Umumiy pedagogika

Ta’lim metodlari tasnifi⁴¹:
1. An’anaviy (manbasiga koʻra) ta’lim metodlari (E.I.Golant, N.M.Verzilin va boshqalar).
2. Oʻquvchilarning bilish faoliyati tavsifiga koʻra ta’lim metodlari (I.Ya.Lerner va M.N.Skatkin).
3. Asosiy didaktik maqsadlariga koʻra ta’lim metodlari (M.A.Danilov va B.P.Esipov).
4. Ta’limning binar metodlari (M.I.Maxmutov).
5. Yaxlit yondashuv boʻyicha ta’lim metodlari ( Yu.K.Babanskiy).Педагогика: Учебник / Л. П. Крившенко, М. Е. Вайндорф-Сысоева и др.; Под ред. Л. П. Крившенко.С.278
6. Ta’limning interfaol metodlari.

An’anaviy (manbasiga koʻra) ta’lim metodlari
Og‘zaki	Koʻrgazmali	Amaliy	Kitob bilan ishlash	Videometod
Hikoya Suhbat Tushuntirish Ma’ruza Munozara	Illyustratsiya Demonstratsiya	Mashq Amaliy Laboratoriya Didaktik oʻyin	Oʻqish Oʻrganish Reja tuzish Konspekt qilish	Koʻrish, Oʻrganish, Nazorat qilish

HIKOYA– bu oʻqituvchi tomonidan oʻquv materialini ketma – ket bayon qilish boʻlib, u odatda tasviriy vositalar yordamida ta’limning barcha bosqichlarida, koʻproq boshlang‘ich sinflarda qoʻllaniladi.
Bu metodning samarasi koʻp jihatdan oʻqituvchining nuqt mahorati, soʻzlarni oʻz oʻrnida, ifodali bayon qilishi, shuningdek, oʻquvchilarning yoshi, rivojlanish darajasini inobatga olgan holda yondashuviga bog‘liq. Shu bois hikoya mazmuni oʻquvchilarning mavjud bilimlariga tayanishi, ularni kengaytirishga xizmat qilishi zarur. Hikoyaning axborotlar bilan boyitilishi maqsadga muvofiqdir.
SUHBAT – savollar va javoblar shaklidagi dialogik ta’lim metodi boʻlib, u fanga qadimdan ma’lum, hatto undan oʻz faoliyatida Suqrot ham mohirona foydalangan. Suhbat ta’lim jarayonida koʻp funksiyalar (aqliy fikrlash, hozirjavoblik, muloqot madaniyati va boshqa sifatlarni shakllantiradi) bajaradi, ammo asosiysi oʻquvchida faollikni yuzaga keltiradi. Suhbat oʻqituvchi fikriga mos harakat qilish, natijada yangi bilimlarni bosqichma – bosqich egallashga imkon beradi.Suhbat metodining bir qancha turlari mavjud:
Yakuniy suhbat oʻquvchilar tomonidan egallangan bilimlarni umumlashtirish va tizimlashtirish maqsadida amalga oshiriladi.
Katexizism (qisqa bayonli) suhbat – oʻquvchilarning boshlang‘ich bilim darajasi hamda ularning yangi oʻquv metodikasini oʻzlashtirishga tayyorgarligini aniqlash uchun tajribali oʻqituvchilar tomonidan dars avvalida yohud oʻrganilgan materialni mustahkamlash uchun dars soʻnggida qoʻllaniladi.
Evristik suhbat yangi bilimlarni muammoli tarzda egallashga yoʻnaltiradi. Bunda savollar shunday ketma – ketlikda berilishi zarurki, natijada ularga «ha» yoki «yoʻq» tarzidagi javoblarni olish emas, aksincha, oʻquvchilarni mustaqil fikrlash, faollikning yuzaga kelishini ta’minlash, ularni tahlil qilishga undash, dalillarni ilgari surishga erishish imkoniyati yaratilsin.
Demak, evristik suhbat jarayonida oʻquvchilar bilimlarni tirishqoqliklari va mustaqil fikr yuritish layoqatiga egaliklari bois oʻzlashtira olsinlar.