Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Farg’ona Politexnika instituti
Mexanika va Arxitektura fakulteti
YeUTT kafedrasi
S9A-20 TVM guruh talabasi
_______________________
________________________________________ fanidan
Mustaqli ishi
Mavzu: Uch fazali o‘zgaruvchan elektr tok zanjirlarini hisoblash
Uch fazali elektr taʼminoti tizimi — bu oʻzgaruvchan tokning koʻp fazali tizimlarining alohida holatidir. Bunda umumiy manba tomonidan yaratilgan bir xil chastotali sinusoidal EMFlar vaqt oʻtishi bilan bir-biriga nisbatan maʼlum bir faza burchagi bilan siljiydi. Uch fazali tizimda bu burchak 2p/3 (120 °) ga teng
Elektr energetika sohasida 1 faza yoki 3 faza degan tushunchalar (atama) mavjud. Aslida „fazalar“ oʻtkazgichlar deb ataladi. Uch fazali tizimlarda kesish burchagi 120° darajada boʻladi. Fazali oʻtkazgichlar lotin harflarida L, raqamli indeksli 1 … 3 yoki A, B va C bilan belgilanadi
Daromadlilik.
Elektr energiyasini uzoq masofalarga tejamkorlik bilan uzatish.
3 fazali transformatorlarning kamroq material sarfi.
Elektr kabellarining kamroq moddiy isteʼmoli, chunki bir xil quvvat sarfi bilan fazalardagi oqimlar kamayadi (bir fazali davrlarga nisbatan).
Tizim balansi. Bu xususiyat eng muhimlaridan biri hisoblanadi, chunki muvozanatsiz tizimda elektr stantsiyasida notekis mexanik yuk mavjud boʻlib, uning xizmat muddatini sezilarli darajada qisqartiradi.
Elektr dvigateli va boshqa bir qator elektr qurilmalarining ishlashi uchun zarur boʻlgan dumaloq aylanadigan magnit maydonni osongina olish qobiliyati. 3 fazali oqim motorlari (asenkron va sinxron) doimiy toʻlqinli motorlarga qaraganda oddiy, bir yoki 2 fazali va yuqori samaradorlikka ega.
Bir oʻrnatishda ikkita ish kuchlanishini olish imkoniyati — faza va chiziqli va „yulduz“ yoki „uchburchak“ ga ulanganda ikkita quvvat darajasi.
Har xil fazalar bilan ishlaydigan uchta lampani (yoki lampalar guruhini) bitta yoritgichga joylashtirish orqali yoritgichlarning lyuminestsent lampalardagi miltillash va stroboskopik taʼsirini keskin kamaytirish imkoniyati.