Ünden bugüN

KABATAŞ ARABA VAPURU

Şirket-i Hayriye'nin(->) pek kısa bir süre çalışmış küçük araba vapuru. Haliç Şirketi, bir borcuna karşılık olarak 13 numaralı küçük, altı düz, başı ve kıçı yuvarlak yolcu vapurunu Şirket-i Hayriye'ye devretmişti. Şirket de bu tekneyi küçük bir araba vapuru haline sokmuştu.

1910'da Hollanda'da yapılmış olan 61 grostonluk bu buharlı vapurcuk, 16 Mayıs 1915'te Marmara'da battıysa da, daha sonra kurtarılmış ve tekrar Haliç'te kullanılmaya başlanmıştı. Sukesimi çok az olduğu için derenin sığ sularına girerek Kâğıthane İskelesi'ne kadar çamura oturmadan gide-biliyordu. 8 mil kadar hızı vardı.

Şirket-i Hayriye, bu küçük vapuru kısmen tadil edip, kazanının ve buhar makinesinin yerine bir dizel motor yerleştirerek araba vapuru haline getirdi. 77 baca numarası ve Kabataş adı verilen bu garip görünüşlü tekne, l yıla yakın bir süre Ka-bataş-Üsküdar arasında çalıştırıldı. 7-8 otomobil ancak alabiliyordu. Ama denge bozukluğu nedeniyle İ939'da kadro dışı bırakıldı. Şirket-i Hayriye'nin son vapuru da bu 77 baca numaralı vapur oldu.

İstanbul'da aynı adı taşıyan buharlı bir araba vapuru daha çalışmıştır. Bu Kabataş araba vapuru 1956'da, Haliç Tersane-si'nde inşa edildi. 893 grostonluktu. 32 o-tomobil alıyordu. Uzunluğu 58,2 m, genişliği 13,5 m, sukesimi 2,8 m idi. 1914 yapımı Pendik adlı yolcu vapurundan çıkma, her biri 650 beygirgücünde 2 adet tripil buhar makinesi vardı. Biri başta, öteki kıçta olmak üzere çift uskurluydu. Saatte 11 mil hız yapabiliyordu. Kartal adlı bir de e-şi vardı. 1986'da kadro dışı bırakılarak satıldı.

ESER TUTEL

KABATAŞ CAMÜ

Kabataş İskelesi'nin karşısında, Setüstü'n-de, Ömer Avni Mahallesi'nde, İnebolu Sokağı ile Mezarlık Üstü Çıkmazı'nın kesiştiği yerdedir.

Ömer Avni Camii adıyla da tanınan yapı, Resülküttab Ömer Avni Bey tarafından yaptırılmış ve vakfiyesi 1651'de tescil edilmiştir. Kırma çatıyla örtülü kagir cami, ahşap tavanlıdır. Profilli saçak bölümü dışarıya taşkındır. Yapıya kuzeydoğuda son cemaat yerine açılan bir kapıdan geçilir. Mihrap duvarına paralel gelişen ince uzun son cemaat yerinden, mihrap ekseni üzerinde açılan bir kapıyla harim mekânına girilir. Kare planlı harim bölümü dikdörtgen kesitli pencerelerle aydınlanmaktadır. Mihrabın iki yanındaki pencerelerin üstlerine bitişik olarak, dışarıdan revzenli küçük kare pencereler açılmıştır. İki taraftan sütunçelerle sınırlanan sivri kemerli mihrabının içi, klasik üslupta bitkisel süslemelerin kullanıldığı yeni Kütahya çinileriyle bezenmiştir. Aynı tarzdaki çini süsleme, zeminden pencere seviyesine kadar mekânı kuşatmaktadır. Ahşap vaaz kürsüsü ve minberi yenilenmiştir. Mihrabın karşısında kapının sağında ve solunda ileriye doğru çıkma yapan fevkani mahfil, iki adet

kare kesitli ahşap sütunla desteklenmektedir. Bu bölüm son cemaat yerinin üzerini de kaplayarak derinleşmektedir. İleriye çıkma yapan mahfil birimleri ahşap kafesle kapatılmıştır. Son cemaat yeri, harim bölümü ve ahşap mahfilin altı, çıtaların dikdörtgenler meydana getirmesiyle oluşturulan çubuklu tavanla örtülüdür. Caminin mihrabı hafifçe dışarıya taşkındır. Mihrabın önünde, içinde iki mezar taşı bulunan küçük haziresi bulunur.

Kuzeybatıda, harim ile son cemaat yerinin birleştiği yerde yapının taş minaresi yükselir. Minare sac bir külah üe örtülü-. dür. Külahın altını bir perde motifi süslemektedir.