Ülke raporu indeksi
Yüklə 1,62 Mb.
|
|
[7]
2.3 Sektörler 2.3.1. Tarım Patates, buğday, arpa, şeker pancarı, meyve, lahana, büyük baş hayvan, domuz ve kümes hayvanları yetiştiriciliği Almanya’nın başlıca tarım ürünleridir. [4] Tarım sektöründeki yıllık üretim miktarları ve hayvan sayısı aşağıda yer almaktadır.
Almanya’da 2001 yılında 6,2 milyon ton et üretimi gerçekleştirilmiş olup, bunun %65,9’unu domuz eti, %20,7’sini sığır eti, %13,3’ünü tavuk eti oluşturmuştur. Yine 2001 yılında 1,19 milyon ton taze meyve üretilmiş ve bu rakamın yaklaşık %80’i elma, kalanı ise çilek, vişne-kiraz, erik ve armuttan oluşmuştur. [8] 2.3.2. Otomotiv sektörü Almanya 2003 yılı verilerine göre, Dünya’daki en büyük ikinci, Avrupa’daki en büyük taşıt üreticisidir. 2003 yılında Almanya 5.181.000 araç üretilerek, Avrupa’daki en yakın rakibi olan Fransa’nın 3.250.000 adetlik üretiminin epeyce üzerine çıkmıştır. İlk verilere göre’de bu rakam 2004 yılında % 0,7 artmıştır. 2003 yılı sonu itibariyle, otomotiv sektörü 773.000 işçisiyle ülkedeki iş gücünün yaklaşık %2’sini doğrudan istihdam etmektedir. Bunun yanında sektöre bağımlı diğer iş kollarında yarattığı çok sayıdaki istihdam olanağıyla da otomotiv endüstrisi Alman ekonomisinin en önemli itici gücüdür. 2003 yılında bir önceki yıla oranla %0,9’luk bir artış ile 3,2 milyon yeni binek araç arabası trafiğe kaydedilmiştir. Otomotiv sanayi Almanya’nın kilit ihracatçı sektörü olup; Almanya’ya çok büyük oranda ticaret fazlası sağlamaktadır. 2003 Yılında Almanya 3,7 milyon binek araç ve ticari araç ihraç etmiştir. Batı Avrupa en önemli pazarıdır. [7]
Uluslararası piyasadaki petrol fiyatlarının da baskısıyla üreticiler her geçen gün motorlarının daha ekonomik olmasına çaba sarf etmişlerdir. Dizel yakıtlı araçların pazar payı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır. 1996 yılında trafiğe kaydedilen her arabadan %15’i dizel iken 2003’de bu rakam %40’a ulaşmıştır. Ayrıca enerji politikaları da daha düşük enerji vergileri ile dizel araç kullanımını özendirmiştir. Normal yakıt için litrede 0,64 € vergi alınırken, dizelde 2003 yılı başından buyana litrede 0,46 € vergi seviyesi korunmuştur. [7] Pazar lideri Volkswagen’in marka portföyü üç ayrı gruba ayrılabilir: Binek araç grubunda spor kullanım keyfi sağlayan markaları Audi, SEAT ve Lamborghini, daha muhafazakâr binek araç grubundaki markaları ise Volkswagen, Skoda Auto, Bentley ve Bugatti’yi içermektedir. Ticari araç grubu ise Volkswagen Nutzfahrzeuge olarak bilinmektedir. 2003 Yılında firma, dünya otomobil pazarından %12,1 pay almıştır. Pazar payı Batı Avrupa’da %18, Kuzey Amerika’da %7 ve Asya’da %8 olarak gerçekleşmiştir. Cirosu 2002 yılında 86,5 Milyar €, 2003 yılında 87,2 milyar € olarak gerçekleşmiştir. Grubun 18 ülkede 44 üretim tesisi ve dünya çapında 340.000 çalışanı vardır. Volkswagen’in çok ciddi bir paya sahip olduğu Çin başta olmak üzere bir çok ülkede ortak yatırımı vardır. 1998 yılında Daimler-Benz ve Chrysler’in birleşmesiyle oluşan Daimler-Chrysler bünyesinde Mercedes-Benz, Chrysler, Jeep, Dodge, Smart, Freightliner, Sterling, Western Star, Setra ve diğer markaları barındırmaktadır. Şirketin Almanya Stuttgart ve A.B.D. Auburn Hills olmak üzere iki merkezi bulunmaktadır. Mitsubishi Fuso Kamyon ve Otobüs işletmesiyle stratejik ortaklığı bulunan firma Mitsubishi Motorları ve Hundai ile mücadele etmektedir. 2002 yılında 147,4 milyar € olan toplam gelirleri 2003 yılında 136,4 milyar €’ya düşmüştür. Bayerische Motorenwerke firmasının ana markası BMW olmakla birlikte firma Mini, Rolls-Royce ve BMW motorcycles markalarıyla üretim yapmaktadır. 2000 yılında Britanyalı Rover grubu ile yollarını ayıran BMW, Land Rover markasını Ford’a satmış ve yalnızca Mini markasını elinde tutmuştur. 2003 yılı satışları 41,5 milyar € ile bir önceki yıldaki 42,4 milyar € seviyesinin altında kalmıştır.[7] 2.3.3 Enerji sektörü Almanya Avrupa’nın en geniş ve A.B.D. ile Japonya’dan sonra Dünya’nın üçüncü en büyük enerji pazarıdır. Almanya enerji sektörünün yarattığı 43 milyar € civarındaki katma değer, GSYİH’nın %2’sine eşittir. Almanya’da 2003 yılında sektörde 301.000 kişi istihdam edilmiştir. Almanya önemli bir enerji ürünleri ithalatçısıdır.
[7] Temel ithalat kalemlerini oluşturan petrol ve gaz’ın ithalat miktarı 2003 yılında yaklaşık 36 milyar €’dur. 2003 yılında temel enerji üretimi (Bizzat kendisi enerji üretiminde kullanılan enerji dahil) 90milyon ton petrole eşit miktarda gerçekleşmiştir. Buradaki en önemli kalem Almanya’nın Dünya’daki en büyük üreticisi olduğu linyit üretimidir. Ülkede aynı zamanda sert kömür çıkartılması ile petrol ve gaz bulunması içinde yoğun destekler verilmektedir. Ancak toplam üretim, talebi karşılamaktan çok uzaktır. Net ithalatlar 2003 yılında 263 milyon ton petrole eşittir. Petrol pazarı çok uzun zamandır liberalken, linyit ve sert-kömür endüstrisindeki destek ciddi olarak azaltılmıştır. Öte yandan elektrik ve gaz pazarı için ise liberilizasyon tamamlanma aşamasındadır. [7] Alman enerji pazarı, enerji tüketimiyle kıta Avrupası’nın en büyüğüdür. Federal Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı’nın Energiedaten raporundaki İlk hesaplamalara göre 2004 yılındaki toplam temel enerji talebi 347 milyon tona eşit petrol seviyesinde gerçekleşmiştir. Bunun %36’sı petrol, %22’si doğal gaz, % 13’ü sert kömür, %11’i linyit, %13’ü nüklüer enerji, %1,1’i hidro enerji ve rüzgar enerjisi, ve %2,6’sı ise diğer enerji kaynaklarından oluşmaktadır. 2002 yılında Almanya 344 milyon ton petrole eşit enerji tüketirken Fransa 251 milyon ton petrole eşit, Britanya ise 231 milyon ton petrol eşit enerji tüketmişlerdir. A.B.D. ise 2.519 milyon ton petrole eşit enerji tüketmiştir. Özel kullanımlarına göre incelendiğinde ise Ekonomi Bakanlığı verilerine göre 2004 yılında toplam enerji tüketiminin %33’ü ısınmaya, %40’ı ulaştırma ve mekanik enerji kullanımına, % 20’si işlemeye, %5’i sıcak su üretimine ve yalnızca %2’side aydınlatmaya kullanılmıştır. [7] Benzin fiyatları komşu ülkelere oranla daha düşüktür. Tüketilen petrolün büyük bir bölümü ithalat yoluyla pazara sunulmaktadır. 2003 yılında eski Sovyetler Birliği’nin ithalattaki payı %32, Norveç’in %21 ve Britanya’nın %11’dir. Buna karşın Ortadoğu ve Afrika ülkeleri toplamda pazardan %25 pay almaktadırlar. Tüketimin %3’ü ise iç kaynaklardan büyük oranda da Kuzey denizinden çıkartılmaktadır. Fiyatlandırma
[7] Alman gaz pazarı, Avrupa’nın en büyüğü olup 1998 yılından itibaren liberalleşmeye başlamıştır. Ancak düzenleyici bir kuruluş bulunmaması sistemin iyi işlemesinin önündeki en önemli engellerdendir. 2002 yılında Alman yerel gaz pazarında yerli üretim ancak %29 seviyesinde kalmıştır. İthalatın %44’ü eski Sovyetler Birliğinden, %20’si Norveç’ten, ve %20’si de Hollanda’dan yapılmaktadır. Pazardaki en önemli gaz şirketleri E.ON (Ruhrgas’ı da bünyesinde bulunduruyor), RWE Gas, Verbundnetz Gas ve WINGAS’dır. Almanya, küresel üretimdeki %20’lik payı ile dünyadaki en büyük linyit kömürü üreticisidir. Linyit aynı zamanda Almanya’nın, en önemli enerji kaynağıdır. Bunun yanında, devam eden verimlilik artırma çalışmalarına rağmen linyit kullanımı yüksek miktarda CO2 ve diğer zararlı zararlı gazların dışarı salınımıyla sonuçlanmaktadır. Sonuç olarak üretim 1991’deki 357 milyon tondan, 2002’de 182 milyon tona düşmüştür. Ayrıca, düşme trendininde devam etmesi beklenmektedir. Ancak arzın düşmesi ile oluşan açık linyit yerine diğer enerji kaynaklarının ithali ile ikame edilmektedir. Linyit üretiminde 2003 yılında 15.000 kişi çalışmıştır. Almanya 2002 yılında 597 milyar kw-saat elektrik üretmiş olup, bunun %51,1’i kömür, %27,6’sı nüklüer enerji, %9,6’sı doğalgaz ve %7,4’ü rüzgar ve hidro enerji kaynaklıdır. 2003 yılında komşu ülkelere 53.8 milyar kw-saat elektrik satılmış ve 45,8 milyar kw-saat elektrik ithal edilmiştir. [7] 2.3.4. Madencilik sektörü Daha öncede belirtildiği gibi Almanya’nın gerek petrol gerekse maden cevheri bakımından kaynakları sınırlı olup, bu açıdan büyük ölçüde dışa bağımlıdır. Bununla birlikte, yurtiçi tüketiminin dörtte birini karşılayabilecek düzeyde doğalgaz kaynaklarına, ayrıca geniş taş kömürü, linyit kömürü ve tuz kaynaklarına sahiptir. 1996 yılı sonu itibariyle Almanya’nın doğal gaz rezervleri yaklaşık 382 milyar m3’tür. Önemli linyit rezervleri Ren bölgesi, güney Brandenburg, Saksonya, Saksonya-Anhalt ve Aşağı Saksonya’nın doğusunda bulunmaktadır. Ekonomik olarak çıkarılabilir rezervlerin 43 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir. Önemli taş kömürü rezervleri ise Ruhr bölgesinde (Kuzey Ren-Westfalya) ve Saarland’dadır. Rezerv büyüklüğü 24 milyar tondur. Ancak bu rezervlerin işletilmesinin ekonomik olmadığı düşünülmektedir. 1990’lara kadar Almanya’da (Saksonya ve Thüringen) önemli miktarda uranyum da çıkarılmıştır. Ancak nükleer santralleri işletmek için gerekli zenginleştirilmiş uranyum ithal edilmektedir. [8] 2.3.5. İnşaat sektörü Alman ekonomisinde önemli bir yere sahip olan inşaat sektöründe 2,4 milyon kişi çalışmaktadır [8], 1980’lerde yaşanan durgunluktan sonra 1989-95 yılları arasında güçlü bir şekilde büyümüştür. Göçler sonucunda Batı Eyaletlerinde yeni konut inşaatına olan talep, Yeni Doğu eyaletlerinden ve diğer bölgelerden daha fazladır. Bununla birlikte 1996-99 yılları arasında Doğu Eyaletlerinde, kamu harcamaları kontrolü, vergi kolaylıklarının sona erdirilmesi ve arz fazlası oluşması gibi sebeplere bağlı olarak, sektörde ani bir düşüş yaşanmıştır. Bu dönemde Almanya’nın toplam üretiminde %11’lik bir düşüş olmuştur. [9]
[9] 2.3.6. İletişim ve teknoloji sektörü Alman haberleşme ve teknoloji endüstrisinin 2003 yılındaki cirosu toplam Gayrisafi yurtiçi hâsılanın %7,8’ine denk olan 131 milyar € olarak gerçekleşmiştir. Bilgi teknolojileri alanındaki firmalarda yaklaşık 458.000, haberleşme ürün ve hizmetleri üretiminde ise 293.000 kişi istihdam edilemektedir. Sabit hat haberleşme pazarında liberalleşme ile birlikte 1998 yılındaki fiyatlar hızla düşmüş yeni teknolojiler satışları hızlandırmıştır. Cep telefonları ve internet kullanımı için pazar gelişim imkanı yüksektir. 2004 yılının Şubat ayında, yüksek hızda internet ve görüntülü cep telefonlarına hizmet sağlayan ilk operatör, ticari faaliyetlerine başlamıştır. Bilgi Teknolojileri ürünleri üreticileri, dünya’nın en büyük ticari yazılım üreticisi olan SAP gibi ihracat odaklıdır. Bilgi teknolojileri ürünleri üretiminde, yatırımların teşviki için kamu iştiraki kısıtlanmıştır. Haberleşme servislerine ilişkin, düzenleyici otorite ve hükümet yönetmelikleri genelde rekabeti güçlendirmeyi ve tüketici yararını hedeflemektedir. Bunula birlikte kamu, her ne kadar bir çelişki oluştursada eski monopolist yapının devamı olarak Deutsche Telekom’un %38’ine de sahiptir.
[7] 2.3.7. Ulaştırma sektörü Almanya’da yük taşımacılığı büyük ölçüde karayolu taşıtları ile yapılmaktadır. Aşağıdaki tabloda Taşınan yük ve yolcular yıllar itibariyle özetlenmiştir.
[5] 2.3.8. Turizm sektörü Almanya’da 9 veya daha fazla yataklı tesislerde gecelik konaklama sayıları aşağıdaki gibidir. Görüldüğü gibi Almanya daha çok Avrupalı turistler tarafından ziyaret edilen bir ülke konumundadır. Avrupa dışında başlıca turist gönderen ülkeler ise ABD ve Japonya’dır. Almanya her yıl en çok Hollanda’lı turistler tarafından ziyaret edilmektedir.
[8] 2.3.9. Tüketim malları ve perakende sektörü
[7]
[7] 2004 yılında perakende satışların %2 oranında azalmış olduğu tahmin edilmektedir. Ardışık olarak üçüncü kez düşen perakende satışlar genel olarak iç talebin zayıflığını ve tüketici güveni eksikliğini yansıtmaktadır. Son yıllarda kısmende perakende sektöründe yaşanan güçlü rekabet sonucunda fiyatlar durgun seyretmekte ve hatta düşmektedir. İndirim marketleri hızla Pazar paylarını artırmakta, her ne kadar düşük bir seviyede de olsa, on-line satışlarda sert bir biçimde yükselmektedir. 2003 yılında, Alman perakende pazarı toplam 360 milyar $’lık hacim ile dünyada beşinci sırada yer almıştır. Perakende rekabet çok güçlü olup, tüketiciler arasında fiyat bilinci oldukça güçlüdür. Her ne kadar çok sayıda kısıtlayıcı düzenlemeler bulunsa da perakende pazarlarla ilgili Hükümet politikası daha da liberalleşmektedir.
[7]
[7] Yüksek rekabet, ~ % 0,8 gibi çok düşük toplam karlılık anlamına gelmektedir. Karlılık oranları Fransa’daki %3,5 ve Britanya’daki %5 ile kıyaslandığında ne kadar düşük olduğu görülebilir. Küçük perakendeciler ise çok yoğun baskı altında olduklarından, yeniden yapılanma ve birleşmeler devam etmektedir. Federal Gıda Perakendecileri Birliği (BVL) verilerine göre indirim marketlerinin gıda perakendeciliğindeki payı 1998 yılında %31,3 iken bu rakam 2003 yılında %38,2’ye (14.161 mağazada) yükselmiştir. Almanya’daki en büyük üç perakendecide yerli işletmelerdir: Metro, Aldi ve Rewe. Metro borsaya kota olmuş bir şirket olup Almanya’daki en büyük, Dünya’da ise en büyük beşinci perakendecidir. 2003 yılında yaptığı 53,6 milyar €’luk satışın, 25,3 milyar €’su Almanya dışında gerçekleşmiştir. Metro, Metro Cash & Carry, Kaufhof Holding ve Asko Deutsches Kaufhaus’un birleşmesiyle oluşmuştur. Özellikle Almanya olmak üzere Avrupa’nın her yerinde, 2.300’den fazla süpermarket, depolama ünitesi, Hipermarket ve uzman perakendeci (ev gelişimi ve tüketim elektroniği) birimini Metro, Makro ve Galeria Kaufhof adı ile işletmektedir. Özel bir indirim şirketi olan Aldi, 2002 yılında Rewe’yi geçerek Almanya’nın en büyük ikinci perakendecisi olmuştur. Gıda pazarı üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak dönemsel olarak PC’lerin bile dahil olduğu gıda dışı ürünleride müşterilerine sunmaktadır. 2003 yılında 33,8 milyar € satış hacmine ulaşmıştır. Pek çok batı Avrupa ülkesinde ve A.B.D.’de faaliyet göstermektedir. Bir kooperatif kurum olan Rewe, Almanyadaki en büyük üçüncü perakendeci olup, bunun yanında turizm endüstrisinde de faaliyet göstermektedir. 2003 yılında Almanya’da 24,3 milyar €’luk perakende satışına toplamda ise 39.2 milyar €’luk ciroya ulaşmıştır. Rewe 9.000’i Almanya’da olmak üzere Avrupa çapında 11.000 süpermarket, hipermarket ve ev geliştirme merkezi ve depolama ünitesi ile hizmet vermektedir. Billa, Kafu, miniMAL, Penny, Rewe ve toom gibi 20’nin üzerinde mağaza ismi vardır. Lider beyaz eşya üreticilerinin ikiside Alman’dır. Bunlar Bosch-Siemens Hausgeräte ve AEG Hausgeräte’dir. Bosh ve Siemens’in ortak sahibi oldukları ve ev aletleri pazarının lideri olan Bosch-Siemens Hausgeräte en yakın rakibi AEG Hausgeräte’i satış rakamlarında ikiye katlamıştır. Küresel olarak büyümekte olan Bosch-Siemens Hausgeräte son dönemde A.B.D.’de Kuzey Caralina bulaşık makinesi fabrikasını açmıştır. Whirlpool Alman ev aletleri pazarında üçüncü büyük şirkettir. En büyük dört oyuncu Alman PC pazarında %57 pay almakta olduğundan büyük oranda birleşiktir. IDC adlı bir BT (Bilgi Teknolojileri) pazar araştırma şirketine göre 2004 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla satış yapan beş marka şöyle sıralanmaktadır: Fujitsu Siemens (Almanya), %19,9, Hewlett Packard % 12,6 (A.B.D), lider indirimli perakendecilerle güçlü bağlantıları olan Medion adlı bir elektronik toplancısı % 11,3 (Almanya), Acer % 8,8 (Tayvan) ve Dell % 7,7 (A.B.D). Kozmetik ve bakım ürünleri pazarı üç markanın egemenliğindedir. Bunlar Almanya’nın Beiersdorf ve Schwarzkopf şirketleri ile Fransa’nın L'Oréal şirketidir. Beiersdorf Nivea, Hansaplast ve Elastoplast gibi pek çok uluslararası markaya sahiptir. Şirketin dünya çapında 18.000’den fazla çalışanı vardır. Nivea, güneş koruma, yüz bakımı, el ve vücut bakımı ürünlerinde pazar lideridir. Schwarzkopf & Henkel ise vücut, saç, cilt ve ağız bakım ürünlerindeki bir diğer lider markadır. En bilinen markaları Fa ve Schwarzkopf’dur. Almanya’daki en büyük mobilya üreticileri Schieder, Welle, Alno ve Casawell’dir. Diğer büyük üreticiler ise DLW, Voko, Mauser Waldeck, König & Neurath ve Waiko’dur. Almanya’nın en büyük 20 üreticisinin pazardaki payı %44’dür. 2.4 Dış Ticaret Almanya, Amerika’dan sonra dünyanın en büyük ikinci ihracat ve ithalat hacmine sahiptir. 1997 yılında Almanya dış ticareti önemli oranlarda artmış, ihracat artışı iki haneli bir büyüme oranı sergileyerek Almanya’yı dünya ortalamasının üzerine çıkarmış, ithalat da iç talebin zayıflığına rağmen benzer bir performans göstermiştir. 1998 yılının sonlarında, ülkenin yeni gelişen pazarlarında yaşanan ekonomik zorluklara bağlı olarak ihracat geçici bir süre için azalmakla beraber 1999 yılının sonlarında bu durum değişmiş ve ihracat güçlü bir şekilde artmıştır. 1999 senesinde ülke ihracatının %56’sı ve ithalatının %52’si diğer Avrupa Birliği ülkeleriyle gerçekleştirilmiştir. Bunun yanısıra, Merkezi ve Doğu Avrupa’daki eski komünist ülkelerle olan ticaret hızlı bir şekilde büyümektedir. Amerika’dan yapılan ithalat toplam ithalatın %8’ni oluştururken, bu ülkeler toplam ithalatın %11’ni sağlamaktadır. [9] 2.4.1 Ülkenin dış ticaret dengesi Almanya yüksek miktarlardaki ithalatına rağmen dış ticaret dengesinde ve hatta cari hesap dengesinde fazla vermeyi başarabilmektedir.
[8] [10]
Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||