KADIKÖY MİTİNGİ
İzmir'in Yunanlılar tarafından işgalini protesto için istanbul'da yapılan miting ve toplantıların beşincisidir. 22 Mayıs 1919 Perşembe günü öğleden sonra Kadıköy Meydam'nda yapılmıştır.
18-21 Mayıs 1919 arasında, İstanbul Da-rülfünun'da, Fatih'te (bak. Fatih Mitingi), Üsküdar Doğancılar'da ve Sultan Ahmed Camii'nde art arda yapılan toplantı ve mitinglerden sonra, Haydaıpaşa'daki tıbbiye öğrencilerinin girişimi ve düzenlemesi ile 22 Mayıs 1919 Perşembe günü de Kadıköy'de sağanak altında bir miting yapıldı. Bunun, İstanbul'daki yükseköğrenim gençliğinin ve Kadıköy halkının ısrarları sonucu gerçekleştiğini, kendisinden de konuşma yapmasının istendiğini Halide Edip Adıvar Türkün Ateşle İmtihanı'nda anlatır. Halide Edip, belediye dairesinin balkonundan konuşurken önünde bir şemsiye denizinin çalkandığını, gökten inen suların arasından bazı yüzleri seçebildiğim, fakat o fırtınalı yağmurlu havanın bile halkı orada toplanmaktan alıkoymadığım a-çıklar.
Meydanı dolduran 20.000 kişiye, belediye dairesi balkonundan önce Fahred-din Hayri Bey seslendi. Yeryüzündeki 350 milyon Müslüman Türk'ün ölümden ve öldürülmekten korkmadığını, Avrupa'ya güvenini yitirdiğini, I. Dünya Savaşı'nda 4 milyon vatan evladının kanlarının aktığını anlattı. Hüseyin Suad Bey (Yalçın), va-
tan sevgisi temalı ve İzmir işgalinden duyulan acıyı da dile getiren bir şiirini okudu. Münevver Saime Hanım, işgali kınayan bir konuşma yaptı. Ahmed Kemal Bey (Akünal), kaybedilen toprakların ve İzmir' in işgalinin anlatıldığı bir manzumeyi okudu. Halide Edip, çarlığın nefesinin Çanakkale'de boğulduğunu, bütün adaletlerin üstündeki ilahi adaletin yakın olduğunu vurguladı ve Türkiye'nin, Türklerin Müslüman dünyasının başı olduğunu söyledi. 3 saat süren Kadıköy Mitingi'nden sonra, ertesi cuma günü Sultanahmet Mitingi yapılmıştır (bak. Sultanahmet mitingleri).
BibL H. E. Adıvar, Türkün Ateşle imtihanı, ist., 1985, s. 31; K. Arıburnu, Milli Mücadelede istanbul Mitingleri, Ankara, 1951, s. 32-36; B. Criss, işgal Altında istanbul, ist., 1993, s. 163. NECDET SAKAOĞLU
Dostları ilə paylaş: |