Ünden bugüN

İSVEÇ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

1917-1932 arasında İstanbul'daki İsveç diplomatik misyonunda ataşe olarak bulunan isveç'in tanınmış dil uzmanı Johannes Kol-modin Türkiye ile ülkesi arasındaki kültürel ilişkilerin gelişmesine önemli katkılar yapmıştı. Kolmodin özel çabalarıyla 1922' de Moda'da bir villayı "İsveç Araştırma Evi" olarak düzenlemiş, üç isveçli bilim ve kültür elemanının burada çalışmasını sağlamıştı. Ne var ki, binanın kirasını ödeyen şahsın ölmesi üzerine sözü geçen çalışma ancak iki yıl sürebilmişti.

Daha sonra çalışma İsveç Sarayı'nda bu işe tahsis edilen iki odada devam etti (bak. İsveç Elçiliği binası). Upssala ve Stockholm üniversitelerinde böyle bir projeyle ilgilenenler çıkınca, önce bir geçici komite, sonra da 1962'de daimi bir komite oluşturuldu. Bir Sinoloji (Çin bilimleri) profesörü ile Bizansoloji doçentinin de yer aldığı komite mensupları İstanbul isveç Araştırma Enstitüsü'nü kurdular ve fon oluşturmaya başladılar. Çalışmalar Prof. Alfred Westholm'un istanbul'a gelmesiyle yoğunlaştı. 1973'te Batı Anadolu'da arkeolog ve tarihçiler için iki haftalık yaz seminerleri başlatıldı, isveç Sarayı'nın güneydeki uç bölümünü oluşturan ve dışarıdan merdivenlerle girilen eski "Drageman-huset" (Tercüman Evi) 1987'de enstitüye kiralandı. Bina kitaplığıyla, toplantı salonları ve çalışma odalanyla enstitü için uygun bir halde düzenlendi ve döşendi. Çeşitli üniversitelerden ve kitaplıklardan ya da özel kitaplık sahiplerinden sağlanan kitaplarla zengin bir kütüphane oluşturuldu ve enstitünün çalışmalarıyla ilgilenen herkes için gelişkin bir mekân sağlanmış oldu.

İsveç Enstitüsü 1977'den bu yana İsveç dilinden makaleleri İngilizce özetleriyle veren Meddelanden adında bir yıllık yayımlamaktadır. 1984'ten beri Skrifter adlı gene İsveç dilinden bir başka yayın serisi, kitapçıklar halinde basılmaktadır. Gene 1988'den beri çoğu İngilizce olmak üzere yabancı dillerden basılan Publications isimli bir kitapçık dizisi bulunmaktadır.

Öte yandan, 1978'den sonra Güneybatı Anadolu'da Milas civarında Labranda'da isveçli arkeologlar tarafından yapılan kazıların sonuçları Labranda isveç Kazı ve Araştırmaları adlı İngilizce bir kitapta toplanmıştır. Adı "araştırma enstitüsü" olmakla birlikte aynı zamanda istanbul'da isveç kültür merkezi işlevi gören kurumun asıl fonları üye statüsündeki Isveçlilerce oluşturulmakta, İsveç'in İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Konseyi de, zaman zaman kendisine sunulan projeleri desteklemekte, ayrıca 1987'den beri enstitüde bir arkeologun daimi olarak istihdamını sağlamaktadır.

İSTANBUL