Umumiy tilshunoslik

gaplar  va  ulardan  hosil  bo‘lgan  transformalarni,  to‘g‘rirog‘i,  yadro  gaplardan 

transformalarning hosil bo‘lish jarayonini  o‘rganadi.  

Masalan,  Talaba  kitob  oldi  gapining  transformatsion  shakllari  (talaba  olgan 

kitob,  talabala  tomonidan  olingan  kitob,  kitob  olgan  talaba,  talabaning  kitobi) 

nutqiy variantlaridan  iborat bo‘lib, transformatsion tahlil metodi asos -  yadro gap 

(talaba  kitob  oldi)dan  transformatsiyalashgan  sintaktik  modellarni,  ya’ni 

transformatsiyalanish    qoidalari,  mexanizmini    o‘rganadi.  Transformatsion  tahlil 

metodining asosiy vazifasi muayyan tilda mavjud bo‘lgan yadro gaplarni aniqlash, 

uning  sintaktik  mohiyati  va  maqsadga  ko‘ra  turlicha  namoyon  bo‘lish 

imkoniyatlarini  ochishdir.  Bu  metod  lingvistik  eksperimentlarning  bir  turi  bo‘lib, 

hozirgi  zamon  tilshunosligida,  xususan,  sintaktik  va  stilistik  izlanishlarda 

qo‘llanilayotgan  muhim  metodlardan  biri  hisoblanadi    va  hozirgi  kunda  mashina 

tarjimasi, injener  va matematik lingvistikasi sohalarida keng qo‘llanadi.