4. Petrolün Maliyetleri
Petrolün maliyetleri; ruhsat alma, arama, geliştirme, üretim, işleme (rafinaj), taşıma, dağıtım ve stoklama giderlerinden meydana gelmektedir. Maliyetlerin önemli bir bölümünü, coğrafi bölgeler arasında farklılık gösteren üretim ve dağıtım maliyetleri oluşturmaktadır. Dünya ortalaması olarak, toplam maliyetin yaklaşık 1/3’ünü üretim ve dağıtım giderleri oluşturmaktadır (Bayraç, 1999, 94).
Ortadoğu’nun bazı yataklarında bu değer, varil başına bir doların altına kadar inmekte ve petrol çıkarılması zor olan Kuzey Denizi gibi bölgelerde ise, 15 dolara kadar yükselmektedir. Dünya ortalama üretim maliyeti ise, varil başına yaklaşık olarak 5-6 dolar civarındadır.
Petrol piyasası; ham petrolün aranması ve üretiminden başlamak üzere rafinajı, dağıtımı ve stoklanmasını içeren dikey bir entegre sistem içerisinde oluşmaktadır (Davis, 1982, 62). Bu piyasada birim üretim giderleri; sahanın yapısına, hidrokarbonun özelliğine, kullanılan teknolojiye ve üretim miktarına bağlı olduğu kadar, ülkedeki yasal ve idari yapıya göre de değişmektedir.
Dostları ilə paylaş: |
