Ünden bugüN

İOANNES PRODROMOS EN TO HEBDOMO

Hebdomon'da (bugünkü Bakırköy), Yahya Peygamber adına yapılmış Bizans kilisesi.

391'de, I. Theodosius döneminde basit bazilika formunda yapılmıştı. Rum Ortodoks Kilisesi'nde "îoannes" adıyla geçen, Türkçede ise Yahya Peygamber olarak bilinen Vaftizci Yahya'nın kesik başının bulunduğuna inanılan kilise, İ. lustinianos döneminde (527-565) yeniden inşa edildiğinde kazandığı kubbeli oktagonal form ile onu çevreleyen hücreler ve galeri, Ayii Sergios ve Bakhos Kilisesi'ne (bak. Küçük Ayasofya Camii); Ravenna'daki (bugünkü italya'da) San Vitale Kilisesi'ne ve zamanın başka yapılarına büyük benzerlik göstermekteydi.

Kilisede yaşanan önemli olaylar arasında, 457'de I. Leon'un ve 602'de Fokas'm taç giyme törenleri bilinmektedir. I. Basi-leios döneminde (867-886) onarım gören kilise 873'te imparator tarafından ziyaret edilmişti. Fakat bu tarihten sonra, kilise hakkında herhangi bir kayda rastlanmaz. Burada bulunduğuna inanılan Aziz loannes'in başının ise, sonraları Studios Manas-tırı'nda saklandığı öne sürülür (bak. Imra-hor Camii).

1922'de ortaya çıkarılan kiliseye ait kalıntılar, 1965'te burada oluşan mahalle yüzünden tümüyle tahrip oldu.

îoannes Prodromos en to Hebdomo yakınlarında, Evangelist (incil vaizi) Aziz İoannes adına yapılan kiliselerden biri daha vardı, ilk kez 400 yılına ait kaynaklarda sözü edilen bu kilise, önce I. Basilei-os tarafından, sonra da II. Basileios döneminde (976-1025) onarılmıştır. II. Basileos' un burada gömülü olan vücudu, 126l'de Konstantinopolis Haçlılardan geri alındığında, tahrip olan kilisedeki mezarından dışarı çıkarılmıştı. Bu tarihten sonra kilise hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır.

Bibi. R. Demangel, Contribution â la topog-raphie de l'Hebdomon, Paris, 1945, s. 17-21; Ja-

BU Mevcut duvar

[~~| Temeller

^ j Rekonstrüksiyon

îoannes Prodromos en to

Hebdomo'nun rekonstrüksiyon planı.

Mathews, Early Churcbes

nin, Eglises et monesteres, I, 3, 267-269, 413-

416; A. Berger, Untersuchungen zu den Pat-

ria Konstantinupoleos, Bonn, 1988, s. 682-684.

ALBRECH BERGER