Ulusal fiKRİ MÜLKİyet

Faydalı Model Başvurularında Yenilik Kriteri

Faydalı Model Belgesine konu buluş, Türkiye’de veya dünya çapında kamuya açılmışsa ya da Türkiye’de kullanılıyorsa yeni olarak kabul edilmez. Buluş konusu başvuru tarihinden önce Türkiye’de yapılan başka bir Patent ve Faydalı Model Belgesi başvurusunda açıklanmışsa, bu başvurular, başvuru tarihinden sonra yayınlanmış olsa dahi, buluş yeni sayılmaz (551 KHK madde 156). Bu, uluslararası başvurular (PCT veya EPC başvuruları) için de geçerlidir.

Ancak, başvuru tarihinden veya rüçhan tarihinden 12 ay öncesine kadar başvuru sahibi tarafından yapılan bir açıklama, buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaz.
Başvuru konusunun açıkça yeni olmadığını kanıtlamak için, genel olarak bilinen kitaplardaki metinlerden alıntı yapılabilir. Genel olarak kullanılan internet arama motorlarındaki basit bir aramanın sonuçları da yenilikten yoksun olma kanıtı olarak kullanılabilir.

5. 
   Yayınlama
   

Her patent başvurusu başvuru tarihinden (varsa rüçhan tarihinden) itibaren 18 ayın bitiminden sonra zorunlu olarak yayımlanır. Erken yayım talebinde bulunan patent başvuruları bu süreden önce yayımlanmaktadır. Zorunlu yayım sisteminden dolayı bütün başvurular adil bir şekilde yayımlanarak 3. kişilerin bu dokümanlara ulaşması sağlanmaktadır.

Başvurular Enstitünün internet sitesinde ve aylık Resmi Patent Bülteninde özet dahil bibliyografik bilgiler içerecek şekilde yayımlanır. Başvuru yayını sonrasında 551 sayılı KHK uyarınca ilan edilmesi gereken ara işlemler (yapılan tarifname/istem değişiklikleri, araştırma raporu, lisans verme talepleri vs.) anılan Bültende ilan edilir. Belgeler de özet dahil bibliyografik bilgiler içerecek şekilde anılan Bültende yayımlanır.
Yayımlanan Patent ve faydalı model başvurularına ve tescil edilmiş patent ve faydalı model belgelerine TPE’nin web sayfasındaki çevrimiçi hizmetler bölümünden ulaşılabilmektedir.

(https://online.turkpatent.gov.tr/web/index.html)

Patent ve faydalı model belgesi sahibinin lisans verme teklifleri de Resmi Patent Bülteninde ilan edilir.

6. 
   İtiraz
   

İncelemesiz patent sisteminde Madde 60 kapsamında 3. kişiler araştırma raporuna rapor yayımından itibaren 6 ay içinde, ilgili belgeleri de ekleyerek, araştırma raporunun içeriği ile ilgili itiraz edebilir.

İncelemeli patent sisteminde Madde 62 kapsamında 3. kişiler araştırma raporuna rapor yayımından itibaren 6 ay içinde patentin verilebilirlik şartlarının mevcut olmadığını ileri sürerek itiraz edebilir.
3. kişilerin başvurunun araştırma raporunun yayımlandığı altı aylık süreçteki tarifname ve istemlere veya başvuru sahibinin o aşamada yaptığı değişikliklere göre itiraz etme hakları olmakla beraber, inceleme aşamasında başvuru sahibi tarafından yapılan değişikliklere veya patentin son haline itiraz etme hakları bulunmamaktadır.
Madde 70 kapsamında üçüncü kişiler, buluşun bütünlüğü esası ile ilgili 45 inci madde hükmü hariç olmak üzere, 42 nci ila 63 üncü maddelerde belirtilen işlemlerde şekli eksiklikler yapıldığı gerekçesiyle, patentin verilmesine karşı Enstitü nezdinde itiraz edebilir.
Madde 161 kapsamında başvurunun ilanından itibaren üç ay içinde, menfaati olan her kişi veya kurum, faydalı model belgesi verilmesi için yapılan başvuruya gerekçe göstererek itirazda bulunabilir.
Madde 163 kapsamında faydalı model belgesi verildikten sonra, üçüncü kişiler, faydalı model belgesinin verilmesine karşı, buluşun bütünlüğü ile ilgili 45 inci madde hükmü hariç olmak üzere, 42 nci ila 52 nci maddelerde belirtilen şekli eksiklikler bulunduğu gerekçesiyle Enstitü'ye itiraz yapabilir.
5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında patent ve faydalı model işlemleri ile ilgili olarak Enstitünün almış olduğu kararlara karşı başvuru sahipleri veya üçüncü kişiler tarafından itirazda bulunulabilir. Bu itirazların incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemleri Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunca yürütülmektedir.
Madde 171 uyarınca, Enstitü nezdinde işlem yapabilecek kişiler, gerçek veya tüzel kişiler ve Enstitü siciline kayıtlı Patent Vekilleridir. Hak sahipleri adına Enstitü siciline kayıtlı Patent Vekilleri işlem yapmaya yetkilidir.

7. 
   Süre
   

Patent ve faydalı modeller için ortalama belge verme süreleri aşağıdaki gibidir:

İncelemeli Patent: 3 yıl

İncelemesiz Patent: 2 yıl

Faydalı Model: 7 ay

8. 
   Maliyet
   

Patent ve faydalı modeller için ortalama maliyetler aşağıdaki gibidir:

İncelemeli Patent: 1250 TL ila 6000 TL arası

İncelemesiz Patent: 880 TL ila 3500 TL arası

Faydalı Model: 420 TL
Yukarıdaki maliyetler hesaplanırken aşağıdaki varsayımlar kullanılmıştır:

• 
  Yukarıda verilen maliyetler yaklaşık değerlerdir.
  
• 
  Maliyet hesaplarında 2011 yılı ücretleri esas alınmıştır.
  
• 
  Minimum maliyet belirlenirken, araştırma-inceleme ücreti en düşük ofis (TPE); maksimum maliyet belirlenirken, araştırma-inceleme ücreti en yüksek ofis (İsveç Patent Ofisi) esas alınmıştır.
  
• 
  İncelemeli patent sürecinde tek inceleme raporu düzenlendiği varsayılmıştır.
  
• 
  Araştırma ve inceleme raporlarının aynı ofis tarafından düzenlendiği varsayılmıştır.
  
• 
  Ortalama belge alma süreleri göz önünde bulundurularak, ilk birkaç yıllık sicil kayıt ücretleri de maliyet hesabına dahil edilmiştir. Buna göre, incelemeli patent için 2-4. yıl sicil kayıt ücretleri, incelemesiz patent için 2-3. yıl sicil kayıt ücretleri, faydalı model için 2. yıl sicil kayıt ücreti maliyet hesabına katılmıştır.
  

Patent ve faydalı modellerle ilgili yıllık sicil kayıt ücretleri (2013 yılı ücretleri üzerinden) şu şekildedir:

2. yıl sicil kayıt ücreti: 175 TL

3. yıl sicil kayıt ücreti: 185 TL

4. yıl sicil kayıt ücreti: 200 TL

5. yıl sicil kayıt ücreti: 305 TL

6. yıl sicil kayıt ücreti: 325 TL

7. yıl sicil kayıt ücreti: 395 TL

8. yıl sicil kayıt ücreti: 410 TL

9. yıl sicil kayıt ücreti: 435 TL

10. yıl sicil kayıt ücreti: 500 TL

11. yıl sicil kayıt ücreti: 560 TL

12. yıl sicil kayıt ücreti: 660 TL

13. yıl sicil kayıt ücreti: 770 TL

14. yıl sicil kayıt ücreti: 890 TL

15. yıl sicil kayıt ücreti: 1020 TL

16. yıl sicil kayıt ücreti: 1160 TL

17. yıl sicil kayıt ücreti: 1290 TL

18. yıl sicil kayıt ücreti: 1430 TL

19. yıl sicil kayıt ücreti: 1580 TL

20. yıl sicil kayıt ücreti: 1740 TL
Söz konusu maliyetlerin, başta gelişmiş ülkeler olmak üzere birçok ülkede gerçekleşen maliyetlere göre makul ölçüde olduğu değerlendirilmektedir. Ayrıca, patent ve faydalı model tescil sürecinde gerçekleşen maliyetler için TÜBİTAK (1008 programı) ve KOSGEB tarafından verilen teşvikler de dikkate alındığında söz konusu maliyetlerin buluşların korunmasının önünde bir engel teşkil etmediği düşünülmektedir.

9. 
   Patent ve Faydalı Model Başvuru ve Tescil İstatistikleri
   

Patent Başvuru İstatistikleri

Yıl	Yerli					Yabancı					Genel Toplam	Genel Artış Oranı
	TPE	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı	TPE	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı
2007	1747	60	31	1838	68,62%	71	139	4141	4351	6,77%	6189	19,83%
2008	2159	69	40	2268	23,39%	68	107	4694	4869	11,91%	7137	15,32%
2009	2473	74	41	2588	14,11%	69	105	4479	4653	-4,44%	7241	1,46%
2010	3120	60	70	3250	25,58%	77	100	4916	5093	9,46%	8343	15,22%
2011	3962	43	82	4087	25,75%	120	100	5934	6154	20,83%	10241	22,75%
2012	4360	74	109	4543	11,16%	78	154	6824	7056	14,66%	11599	13,26%

Patent Tescil İstatistikleri

Yıl	Yerli					Yabancı					Genel Toplam	Genel Artış Oranı
	TPE	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı	TPE	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı
2007	183	114	21	318	160,66%	130	202	4140	4472	6,91%	4790	11,27%
2008	253	48	37	338	6,29%	96	154	4281	4531	1,32%	4869	1,65%
2009	341	68	47	456	34,91%	93	149	4912	5154	13,75%	5610	15,22%
2010	507	66	69	642	40,79%	83	110	4675	4868	-5,55%	5510	-1,78%
2011	714	59	74	847	31,93%	56	67	5569	5692	16,93%	6539	18,68%
2012	879	44	102	1025	21,02%	28	53	6710	6791	19,31%	7816	19,53%

Faydalı Model Başvuru İstatistikleri

Yıl	Yerli				Yabancı				Genel Toplam	Genel Artış Oranı
	TPE	PCT	Toplam	Artış Oranı	TPE	PCT	Toplam	Artış Oranı
2007	2972	0	2972	22,61%	41	3	44	37,50%	3016	22,80%
2008	2946	3	2949	-0,77%	34	3	37	-15,91%	2986	-0,99%
2009	2842	0	2842	-3,63%	36	4	40	8,11%	2882	-3,48%
2010	2992	2	2994	5,35%	36	3	39	-2,50%	3033	5,24%
2011	3174	1	3175	6,05%	67	2	69	76,92%	3244	6,96%
2012	3722	3	3725	17,32%	57	6	63	-8,70%	3788	16,77%

Faydalı Model Tescil İstatistikleri

Yıl	Yerli				Yabancı				Genel Toplam	Genel Artış Oranı
	TPE	PCT	Toplam	Artış Oranı	TPE	PCT	Toplam	Artış Oranı
2007	2148	0	2148	29,01%	29	4	33	32,00%	2181	29,05%
2008	1833	0	1833	-14,66%	31	5	36	9,09%	1869	-14,31%
2009	2148	3	2151	17,35%	26	2	28	-22,22%	2179	16,59%
2010	2021	1	2022	-6,00%	24	3	27	-3,57%	2049	-5,97%
2011	1946	2	1948	-3,66%	25	3	28	3,70%	1976	-3,56%
2012	2241	4	2245	15,25%	47	7	54	92,86%	2299	16,35%

Yukarıdaki patent ve faydalı model istatistikleri ışığında aşağıdaki değerlendirmelerin yapılması mümkündür:

• 
  Genel manada, patent başvuru ve tescillerinde yabancı ağırlığı; faydalı model başvuru ve tescillerinde yerli ağırlığı söz konusudur.
  
• 
  Son yıllarda yerli faydalı model başvuru ve tescil sayılarında ya da artış oranlarında bir azalmadan söz edilebilir.
  
• 
  İlk defa 2010 yılında yerli patent başvuru sayısı, yerli faydalı model başvuru sayısını geçmiştir. Bu durum, yerli buluşların niteliğinin yükselmeye başladığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir.
  

Yerli hak sahiplerinin (tüzel ve gerçek kişiler birlikte) ne ölçüde yurtdışında patent koruması talep ettiği konusunda bir değerlendirme yapabilmek içinse, ilgili patent sistemleri (PCT, EP vb.) ve ülke ofisleri nezdinde yapılan Türkiye orijinli başvuru sayısı istatistiklerine bakmak gerekmektedir.

Aşağıda Türkiye orijinli PCT uluslararası patent başvurusu ile Avrupa Patenti (EP) başvuru ve belge istatistikleri yer almaktadır.

	PCT Başvuru Sayısı	EP Başvuru Sayısı	EP Belge Sayısı
2008	392	466	49
2009	389	464	59
2010	480	615	89
2011	539	714	95
2012	529	630	134

6.