq. çorman. korman. kəmik.
tuşuqmaq . düşükmək. düzüqmək. uyquşmaq. uyqun, muvafiq gəlmək. - bu sənə çox gözəl düzükür.
tutay . tut. tutu. tutlav. sutay. sut. sutlav. 1. dad qah. məhkəmə. - el tutunda: xalq məkəməsində. 1. mahakimə. dad rəsi. - 1. sud. bəhrə. 1. salami. riba. ribh. nuzul. 1. rəhn.
tutayçı . tutçı. tutucu. sutayçı. sutçı. 1. tutaçı. suday < tutay. qazi. 1. dad rəs. 1. sud aparan. bəhrəmənd olan. 1. salamiçi. ribaçı. ribhçi. riba xor. 1. rəhnçi.
tutaylamaq . tutlamaq. tutulamaq. sutaylamaq. sutlamaq. 1. dad qah edmək. mahakimə, dad rəslik edmək. 1. idarə edmək. iqtisadı dolandırmaq. 1. iqtisadi davranmaq. 1. salamiyə, ribhə, nuzula vermək. 1. rəhnə qoymaq.
tutaylanmaq . tutlamaq. tutulanmaq. sutaylanmaq. sutlanmaq. 1. dad qah, mahakimə, dad rəslik olunmaq. 1. idarə olunmaq. iqtisadı dolandırılmaq. 1. iqtisadi davranılmaq. 1. salamiyə, ribhə, nuzula qoyunmaq. 1. rəhnə qoyunmaq.
tutcu . çox. artıq. - tutcu qızdıran uşaq. - tutcu qaqıdan kişi: çox hirslənən adam.
tutcu .tutuc. tutğuc. həmməşə. barqın. barqan. - tutcu verən, yağan. - tutcu verir bir gün alır. - tutcu qızqın. - sənin qadaşında ki, yetər yetməzlə tutcu duruşur, dirişir. - tutcu çalışqan. - o hammıyla, tutcu (:hər harda, çağda) qatılar. - tutcu birgə qalın. - onun evi tutcu dərilidi (dərlidi) : münəzzəmdi. - dərnək tutcu həfdə qurulur. - pis kişi, dəğmə yerdən tutcu sürülür (qoğulur). - bir yerdə kiriş tutmur, tutcu ordan bura, burdan ora köçür. - burda hava açılmaz, tutcu bürkütdür. - tutcu qaşqabaqlı. - yaşam duvarından tutcu bir daş düşür. - yeyər doymaz, tutcu ac. - tutcu yuxulu. - sizin kölgəz tutcu alsın. - ərən oğlu doğub bəngi qalmadı, doğar acun güni ulduzu tutğuci (əbədi).
tutmaq . 1. çevirmək. yönətmək. yönün dəğişdirmək. - çırağı bura tut. 1. asmaq. çəkmək. gərmək. örtmək. - pəncərələrə tutu (pərdə) tutmaq. - əğnivi tut, hava soyuğdu. - yaprağları çiğ tutmuş. - dəmiri pas ututmuş. 1. dolmaq. qaplamaq. yayılmaq. - hammısı bunun içinə tumaz. - duman dağları tutdu. - bu salıq (xəbər) hər yanı tutdu. - 1. yetmək. görmək. kafi olmaq. - bu gəlir böylə gediri tutmaz. 1. saxlamaq. - puluvu üstündə tut. - ürəyivi kinsiz tut. - onu çalışqan tutmaq üçün nə gərkir. - gələni tutma, köçəni vurma. 1. sunusmaq. kimsənin könlü qalmamaqsın davranmaq. dəğişmək. təkişmək. taaruf edmək. - qonağlara çay tut. 1. qarşısına qoymaq. - şeh paltarları issiyə tut qurusun. 1. durdurtmaq. durdutmaq. saxlağmaq. cilovlamaq. ovsarlamaq. bükütləmək. bükütmək. önləmək. (baz daştən). - gülməkdən özümü güclə tutdum. - saçaq başda əlivi tut, ağız aşdın dilivi tut. 1. qapavlamaq (< qapıb avlamaq). qapsamaq. qəbzə edmək. qəsb edmək. basıb almaq. - əğəmənliyi tutubdurdu. 1. əl qoymaq. musdirə edmək. 1. dolandırmaq. sürmək. idarə edmək. - aralığı (ovzanı) tutmaq. - dövranı tutmaq. 1. anlamaq. qavramaq. - sizin sözüzü tutamadım. 1. tükətmə, işlətmə, çalışma, saxlama yolu. - işlətdiyin nərsələri yeni tut, arı tut, sağlam tut. - bu necə araba tutmaqdır. - işivi özənli tut: diqqətli. 1. qoyutmaq. istixdam edmək. - beş işçi tutduq. - quruluşda (tikintidə. inşaatda) gün olur işçi bıraxılır, gündə olur tutulur. 1. uğratmaq. alıqoymaq. məşqul edmək. - sözə, danışığa tutmaq. - onu xırım xırda işlərə tutub öz işindən qoydun. 1. dartmaq. çəkmək. büyüləmək. bəğənmək. cəzb edmək. - gözün tutmadı. - tutan bir söz deyilmədi. 1. almaq. işqal edmək. - öz yerin tutmayıb hələ. 1. seçmək. - hər gələni dos tutma, diş tutanı tez utma. 1. saymaq. görmək. hesablamaq. - sən bunu nə tutursan. 1. içinə almaq. ehtiva edmə. - göyü bulut (< bürgüt), dağları duman tutdu. - bu kitab nə tutur. 1. başlamaq. - baş ağrısı tutdu. - burdan tutun başacan. 1. saxıtmaq. gizlətmək. - giz (sir) tutmaq. 1. uyutmaq. qılmaq. yerinə gətirmək. qurmaq. bərquzar edmək. - toy tutmaq. - duzağ tutmaq: incitmək. - oruc tutmaq. - sizin buyruqlarızın hamısın tutduğ. - qanunu tutun. - qanunu tutulmayan ölkə. 1. qılınmaq. rəftar edmək. - çox sıx tutmayın. - ağır tutmaq. 1. əldə edmək. qazanmaq. - yügürüşdə ikinci yeri tutdu. 1. qoruyub becərtmək. - düşüncələrizi dərin, amaclı tutun. 1. toplamaq. hasil edmək. - bu çox yaxcı ürün tutduğ.
- ad tutmaq: yadanışmaq. yada salmaq. xatırlamaq.
- dib tutmaq: 1. kök, göt salmaq. 1. dibi qazmağ bağlamaq. 1. yerləşmək.
- üz tutmaq: 1. üz bağlamaq. qaymaqlanmaq. üzü qalınlaşmaq. - üz tutmuş süt. 1. üzün örtmək. - qız böyüdükdə üztutmağa başladı. 1. bir yana,yönə yönəlmək, çevrilmək. - gedgedə sağa üz tutdu.
- oda, oxa tutmaq: od yağdırmaq.
- yaxa, boyun tutmaq: peşman olmatı. - səni görun boynun tutmayasın.
- özünütutmaq: 1. canlanmaq. iyilənmək. 1. ifadə satmaq.
tutmaq . 1. cücərmək. gəlişmək. qalxışmaq. sürgünmək. yaşğırmaq. göyərmək. 1. kiralamaq. - araba tutmaq. 1. bir tutuya, duruma düşəmək, - gülməsi tutdu. - ağlamağı tutdu. 1. bərkimək. möhkəmləşmək. - yoğurt yaxcı tutdu. - qazan dib tutdu. 1. varsaymaq. fərz, məfruz edmək. - tutalım: fərz edəlim. - istəyivi gerçəyə tutma. 1. gerçəkləşmək. yerinə gəlmək. vaqeiyyətə uğraşmaq. - istəklərimin hamısı tutdu. 1. etgiləmək. toxunmaq. - bu yemək ürəyimi tutmadı. - soyuğ odu tutmaz, od soyuğu tutar. od yeli tutmaz, yel otu tuar. - bu qarqış bir gün onu tutar. 1. alamaq. fərq edmək. - iki yalanın tutdum, daha qorxdu. 1. avlamaq. 1. yaxlamaq. ələ keçirmək. - 1. əldə bulundurmaq. 1. dusdaxlamaq. - artığ onu tutmağ olanaqsız. 1. qaplamaq. işğal edmək. - iki səfə tutan yazı: səfəlik. 1. üstələmək. qapsamaq. müsəllət olmaq. - bu inanclar ölkəni tutmuş. 1. dayaqlamaq. qollamaq. dəsdəkləmək. - bu alanda hançı yanı tutursun. 1. mənimsəmək. - tam tapşırıqları tutdu. 1. bəğənmək. - bunlardan heç birin tutmadı. 1. götürmək. - otaqları gen tut: götür. - o hər eşitsə özünə tutur. - qarnını çox gen tutur, hər nə gəlirsə utur. - gediri sıx tutsan, gəlir sıxılmaz. - ipin yoğunun tutanda var, uzununda. 1. müti' olmaq. - deyilir ki hammı yasanı tutmalıdır. 1. seçmək. - ikisidən birin tut. 1. çatmaq. - uçaqların heç birin tutammadım. 1. durmaq. bılokə olmaq. - səsi tutdu. - günü gələr sizdə tutarsız. 1. işlətmək. kullamaq. - kirit olmasa çaxmaq tutarıq. - təxdə dəmir tutulmuş qapı. 1. bağlamaq. salmaq. - dənə, başaq tutmaq. 1. almaq. evlənmə. - sevdiyin tapmayınca tutmayacam. 1. dəğmək. dəğinmək. dəğişmək. qiyməti olmaq. - neçə tutur. - tutmaz: dəğməz. 1. yarışmaq. uyqun gəlmək. bir düşmək. - iki söz birbirin tutur. - bu sonuclar tutuşmurlar. 1. yaraşmaq. - bu işi bu biriylə tutmur. 1. nərsənin sapıq (anormal) çalışması. - dili tutur. 1. düçar, mübtəla olmaq. - soyuğ tutmaq.
- su tutmaq: su tökmək. - oxa tutmaq: ox tökmək, yağdırmaq.
tutmaq . 1. mübtəla, düçar olmaq. - oda bu kəsəli tutdu. 1. mahasirə edmək. - dağlara tutuq kənd. 1. bürümək. bürgəmək. örtmək. - göy üzün qara tutmuş. 1. basmaq. götürmək. - sel tutdu. - yağış tutdu. - hər yanı su tutdu. 1. qanmaq. almaq. anlamaq. - öğrənmək. götürmək. (fəra gereftən). - işin püfün tut. 1. donmaq. - suyu tutdur. 1. bərquzar, bərpa edmək. - toy tut. 1. avlamaq. 1. uymaq. - bu ona tutur. 1. sığmaq. yergəşmək. yerləşmək. ca gereftən. 1. diriğ, muzayiqə edmək. - səndən tutmuram, yoxumdur. 1. seçmək. - gözəllər içrə tutdum səni. 1.yapışmaq. (çəsbidən.). 1.