Ünden bugüN

Bibi. M. Franco, Essai sur l'histoire deş İsraeli-tes de l'Empire Ottoman, Paris, 1897, s. 245-248; A. Galante, Encore un nouveau recueil, ist., 1953; K. S. Sel, Türk Masonluk Tarihine Ait Üç Etüd, ist., 1973.

NAlM GÜLERYÜZ

KAMONDO HANI

Galata'da, Serdar-ı Ekrem Sokağı üzerinde, giriş kapısı 36 numaralı yapı.

19. yy'ın sonlarında neoklasik üslupta inşa edilmiştir. Bina, Galata'nın tanınmış bankerlerinden Avram Kamondo(-t) tarafından yaptırılmıştır. Mustafa Reşid Paşa' mn da sarrafı olan Avram Kamondo, Galata'da geniş araziler satın alarak büyük binalar inşa etmiş bir spekülatördü. Aynı zamanda, Intizam-ı Şehir Komisyonu üyesiydi. Ancak, yazılı kaynaklarda hanın mimarına ve yapım tarihine rastlanmamıştır.

Dört katlı olarak inşa edilen binada, giriş katı dükkânlara ayrılmıştır. Binaya giriş için kullanılan kapı dışındaki diğer kapılar dükkânlara aittir. Bu katta yer alan tüm girişler kemerlidir. Ana girişin üzerindeki günümüze kadar ulaşmış olan konsollardan, burada muhtemelen ahşap bir saçak olduğu anlaşılmaktadır.

Kamondo Hanı'nın cumbalarından detay. Banu Kutun/Obscura, 1994

Simetrik plana sahip olan binada, ikinci ve üçüncü katlarda yer alan ahşap cumbalar alışılmadık bir üslup sergilerler. Cephe simetri ekseninin iki yanına yerleştirilmiş olan bu ahşap cumbalar pencere hizasına kadar yükselmektedir. Cumbalarda pencere eteğinde yer alan panolarda baklava motifleri bulunur. Bu süsleme öğesi ve cumbalarla Osmanlı mimarisinin bazı karakteristik özellikleri yapıda uygulanmıştır, ikinci ve üçüncü katlar boyunca dört adet pilastr yükselmektedir. Eklektik başlıklı bu pilastrlar birer kaideye otururlar. Pilastrların birleştirdiği bu katlar silmelerle belirtilmiştir. Bu katlarda yer alan pencereler denizliklidir. Üçüncü ve dördüncü katlar boyunca simetrik olarak yerleştirilen ikinci bir grup ahşap cumbalar da bu kadarı kendi içinde birleştirir. Pilastrlardan oluşan orta bölüm bir dizi konsol ile son-landınlmıştır. Cephenin orta kısmına rastlayan bu konsol dizisini yanlarda silmeler takip eder. Yapı bir çekme kat ile tamamlanmıştır.

BANU KUTUN