Ünden bugüN

HKEŞDAGABET KİLİSESİ

90

91

HRİSTAKİ PASAJI

Surp Hovhannes Kilisesi'nin giriş bölümü. Yavuz Çelenk, 1994

tevelli heyeti toplantı odası ve din adamı odası, galeri katına ve kilise salonuna çıkan merdivenler vardır. Narteksin doğusuna düşen kapıyla nefe girilir. Kilisenin hacmi küçük olduğundan taşıyıcılığı da göz önünde bulundurularak, narteksle nef a-rasına iki de pencere açılmıştır.

Kilise tipik bazilik plandadır. Tonoza kadar yükselen duvarlar yalın olarak taş haliyle bırakılmıştır. Bu, kiliseye mistik bir hava vermektedir. Duvarlardan hemen sonra boydan boya beyaz renkli bir korniş, onun üzerinde ise beşik tonoz bulunmaktadır.

Nefin doğu ucunda, abside girmeden önce, her iki yönde birer kemer vardır. Bunlardan güneydeki ve küçük olanı, kısmen simetriyi sağlamak için yapılmış o-lup, sağırdır. Kuzeydeki daha büyük çaplı kemer ise kuzey şapelinin girişidir. Bu şapel de tonozla örtülü olup, batı yönünden de girişi vardır. Daha çok vaftizhane olarak kullanılmaktadır. Duvarda açılan üç nişte üç küçük sunağı vardır.

Asıl kilisenin nefinin doğu ucunun iki köşesinden dörder rıhtlık merdivenlerle sunağa yaklaşılır. Yarı dairesel planlı ab-sidin merkezine oturtulmuş sunak mermer tozuyla yapılmıştır. Absidin iki yanında görülen kapılardan biri sağırdır, diğeri ise vaftizhaneye açılmaktadır.

Kilisenin aydınlanmasının baş etmeni pencerelerdir. Girişten hemen sonra iki yönde birer çift kemerli pencere vardır. İki yöndeki bu pencereleri takip eden ilk açıklık sadece düzeni bozmamak için yapılmış olup, başka hiçbir işlevi bulunmamaktadır. Bunlardan sonra kuzey duvarında 3, güney duvarında ise 4 adet kemerli pencere bulunmaktadır. Sunağın ü-zerindeki tepe penceresinden absidin kısmi de olsa aydınlanması sağlanmaktadır.

Kilisede özel bir süsleme görülmez. Duvardaki yalın taş görünüşü, gözü rahatsız etmeyen ve dikkat dağıtmayan bir hareketlilik sağlar. Kilisenin duvarlarında eski mezar taşlarının kullanılması, görünüşe iç dekorasyonda resmin kullanılmadığı dönemleri anımsatarak kiliseye ayrı bir renk kazandırmaktadır.

VAĞARŞAG SEROPYAN