Ünden bugüN

İTALYA ELÇİLİĞİ YAZLIĞI

Tarabya'da deniz kıyısındadır.

Yapı, İtalya Dışişleri Bakanlığimn siparişi ile tanınmış İtalyan mimar Raimondo D'Aronco(->) tarafından tasarlanıp Ağustos 1905-Aralık 1906 tarihleri arasında inşa edilmiştir. Udine (İtalya) Kent Müzesinde bulunan D'Aronco Arşivi'nde bu tasarımı belgeleyen bir kısmı imzalı ve tarihli 114 özgün çizim ve dört sayfalık bir rapor bulunmaktadır.

Yapı, elçiliğin eski binasının yerine inşa edilmiştir. Eski bina yıkılmış, yalnızca birinci terasın altında bulunan mutfak, kömür deposu ve servis yapıları korunmuştur. Udine Arşivindeki çizimlerden eski binanın yeni binaya oranla hayli küçük, 3 katlı, çok sade ve neoklasik üslupta bir yapı olduğu anlaşılmaktadır.

Yeni bina, yaklaşık 27x20 m boyutunda dikdörtgen bir zemin üzerinde 4 katlı yüksek bir binadır. Ana çizgileriyle uzun kenarı yönündeki eksene göre simetrik bir planı vardır. Simetri ekseni üzerinde orta kısımda birer orta hol ve çift kollu geniş merdivenler yer almaktadır. Merdiven holü, kuzey cephesinde 3 m kadar dışarı çıkarılarak simetrik kurgu vurgulanmıştır. Zemin kat planı ayrıca giriş eksenine göre de simetrik olarak düzenlenmiştir. Ne var ki plan düzeyinde hassas bir ölçülen-dirmeyle bütünlenen bu simetrik kurgu, 3. katta büyük merdivenin son bulması ve kuzey cephesinin (4 katlı diğer cephelere karşı) 3 kat olarak bitirilmesiyle kitlede a-simetrik bir kompozisyona dönüşmektedir. Bu asimetri, 3- katın güney cephesindeki çıkma ve balkon ile onların üzerini örten geniş bir saçakla bir kez daha vurgulanmıştır. Böylece plandaki simetri ile kitle ve cephelerdeki asimetri arasında bir gerilim doğmaktadır. D'Aronco'ya özgü bir tavır olarak yorumlanabilecek bu gerilim ve bunun dışa vuran biçimi, klasik ve klasik dışı kavramların, D'Aronco'nun mimari dilinde üslup yaratıcı bir öznellikle bir araya gelişinin tipik bir örneği sayılmalıdır. Yaratıcı öznellik, kitlede olduğu kadar cephe düzenlemelerinde, özellikle de doğu ve güney cephelerinin tasarımında görülmektedir.

Boğaz'a açılan doğu cephesinin, giriş ve iki yan aks içinde simetrik bir kurgusu vardır. Derzleri profilli taşlardan örülmüş yarım daire kemerli ve yüksek kilit taşı üstünde bir Medusa başı taşıyan giriş kapısı, ekseni belirler.

Pencerelerin 2/3/2 düzenindeki yerleş-