Rossiyada psixologizm oqimi vakili, Xarkov universiteti professori, Rossiya FA
muxbir a’zosi. Asosiy asarlari: “Fikr va til” (1862), “Rus grammatikasidan
lavhalar” (4 tom, 1874) . Potebnya tilshunoslikning umumfalsafiy masalalari,
sintaksis, semantika, etimologiya, fonetika, dialektologiya, folklor, etnografiya
bilan shug‘ullangan. U tilni xalq ijodi, mahsuli deb hisoblaydi. Til o‘z ob’ektiv
qonuniyatlariga egaligini ta’kidlaydi, til hodisalarining sababini psixologiyadan
emas, balki tilning o‘zidan qidiradi. Uning fikricha, til doimiy faoliyatdir,
so‘zlovchi va tinglovchi o‘rtasidagi umumiylik har ikkovining bir xalqqa, millatga
tegishliligi bilan belgilanadi. Har qanday so‘z 3 elementdan: tovush, tushuncha va
ma’nodan tashkil topadi. Potebnya so‘zning haqiqiy hayoti nutqda amalga
oshishini, so‘zning ma’nosi esa faqat nutqda reallashishini ta’kidlaydi va so‘zning
nutqda har gal turlicha ma’no ifodalashini qayd etadi.
Dostları ilə paylaş: