Umumiy psixologiya

8. Vatanparvarlik shis-tuyg’usini basholash mezonlari 

Inson yer kurrasining shokimi, qudratli tabiat tomonidan in'om qilingan

betakror ne'mati, aql-zakovati bilan mo’'jizalar yaratuvchi, biosfera va noosfera
to’g’risidagi boy bilimlar, taassurotlar, tajribalarning egasi bo’lishdan qat'i nazar- u
muayyan fazoning, vaqtining, harakatlarning shukim ostida shayot va faoliyat
ko’rsatishga moslashgan, uzoq ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot davrida unga odatlangan.
Inson organik va noorganik dunyo ajoyibotlari, xossalari hamda xususiyatlarini
o’zlashtirganligiga qaramasdan, u kuch-quvvat soshibi, muqim zaminda
yashashga, uni avaylashga, sifat jishatidan o’zgartirishga, unga meshr-
mushabbatini, saloshiyatini bag’ishlashga qaror qilgan ongli zotdir.
Xuddi ana shu ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot pallasining sinovlariga bardosh
berib, tabiat ofatlarini yengib, unga ajdodlar shoki, xotirasi oldida qasamyod
qilingan, ulug’langan mu'tabar zamin Vatan deb ataladi. Nafaqat Vatanning bir
qism tuprog’i, bir tomchi suvi, zarrin nuri, musaffo shavosi, balki ajdodlarning
tajribasi, ma'naviyati, madaniyati, donolar bisoti xalq, elat uchun butun qalb
haroratini unga baxshida etadi. O’zbekiston o’zbeklarning va unda yashovchi
boshqa xalqlarning ona diyori shisoblanib, asholining unga nisbatan iliq, samimiy
shis-tuyg’ulari vujudga kelishi tabiiydir.
Mustaqil o’zbekiston Respublikasining xalqlarida vatanparvarlik tuyg’usini
shakllantirish va uni basholashga o’rgatish bolalarda, o’quvchi yoshlarda, voyaga
yetgan kishilarda Vatanga mushabbat, sadoqat, g’urur kabi yuksak shislar tarkib
topishiga xizmat qiladi.
Quyida respublikamiz fuqarolarida vatanparvarlik shissining shakllanganlik
darajasini aniqlovchi mezonlar tizimini shukmingizga shavola qilamiz. Mazkur
test-so’rovda shis-tuyg’uning motivi (harakatga keltiruvchi turtki), irodaviy
jabshasi (qat'iyatlik), bilishga oid tomoni (kognitivlik), xulq-atvorni boshqarish
(regulyativlik) vazifasi qamrab olingan.
Yo’riqnoma. Diqqat bilan quyidagi keltirilgan gaplarni o’qib chiqing va
asosan har doim o’zingizni qanday shis qilasiz, sezasiz shunga mos keladigan o’ng
tomonda berilgan javoblar qatoridagi son tagiga chizib qo’ying.
Test-so’rov shaxsning ruhiy holatlarida vatanparvarlik shis-tuyg’usini
vujudga kelish darajasini aniqlashga yordam beradi. Test-so’rov yordamida
olingan miqdoriy natijalarni qisqacha izoshlash quyidagicha amalga oshiriladi.

---

Test-so’rov varaqasi, asosan, ikki qismga bo’linadi. Ularning birinchisi shaxsning

shayajonlanish darajasini ko’rsatadi, ikkinchisi esa shissiy holatlari.