Umumiy tilshunoslik

NUTQ  BIRLIKLARI VA ULARGA XOS XUSUSIYATLAR 

1.    Tovush  -  nutq  birligi,  fonemaning  nutqda  voqelashgan,  reallashgan  

moddiy    shakllangan    asosi.  Tovush    til  birliklari  -    morfema,  leksemalarning 

moddiy  qobig‘i,  ifoda  tomoni  hisoblanadi.  Tovush  xususiylik  sifatida  fizik, 

akustik, fizioligik va lisoniy xususiyatlarga ega.  U fonemaga nisbatan  birlamchi 

hodisa  va  fonema  bo‘la  oladi,    muayyan  birliklarni  funksional-semantik  jihatdan 

farqlaydi va ijtimoiy vazifa bajaradi.  

2.  So‘z  –nutq  birligi  bo‘lgan  tovushlar  kompleksidan      tashkil    topgan 

ijtimoiy  belgidir.    U  tilda  tayyor  turadigan,  imkoniyatlar  majmuasi  bo‘lgan 

leksemaning  voqelanishi,  ro‘yobga  chiqishi,  moddiy  ko‘rinishidir.  Demak,  so‘z 

xususiylik  sifatida  namoyon  bo‘ladi  va  perseptiv  (tovush  tomoniga    egalik), 

nominativ    (atash  funksiyasi)va  signifikativ  (ma’no,  tushuncha  ifodalash) 

vazifalarni bajaradi.