Umumiy tilshunoslik

 

VILGELM  FON  GUMBOLDT – UMUMIY TILShUNOSLIKNING  

ASOSCHISI 

Vilgelm  fon    Gumboldt  (1767-1835)  –  buyuk  nemis  filosofi,  Berlin 

universiteti asoschisi, siyosatchi va davlat arbobi.   U juda ko‘p tillar (bask tilidan 

tortib, polineziya va indeeslarning tillarigacha) haqida ma’lumotga ega edi. U o‘z 

asarlari  va  g‘oyalari  bilan  tilning  ilmiy  nazariyasini  yaratdi  va  umumiy  nazariy 

tilshunoslikka  asos  soldi.  1820  yilda  «Tillar  taraqqiyotining  turli  davrlarida 

ularni  qiyosiy-tarixiy  o‘rganish  haqida»  Berlin  akademiyasida  qilgan 

ma’ruzasida  til  haqida  alohida  mustaqil  fan  yaratish  zarurligi  g‘oyasini  o‘rtaga 

---

tashlaydi va uni asoslab beradi. U tillarning mustaqilligini tan olmaydigan, dunyo 

tillarini mantiqiy jadvallarga majburan kiritishga qaratilgan umumiy grammatika – 

Por-Royal grammatikasini inkor qiladi.  

Gumboldt  hayotining  so‘nggi  yillarida  yaratgan  3  tomli  “Yava  orolidagi