ÜÇÜNCÜ fasilarafat ve müzdeliFE'de telbiYE

USUL-İ HADÎS 6

USUL-İ HADÎSİN MAHİYETİ 6

1- Usûl-i Hadîsin Muhtevâsı: 6

2- Usûl Bilgisinin Gereği: 7

3- Usûl Kaidelerinin Menşei: 7

4- Usûl-i Hadîs'in Doğuşu, Gelişmesi Ve Belli Başlı Eserleri 8

5- "Usûl"le İlgili Te'lifler 9

a) Mütekaddimuna Ait Eserler: 9

b) Müteahhiruna Ait Eserler: 10

c) Türkiye’de Hadis Usulü Çalışmaları: 11

6- Selef Devrinde Usûl-i Hadîs 12

7- "Ebû Hanîfe Hadîste Nâkiddir, Cerh Ve Ta'dîl Sahibidir" 13

8- Ebû Hanîfe'nin Hadîs Kabûlündeki Şartları 15

9- Hadis İlminin Dalları: 16

1. Rivâyetü'l-Hadis İlmi: 16

2. Dirâyetü'l-Hadis İlmi: 16

3. Cerh ve Ta'dil İlmi (İlmu’l-Cerh ve’t-Ta’dil): 16

4. Râvîler Tarihi İlmi (İlmu Tarihu’r-Ruvât): 17

5. Hadislerin Vürûd Sebepleri İlmi (İlmu Esbabi Vurudi’l-Hadis: 17

6. Garîbu'l-Hadis İlmi: 17

7. İlelü'l-Hadîs İlmi (İlmu İlelü’l-Hadis): 18

8. Muhtelifu'l-Hadîs İlmi: 18

9. Nâsih ve Mensûh İlmi: 18

HADÎS, SÜNNET, ESER, HABER, RİVAYET 18

HADÎS: 18

Hadis İlmi 19

1) Usul-i Hadis: 19

2) Furu-i Hadis: 20

Hadis İle İlgili Terimler 20

Hadisin (Sünnetin) Dindeki Yeri ve Önemi: 20

SÜNNET: 23

Sözlük Anlamı: 23

Kanun (Hüküm) Anlamı Olarak Sünnet: 25

Peygamberin Tavrı Olarak Sünnet: 25

Terim Anlamıyla Sünnet: 25

Dinin Kaynağı Sünnet: 25

Sünnetin Çeşitleri: 26

Meydana Gelişi Açısından Sünnetin Çeşitleri: 26

1) Kavlî Sünnet (Sözlü Hadis): 26

2) Fiilî Sünnet (Fiili Hadis): 27

Hz. Peygamber'in Fiilleri: 28

3. Takriri Sünnet: 28

a) Sarih (açık) Takrir: 29

b) Zımni Takrir: 29

4) Vasıf (Vasfi) Sünnet: 29

a) Hılki (Ahlaki) Sıfat: 29

b) Hulki (Yaratılışla İlgili) Sıfat: 29

Sünnetin Hüküm Kaynağı Olduğunu Gösteren Deliller: 29

Sünnetin Kitab'a Göre Yeri ve Fonksiyonu: 30

Peygamberin Sünnetinin İşlevi: 31

Sünnetin Rivâyet Bakımından Çeşitleri: 32

1. Mütevatir Sünnet: 32

a) Lafzî Mütevatir: 32

b) Manevî Mütevatir: 32

2. Meşhur Sünnet: 32

3. Âhad Sünnet: 32

Ahad Hadisle Amel Etmenin Şartları: 33

Senedinde Kopukluk Bulunan Hadisler: 34

Mâlikîlerin Âhad Haberi Delil Kabul Etmesi: 34

Muhaddîs, Fakîh Ve Usûlî'nin Sünnet Anlayışları 34

ESER: 36

1) Ashabu’l-Eser: 36

2) Ashabu’r-Rey: 37

HABER: 40

a) Ahad Haber: 41

b) Meşhur Haber: 43

c) Mütevatir Haber: 43

Haberlerin Tetkiki: 44

RİVÂYET: 45

HADÎSİN TAHLİLİ 45

1- Sened ve Metin 45

a) Sened: 45

b) Metin: 46

2- İsnad: 47

3- İsnad Müslümanlara Has Bir İmtiyazdır: 48

4- İsnadın Menşeî: 48

5- Senedin Kısımları-Senedin Çözümü: 48

6- Senedin Okunuşu: 49

7- Hadis Senetlerinde Geçen Bazı Kısaltmalar: 50

8- Senedin Önemi: 50

9- Uzunluklarına Göre Senedin Kısımları: 50

a) Âlî İsnadlar: 51

b) Nâzil İsnadlar 52

10- Senette Ulvîyetin (Yakınlığın) Çeşitleri: 52

11- Bâzı Müelliflerin Âlî Senedleri: 53

12- Esahhu'l-Esânid: 53

13- Bazılarına Göre Diğer Esah İsnadlar: 54

14- Bazı Ashâbın Esah İsnadları: 54

15- Bazı Beldelerin Esah İsnadları: 55

16- Ehvelü'l-Esanîd: 55

17- İsnad, Senet Ve Metin İle İlgili Terimler 56

RİVAYET 56

1- RİVAYETİN ADABI 58

A- Tâlibin (Hadis Öğrencisinin) Âdâbı: 58

1) İyi Niyet (İhlas): 58

2) Hadisi Ehlinden Almaya Çalışmak: 59

3) Öğrendiğiyle Amel Etmek: 59

4) Hocaya Saygı Göstermek: 59

5) Arkadaşlarına Yardımcı Olmak: 59

6) Tedrici Bir Metodla Çalışmak: 59

7) Hadis Usulüne Önem Vermek: 60

8) Kendisinden Aşağı Olandan Hadis Almak: 60

9) Hadisleri Kavramaya Çalışmak: 60

10) Hadis Kitaplarına Önem Vermek: 60

11) Hadis Dinleme İşini En Az Temyiz Yaşında Yapmak: 60

B- Muhaddisin Âdâbı (Hadis Hocasının Ahlakı): 60

1- İyi Niyet ve Üstün Ahlak Sahibi Olmak: 60

2- Haddini Bilmek Ya Da Ehliyete Riayet: 61

3- Kendisinden Daha Ehil Olana Saygı Göstermek: 61

4- Karıştırma İhtimali Belirince Hadis Rivayetini ve Okutmayı Bırakma: 62

5- Hadis’e ve Hadis Meclislerine Ehemmiyet Vermek: 62

6- Kitap Yazmak Veya Öteki İlmi Faaliyetlerde Bulunmak: 62

7- Hadis Tedrisi Esnasında Birtakım Kurallara Uymak 62

8- Şeyhine Saygılı Olmak: 62

2- RİVAYETİN KEYFİYETİ 63

HADİSLERİN TAHAMMÜL VE EDÂSI 63

A) Hadîs Öğrenim ve Öğretim Yolları (Tahammül Ve Edâ Yolları): 64

1- Sema (İşitme): 64

2- Kırâat Ala'ş-Şeyh (Arz, Sunma, Okuma): 65

3- İcazet (İzin): 67

4- Münâvele (Elden Verme): 69

5- Kitabet (Mükatebe-Yazışma): 70

6- İ'lamu'ş-Şeyh (Bildirme): 71

7- Vasiyye (Vasiyet): 71

8- Vicâde (Bulmak): 71

Vicadet'le Amel: 72

Mükaşefe Ve Rüya: 72

B) Rivayet Lafızları: 73

1. Alfabetik Liste: 73

Sema’a Delalet Edenler: 73

Kıraat (Arz)’a Delalet Edenler: 73

İcazet’e Delalet Edenler: 73

Münavele’ye Delalet Edenler: 73

Kitabet’e Delalet Edenler: 73

İ’lam’a Delalet Edenler: 73

Vicade’ye Delalet Edenler: 73

2. Rivayet Lafızlarının Önemi: 73

C) Hadis Öğretimi Usulleri: 73

1) Okuyup Geçme Usulü: 73

2) Açıklanması Gerekli Noktaları Açıklama Usulü: 74

3) Uzun Uzun Açıklama Usulü: 74

3- RİVAYETİN SIFATI: 74

A) Lafzan (Kelimesi Kelimesine Aynen) Rivayet: 74

B) Ma’nen Rivayet: 75

Ma’nen Hadis Rivayet Eden Ravide Aranan Şartlar: 76

4- RİVAYET MAHSULLERİ: 76

A) Tasnif Devri Öncesi Rivayet Mahsulleri: 77

1) Sahifeler: 77

2) Cüzler: 77

3) Erbeunlar: 77

B) Tasnif Devri Rivayet Mahsulleri: 77

1) Ale’r-Rical Rivayet Mahsulleri: 77

2) Ale’l-Ebvab Rivayet Mahsulleri: 78

3) Ale’l-Ahruf (Alfabetik) Rivayet Mahsulleri: 78

Rivayet İle İlgili Terimler 78

Rivayet İle İlgili Diğer Hususlar 79

İLMUR-RİCAL 79

MEVZU'UN ÖNEMİ: 79

1- RÂVİ 79

2- RÂVİLERİN DERECELERİ: 80

1-Tâlib: 80

2- Muhaddis: 80

3- Hâfız: 81

4- Hüccet: 81

5- Hâkim: 81

3- RÂVÎNİN TABAKALARI: 81

A) Sahabe 82

1. Bir Şahsın Sahâbe Olduğu Ne Yolla Anlaşılır? 83

2. Sahâbenin Adaleti: 84

3. Ashabı Öven Ayetlerden Bazıları: 84

4. Ashabı Öven Hadislerden Bazıları: 85

5. Ashaba Dil Uzatan Zındıktır: 85

6. Ashabı Ta'dîlin Mahiyeti: 86

Sahabelerin Tabakaları: 90

1. Fazilete Göre Taksimleri 90

2. Rivayete Göre Taksimleri 91

a) Çok Rivayet Eden Sahabeler (Müksirûn): 91

b) Az Rivayet Eden Sahabeler (Mukillûn): 92

Sahabelerin Değişik Sayıda Hadis Rivayet Etmesine Etki Eden Sebepler: 93

Hadis Rivayeti ve Sahabiler: 93

3. Âlim Sahabeler: 94

4- Abadile (Abdullahlar): 94

5- Sahabelerin Sayısı: 94

6- En Son Vefat Eden Sahabe: 95

7- Sahabelerle İlgili Literatür: 95

Asr-ı Saâdet: 95

Aşere-i Mübeşşere: 96

B) Tâbiîler 96

Tâbiîlerin Tabakaları: 98

1. Muhadramun: 99

2. Fukaha-yı Seb'a: 99

Tâbiîn'in Efdalleri: 101

C) Etbauttâbiîn 101

Raviler İle İlgili Terimler 102

HADİS TENKİDİ 102

1. CERH VE TA'DÎL 102

Cerh ve Ta’dil Kitapları: 103

2- RAVİDE ARANAN ŞARTLAR 104

A) Adalet 104

Adâleti Sağlayan Şartlar: 104

1- Akl: 105

2- Büluğ: 105

3- İslâm: 105

4- İtikad: 105

5- Diyanet-Takva: 107

6- Sıdk: 107

7- Mürüvvet-Muruet: 107

8- Şöhret: 107

9- Lika: 108

B) Zabt 108

Sika: 109

Silsile: 110

Silsiletü’z-Zeheb: 110

3- METÂİN-İ AŞERE-TA’N NOKTALARI 111

A) Ravinin Adaletini Cerheden Sebepler (Adalet Vasfına Yönelik Ta’n Noktaları): 111

1- Kizb-Kizbu’r-Ravi: 111

2- Töhmet-i Kizb-İttihamu’r-ravi bi’l-kizb: 112

3- Fısk-Fısku’r-ravi: 112

4- Bid'at-Bid’atu’r-ravi: 112

5- Cehâlet-Cehaletu’r-ravi: 112

Cehâletin Sebepleri: 113

Meçhul Konusunda İstisnaî Hükümler: 113

B) Ravinin Zabtını Cerheden Sebepler 114

1- Vehim: 114

2- Gaflet-Fartu’l-ğafle: 114

3- Fuhş-i Galat-Kesretu’l-ğalat: 115

4- Sû'i'l-Hıfz: 115

5- Muhalefet-Muhalefetu’s-sikat: 115

4- CERH VE TA'DÎL KAİDELERİ 116

Rivâyet Ve Şehadet Arasındaki Farklar: 118

Cerh Ve Ta'dîl'in Bir Ravide Birleşmesi 119

Cerh Ve Ta'dîl Bir İçtihaddır: 119

Muhtelefun Fih Hakkında Ulemanın Kabul Ettiği Umumî Prensib 120

Cerh ve Ta’dilin Önemi: 122

Cerh Ve Ta'dîl Caizdir 122

5- CERH VE TA'DİL LAFIZLARI 123

Cerh Ve Ta’dil Elfazının Tabakaları: 124

Cerh Ve Ta’dil Elfazının Hükümleri: 124

Ta'dîl Elfazı: 124

Cerh Elfazı: 125

6- İBNİ HACER'İN 12'Lİ RİCAL TAKSİMİ 126

7- CERH VE TA’DİL SONUCU RAVİLER 127

8- CERH VE TADÎLDE TESAHÜL VE TEŞEDDÜD 127

Sened ve Metin Tenkidi: 129

a) Sahih Hadislerin Özellikleri: 129

b) Hadiste Zayıflık Alametleri: 129

c) Mevzu Hadislerin Özellikleri: 129