№
|
Seminar mashg‘ulotlari mavzusi
|
Seminar mashg‘ulotlari maqsadi
|
Ajr.
soat
|
1.
|
Tilshunoslik fani haqida
|
Tilshunoslik fani haqida muloqot yuritish. Nazariy va amaliy tilshunoslik muammolarini o`rganish.
|
2
|
2.
|
Tilshunoslikning zamonaviy yo`nalishlari
|
Tilshunoslikni zamonaviy yo`nalishlari bilan birgalikda lingvistika va boshqa fanlar sintezida dunyoga kelgan fanlarning vazifasini o`rganish.
|
2
|
3.
|
Verbal va noverbal muloqot
|
Verbal va noverbal muloqot vositalarini farqlash. Til mohiyati va vazifasini o’rganish. Til va nutq munosabatini izohlash.
|
2
|
4.
|
Til va tafakkur munosabati
|
Til va tafakkur munosabatini tavsiflash. Psixolingvistika muammolarini yechimini topish.
|
2
|
5.
|
Tilning kelib chiqishi
|
Tilning kelib chiqishi tarixi va gipotezalari haqida ma’lumot to’plash.
|
2
|
6.
|
Yozuv
|
Yozuv tarixi shajarasini tuzish. Yozuvning rivojlanish bosqichlarini jadval asosida o`rganish. Dunyo tillari alfavitining sistemasini tuzish. Grafik va orfografik qonun-qoidalar bilan tanishish. Yozuvning maxsus turlariga misollar keltirish.
|
2
|
7.
|
Til taraqqiyotining jamiyat taraqqiyoti bilan munosabati.
|
Lisoniy tabaqalanish muammolarining yechimini topish. Qarindosh tillarning tashkil topishini aniqlash metodlari bilan tanishish. Elat va millat tillari shajarasini yaratish. Tilning ichki va tashqi qonunlarini ajratib o’rganish.
|
2
|
8.
|
Fonetika
|
Nutq tovushlari tilning tabiiy materiali sifatida. Nutq tovushlarining akustikasi va artikulyatsiyasi. Nutq tovushlarining tasnifi. Vokalizm va konsonantizm.Unli tovushlarning tasnifi. Nutqning fonetik bo’linishi: jumla (fraza), takt, bug’in, tovush. Enklitika va enkliza hodisasi. Proklitika va prokliza hodisasi. Bo’g’in va uning turlari. Intonatsiyaning vazifasi. Urg’u va uning turlari. Nutq tovushlarining o’zgarishi. Reduktsiya. Nutq tovushlarining pozitsion va kombinator o’zgarishlari. Fonema tushunchasi va uning tovushdan farqi.
|
2
|
9.
|
Leksikologiya
|
So`z leksikologiyaning o`rganish ob’ekti sifatida. So`z va leksema. Leksik ma’no va uning turlari. Leksik ma’noning kengayishi va torayishi. So`zlarning ma’no munosabatiga ko`ra turlari. Ko`p ma’nolilik. Metafora. Metonimiya. Sinekdoxa. Omonimiya. Sinonimlar. Antonimlar.
|
2
|
10.
|
Tilning lug’at tarkibi
|
Tabu va evfemizmlar. Etimologiya va “xalq” etimologiyasi. So`z yasash. Terminologiya. Idiomalar. Frazeologiya.
|
|
11.
|
Grammatika
|
Grammatika. Morfologiya. Morfema va uning turlari. Tilning grammatik usullari. Affiksatsiya. Agglyutinatsiya va fuziya. So`zning morfologik va etimologik tarkibi. Tovush almashishlari va ichki fleksiya. Takror (reduplikatsiya). So`z qo`shilishi. Gapda so`z tartibi. Urg’u ko`chirish. Yordamchi so`zlar. Ohang. Suppletivizm. Tillarning sintetik va analitik qurilishi.
|
2
|
12.
|
Til va nutq
|
Til va nutqni farqlash,uning nazariy asoslari bilan tanishtirish.
|
2
|
13
|
Til va nutq birliklari
|
Til va nutq birliklari tasnifi,ularning farqlari haqida ma’lumot berish.
|
|
14.
|
Til – belgilar sistemasi
|
Tildagi belgilarini bir biriga qiyoslash. Semiotika fani vazifasini o’rganish. Belgilar sistemasi turlarini misollar orqali izohlash.
|
2
|
15.
|
Tillarning tasnifi
|
Tillarning genealogik tasnifining ilk g’oyalari bilan tanishish. Dunyo tillarning genealogik shajarasini tahlil qilish. Morfologik tasnif asosida mashqlar bajarish. Tillarni hududiy va funktsional tipologiya asosida jadvalga joylashtirish
|
2
|
16.
|
Tilshunoslikning tarixiy bosqichlari .Hind va Yunon tilshunoislik maktabi.
|
Tilshunoslik tarixi bosqichlari jadvalini yaratish. Tilshunoslik tarixi namoyandalari va ta’limotlari bilan tanishish. Tilshunoslik tarixidagi yo’nalish va maktablar faoliyatini tahlil qilish. Tilshunos olimlar lingvistik ta’limotlariga izoh bera olish.
|
2
|
17.
|
Arab tilshunosligi maktabi.
|
Kufa va Basra maktablari .Ushbu maktab vakillari ,ularning tadqiqotlari bilan tanishtirish.
|
2
|
18.
|
Qiyosiy-tarixiy tilshunoslik. Strukturalizm. Hozirgi zamon tilshunosligi.
|
Qiyosiy-tarixiy tilshunoslik. Komparativistika davrlari. V. fon Gumbolьdtning tarixiy-falsafiy kontseptsiyasi. Til antinomiyalari. Til faoliyat sifatida. Til – xalq ruhi. Tillarning rivojlanish bosqichlari. “Yosh grammatikachilar” maktabi. Leyptsig to’garagi. Moskva maktabi. Qozon maktabi. F. de Sossyur lingvistik nazariyasi. Strukturalizm. Praga lingvistik maktabi. Daniya strukturalizmi (glossematika). Amerika struktaralizmi (deskriptiv lingvistika). Sho’ro davri tilshunosligi. Hozirgi zamon tilshunosligi. XX asr tilshunosligining yetakchi yo’nalishlari. Generativ tilshunoslik. Kognitiv tilshunoslik. Lingvistik falsafa. Pragmalingvistika. Matn lingvistikasi. Psixolingvistika. Etnolingvistika. Tipologik lingvistika. Lingvomadaniyatshunoslik. Kompyuter lingvistikasi. Ontolingvistika. Zoolingvistika. Biolingvistika. Mentalingvistika. Lingvopoetika. Matematik lingvistika. Kommunikativ tilshunoslik. Neyrolingvistika. Paralingvistika.
|
2
|
19.
|
Lingvistik tadqiqot metodlari
|
Tasviriy metod. Qiyosiy-tarixiy metod. Chog’ishtirish metodi. Distributiv tahlil metodi. Bevosita ishtirokchilarga ajratish metodi. Transformatsion tahlil metodi. Oppozitsiya metodi. Komponent tahlil metodi. Stilistik tahlil metodi. Statistik metod. Avtomatik tahlil metodi. Tipologik tahlil metodi.
|
2
|
|
Jami
|
|
38 s.
|
