Ünden bugüN

İbnülemin Mahmud Kemal İnal Gözlem Yaymcıhk Arşivi

169 İNANÇALP, MEHMET CEVDET

bile değindiği bu eserlerde bir dönemin toplumsal atmosferini olanca ayrıntısıyla bulmak olanaklıdır.

İnal, "nevi şahsına münhasır" kişiliğiyle de bir dönem İstanbul'unun renkli bir siması olarak simgeleşmiş, Beyazıt Bakır-cılar'daki babadan kalma konağı yıllarca edebiyatçıların, sanatçıların, tarihçilerin, musikişinasların toplandığı bir merkez olmuştur. İnal zengin kütüphanesini, arşivini ve hat koleksiyonunu İstanbul Üni-versitesi'ne bağışlamıştır.

İSTANBUL

Cevdet İnançalp

M. Sabri Koz arşivi

İNANÇALP, MEHMET CEVDET

O Mayıs 1883, Bolu - 3 Aralık 1935, istanbul) Eğitimci, tarihçi ve arşivci. "Muallim Cevdet" olarak tanınmıştır.

1293/1876-77 Osmanlı-Rus Savaşı'n-dan sonra Niş'ten Bolu'ya göç etmiş bir a-ilenin çocuğudur. Rüştiyeyi Bolu'da, idadiyi Kastamonu'da okudu. 1901'de istanbul'a geldi. Bir süre Hukuk Mektebi'ne devam ettikten sonra Darülmuallimin-i Âliye' nin "edebiyat şubesf'ne kaydoldu. 1903' te mezun olur olmaz Darüşşafaka'da başladığı öğretmenlik mesleğine bazı özel ve resmi okullar ile, Darülmuallimin'de devam etti. Ayrıca özel dersler de verdi.

1907'de Azerbaycan'a giderek Baku' da Müslüman Neşr-i Maarif Cemiyeti adına bir "darülmuallimin" kurdu; Kafkasya' yi ve özellikle Azerbaycan'ı yakından tanıma, başta Moskova olmak üzere birçok büyük Rus şehrini gezme imkânı buldu. 1908'de İstanbul'a döndü ve kısa bir süre sonra Avrupa'ya gitti ve Cenevre, Zürih, Berlin, Viyana, Paris gibi Avrupa şehirlerinde bulundu; tanınmış pedagoji ve psikoloji hocalarının derslerini izledi. 1910' da İstanbul'a dönerek 1931'e kadar çeşitli devlet okullarında öğretmenlik yaptı.

1932-1935 arasında Başvekâlet Resmi ve Tarihi Evrak Tasnif Heyeti'nin başkanlığında bulundu. Bugün "Cevdet tasnifi" diye anılan bu tasnifte adliye, askeriye, bahriye, belediye, dahiliye, Darphane, evkaf, eyalet-i mümtaze, hariciye, iktisat, maarif, maliye, nafıa, sıhhiye, saray, tımar ve zaptiye ana başlıkları altında 216.572 adet belge bulunmaktadır.

Muallim Cevdet, İstanbul'da değişik o-kullarda yaptığı öğretmenlik görevi dışın-

İVAS DARÜLFÜNUNU

170

171