Üa möheaöıslerı odası aylık japırpıdır
Yüklə 1,26 Mb.
|
| (D/A) Cevrici
Giriş/Çıkış Operatör punosu Şerit okuyucusu Şekil 3: Çok mikroislemciyle kontrollü bir CNC'nin genel yapısı. MÜHENDİS VE MAKİNA DERGİSİ CİLT 25 SAYI 299 KASIM-ARALIK 1984 11 tedir. örneğin, dişlilerdeki boşluktan dolayı olabilecek bir hata için kontrol sistemine boşluk miktarı düzeltme değeri olarak girilmekte, kontrol sistemi gerekli hesaplamaları ya- pıp, gerekiyorsa konum değerlerini bu düzeltme değerine göre yeniden ayarlamakta ve dişlilerdeki boşluktan dolayı olabilecek hatayı ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. 5.5. Kes-ci Takım Gidermesi Mevcut programların, kullanılan kesici takımdan ba- ğımsız olarak, istenen hassasiyetle çalışması için kullanılan kesici takımlann boyutlanyla ilgfli bazı değişkenlerin dışa- rıdan kontrol sistemine girilebilmesi ve bunlara göre kesici takımın izleyeceği yolun ayarlanması gerekmektedir. KAYNAKÇA
12 MÜHENDİS VE MAKİNA DERGİSİ CİLT 25 SAYI 299 KASIM-ARALIK 198' Kesme sıvısı bozulma kontrolü INDUSTRIAL LUBRICATION AND TRIBOLOGYDEN Çeviren: Şükrü K1SAKÜREK Y. Mak. Müh. Tümosan- ANKARA Aşağıdaki raporun amacı kesme sıvısının etkili çalışma süresini uzatmak ve biokimyasal ayrışma ile ilgili problemlerin yapısını araştırarak deney düzenini açıklamaktır. Deneme süresi 2 aylık bâr ara üe 2 yıl sürmüştür. Bu 2 aylık ara, çalışmaların ilk kısmını değerlendirmek içindir. Bu çalışmanın başarısı, bu sahada çalışanlara da faydalı olacaktır. GİRİŞ Bu çalışmadaki çözülür-yağ, endüstride halen kullanı- lan soğutma sıvısının toplam miktarının % 75'ini oluşturur. Çözülür yağ deyimi gerçekte yanlıştır. Emülsiyon yapılabi- len yağ deyimi daha gerçekçidir. Piyasada kısa zamanda sulu ortamda yayılan uygun özelliklerde birçok yağ çeşitle- ri vardır. Optimum emülsiyon stabilitesinin elde edilmesi ve işlenen metale kimyasal olarak uyum sağlanması, emülsi- yon'dan istenen özelliklerdir Kesme sıvısı l ilâ 5 mikron büyüklükte yağ damlacığı dağılım fazı ile devamlı fazlı sudan meydana gelir. Dağılım fazının devamlılığı bir miktar yüzey aktif malzeme ilâvesi ile sağlanır. Yüzey aktif maddeler anyonik, katyonik, non- iyonik olabilir; ancak daha ucuz olmaları nedeniyle anyo- nikler daha yaygın kullanırlar. Yüzey aktif malzemelerin çö- zücüsü olarak, yağ imal ât çılan çoğunlukla kresolleri kullan- maktadırlar. Bazı gelişmiş formüllerde köpüklenmeyi ve paslanmayı önleyici ilaveler de bulunmaktadır. Esas olarak kesme sıvısının bozulması emülsiyon denge- sinin bozularak sulu ortamdan yağın ayrılması ve su yüzeyi- ne çıkması ile olur. Kimyasal bir olay olduğunda kimyager- ler bu olayın önüne geçebilirler. Olayın bio-kimyasal oldu- ğu durumlarda, pratik ve ekonomik nedenlerle önleyici tedbirler almak olanaksızdır. Kesme sıvısının bozulma se- bebinin mantar ve bakterilerden meydana g&ldİğ\I\\ fiÖ rnek yeterli değildir. Gerçek, mikroorganizmaca üretilen enzimlerin çıkardı- ğı fermantasyon işlemidir ve bu hadisenin esasını oluşturur. Enzimik bozulma onu başlatan mikrobik hücrenin ölümün- den sonra da devam edebilir ve ardından gelebilecek mikro- bik hareket dikkatle izlenmelidir. Mikro-organizmaların hidro-karbonları kullanması, ilk defa Miyoshi (Jahrb.Wiss. Buton. 28, 269,1985) tarafından gözlenmiştir. İnce parafın tabakaların oluşmasına "Bütrytis Cinerea"nın sebep olduğu saptanmış, bunu birçok çalışma izlemiştir. Fakat birkaç yıl öncesine kadar, bu çalışma akademik seviyede kalmıştır. Araştırmacılar bunu mühendislik hizmetlerinde modern tek- noloji ihtiyaçlanna uygulamak istemektedirler. Tüm durum- larda, Hidrojen peroksit moleküllerine bir çift bağlar ilavesi ile aromatik çekirdek etkilenmektedir. Bundan önce yan zincirler yükseltgenme yolu ile karboksüik asit türevlerine dönüşür. Doymuş hidro-karbonlarda uç metal grupları kar- boksil gruplarına yükseltgenir Biokimya sahasına fazla gir- memek için, net tesir: çözülür yağ emülsiyon elemanlarının yapısının değişmesi ve asitli uç ürünlerinin ortaya çıkması seklinde özetlenebilir. Çok sayıda farklı tipte mikropların emülsiyon bozulma- sına sebep olduğu gösterilmiştir. Bu yüzden enfeksiyon ol- ması kaçınılmazdır. Pratik bakış açısından, küçük ayn ayrı parçacık olarak yağ damlacıklarını etkileyen yüzey malze- mesine, ilk defa mikrobik enfeksiyon saldırır ve yüzey mal- zemesinin azaltılmış yüzeyini karşılamak üzere daha küçük yağ damlacıklarının birleşmesi ile küçük yüzeyleri temsil eden büyük yüzeyler oluşur Damlacığın boyutlarındaki bü- yüme asılı yağ parçacıklarının sayısında azalmaya neden olur ve bu yüzden yağ damlacığı kesici takımın kenannda, yani bulunması gereken yerde olmaz. Bu etki ilerleyicidir ve kısa zaman sonra yağ tank yüzeyinde ayrılarak ' Tramp oil" olarak bulunur. Malzeme üzerinde bozulma olurken aynı iş yağ üzerinde de olur. Bütün bu reaksiyonlar asidik son ürüne dönüştüğünden, yağlama özelliğinin kaybına ilâve olarak, korozif hareketi meydana getirir ve sonuç olarak emülsiyonun pjj değerinin düştüğü görülecektir. Bazı mikro- organizmalar çamur meydana getirirken diğerleri fena ko- kuya neden olurlar. Burada çözünür yağ ilk başta üretici ta- rafından steril halde verildiği halde, enfeksiyon kullanım so- nucu meydana gelmektedir. Kesme sıvısının bio-ayrışması- nın kontrolü için ekonomik değerlendirme ön plandadır. Kesme sıvısı değiştirme masrafının ötesinde, emülsiyon atıl- ması da problemdir. Çevre sağlığını koruma örgütleri kesin ve pahalı çözümlerle atık atılmasına karşı çıkmaktadırlar. Bunun dışında, yüksek kabul edilmeyen parça oranı, asit lekeli işler, kötü koku ve personel temizliği gibi diğer so- runlar da vardır. Bu ünitedeki GKN tesis gibi bir tesiste yıl- lık 8000 £ (l.Sterlin)'lik net tasarrufu çalışmalar göstermek- tedir. G.K.N. Screws and Fasteners Ltd. Denemesi: Bu denemedeki fabrika, G.K.N. Screws and Fasteners Ltd. dir. Birmingham şehrinde olan bu fabrika Hydromation Ltd. tarafından kurulan çözülür yağ dolaşım sistemini kul- lanmaktadır. Zemin seviyesindeki 700 tezgahtan gelen kirli yağı tutan tank ve filtreleme sisteminden oluşur. Çelik, Alü- minyum alaşımı ve bronz büyük talaşları mekanik olarak ayrılır, buradan arta kalan çözülür yağ emülsiyonu, filtre elemanı olarak kullanılan beze pompa edilir. Filtre bezi sar- ma mekanizması basınç farkı sistemine göre çalışır. Tankla- ra gönderilen filtre edilmiş yağ vida açma makinalanna tek- rar pompalanır. Yerleşim şematik olarak şekil l'de gösteril- miştir. Sistem 25000 Galonluk 7-8 % yağ konsantrasyonlu emülsiyon içerir ve 50 PSİ devre basıncında çalışır. Talaş ve buharlaşma kayıplarını karşılamak üzere günlük 1000 Ga- MÜHENDİS VE MAKİNA DERGİSİ CİLT 25 SAY l 299 KASIM-ARALIK 1984 13 DÖNÜŞ i^ J Uiltre ilpomposı SİSTEME mizliğini bitirmek olanaksız idi. O zaman emülsiyonun yan- sını atıp 12500 galon yeni emülsiyon ilâvesi ekonomik gö- ründü. Sistem, 400 ppm. (Panacide) ile muamele edilerek haftalık ilâvelerle bu konsantrasyonu tutturmaya karar ve- rildi. Sistem haftalık yapılan 3 test ile dikkatlice izlendi ve deney süresince haftalık olarak örnekler alındı. (Şekil 2, araştırmanın 1. fazındaki elde edilen neticeleri gösterir.) Bu sürenin sonunda bir süre sistemi Panacide'siz çalıştırmak mümkün ve ekonomik göründü. Panacide'siz çalışma mikro- organizma sayısında ani artma doğurdu ve bu faz 2'de Pana- cide ilâvesini gerekli kıldı. Faz 2'den önce, bütün sistem ta- mamen emülsiyondan anndmldı. Borulann tamamen temiz- leyebilmek için kuvvetli bir deterjan ile yıkandı. Sistem ye- niden dolduruldu, maksimum debide sirküle edildi ve 10 ga- lonluk yeni formüllü Panacide C.A. (Patent sahibi BDH Kimya Ltd.) ilâve edilerek metalik tuz yoğunlaşması kont- rol edilmek istendi. Konsantrasyonu stabilize etmek için Pa- nacide C.A.'run günlük ilâve edilmesine karar verildi. Faz 2' de elde edilen neticeler Tablo l'de ve Şekil 3'de grafik ola- rak gösterildi. SONUÇ Bu yazıda teorik olarak sunulan konular fabrika düze- yinde de uygulandı, faz l'de kesme sıvısı kullanma süresinin 3 aydan 23 haftaya, faz 2'de 66 haftaya kadar programlı bir
Yüklə 1,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||