Ünden bugüN

İSMAİL PAŞA YALISI

Üsküdar İlçesi'nde, Beylerbeyi'nde, Yalı-boyu Caddesi üzerinde, Beylerbeyi Camii' nin yanındadır. 1983'te yanan yalı, Turizm Bakanlığı tarafından restore edilmektedir.

Yalı, II. Abdülhamid döneminin (1876-1909) Debre Mebusu İsmail Hakkı Pa-şa'ya aittir. Daha önceleri bu yalının yerinde III. Selim dönemi (1789-1807) sadrazamlarından Damat Melek Mehmed Pa-şa'nın yalısının yer aldığı bilinmektedir.

1890'a tarihlendirilen ismail Paşa Yalı-sı'nın mimarı A. Vallaury'dir(->). iki kadı yapı, simetrik ve iki ekserdi bir plana sahiptir. Toplam yirmi iki odası vardır. Sırt sırta gelmiş iki tane, üç kollu merdiveni bulunur. Kaynaklarda bahçe yönünün harem, deniz yönünün selamlık olarak kullanıldığı yazılıdır.

Yalının büyük sofaları dış cepheye cumba şeklinde yansımıştır. Doğu cephesinde, ikinci katta sütunlu bir balkon vardır, iki kat bir kornişle ayrılmıştır. Cumbalarda yuvarlak kemerli pencereler yer alır. Kemerler pilastrlara oturmaktadır. Yalının diğer pencereleri dikdörtgendir. Alt kat pencereleri demir parmaklıklıdır. Saçak altında ve pencerelerin üzerinde dişli bir korniş yer alır. Yalının denize bakan cephesinde basık kemerli kayıkhane girişi vardır.

Yalının içinde, tavanlarda yaldızlı bir dekorasyon hâkimdir. Geometrik desenli bordürlerin arasında, manzara ve mimari konulu resimler yer alır.

Bibi. O. Erdenen, Boğaziçi Sahilhaneleri, II, ist., 1993, s. 327-329; ISTA, V, 2675; N. Özgü^ "Boğaziçi Yalılarının Dünü ve Bugünü", (iTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış yüksek lisans tezi), ist., 1985.

EMİNE ÖNEL