Umid hamroyev

Umid Hamroyev 

@Ona_tili_va_adabiyot_N1 

Bu o‘rinda adibning Alisher Navoiy haqidagi ma’lumotlari alohida 

ahamiyat kasb etadi. Asarda Navoiy siymosiga bir necha marotaba murojaat 

qilinganini kuzatish mumkin. 

Ular orasida Navoiy va Husayn Boyqaro munosabatlari, Navoiyning 

shaxsiyati, uning ijodi, adibning badiiy ijod va ijodkorlarga bo‘lgan 

munosabati haqida ko‘plab qimmatli ku- zatishlar mavjud. 

«Boburnoma»da adibning shaxsi, uning tarjimayi holi, xa- rakteri, 

qiziqishlari, kishilarga munosabati borasidagi qarashlari tegishli tarzda o‘z 

aksini topgan. Biz asar sahifalaridan Bobur shaxsiyatidagi rostgo‘ylik, 

mardlik, adolatparvarlik, mehribon- lik, qattiqqo‘llik, hassoslikning 

namoyon bo‘lish holatlari bilan tanishamiz. Asarda Boburning ajdodlari, 

oilasi, avlodlari haqida ham birlamchi materiallar berilgan. 

Unda ayrim asarlarning yaratilish tarixi haqidagi materiallar ham 

keltirilgan, jumladan, 906 (1500-1501)-yillar voqealari bayonida bir 

hukmdorning Boburga yaxshi iltifot ko‘rsatma- gani aytiladi va adib 

quyidagi misralarini eslatadi: 

Kim ko‘rubtur, ey ko‘ngul, ahli jahondin yaxshiliq? 

Kimki ondin yaxshi yo‘q, ko‘z tutma ondin yaxshiliq. 

907 (1501-1502)-yillar voqealari bayonida esa Toshkentga borib xon 

qoshida bir ruboiy o‘qigani eslanadi: 

Yod etmas emish kishini mehnatda kishi, 

Shod etmas emish ko‘ngulni g‘urbatda kishi.  

Ko‘nglum bu g‘aribliqta shod o‘lmadi hech,  

G‘urbatda sevunmas emish, albatta, kishi. 

Xuddi shu yil voqealari bayonida u: 

Jonimdin o‘zga yori vafodor topmadim, 

Ko‘nglumdin o‘zga mahrami asror topmadim, - 

degan 7 baytli g‘azalini tugatganligini ham aytadi. 

Kobul atrofidagi Gulbahor degan bir joydagi lolalarni sanatganda, u 

yerdan 34 xil lolani keltiradilar. Mana shu asnoda shoirning quyidagi 

g‘azali yaratiladi: 

Mening ko‘nglumki, gulning g‘unchasidek tah-batah qondur, 

 Agar yuz ming bahor o‘lsa, ochilmoqi ne imkondur. 

Asarda 1508-1520, 1525, 1530-yillardagi voqeal ar aks et- may qolgan. 

 

TURDI FAROG’IY  

785. O’zbek adabiyotida hajviyot rivojiga hissa qo’shgan shoir Turdi Farog’iy 

---