Ünden bugüN

KARACA, MUAMMER

(8Kasım 1906, istanbul - 28Nisan 1978, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu, tiyatro yönetmeni, yöneticisi.

Menba-i irfan Idadisi'ni bitirdikten sonra 1923'te Cemal Sahir Opereti'ne girdi. 1924'te Muhsin Ertuğrul'un kurduğu ve a-ralarında Behzat Butak, I. Galip Arcan'ın da bulunduğu Muhsin Ertuğrul ve Arkadaşları Topluluğu'na katıldı. Aynı yıl Da-rülbedayi'ye (Şehir Tiyatroları) giren sanatçı, Renkli Fener oyununda rol aldı. 1930' da bir süre çalıştığı Süreyya Opereti dışında, 1942'ye kadar Şehir Tiyatroları'nda sahneye çıktı. Kafatası, Pazartesi-Perşembe, Yedi Köyün Zeynebi, PeterGynt, On Yıhn Destanı, Üç Saat, Lüküs Hayat, istanbul Efendisi, Müfettiş, Saz-Caz, Mırnav, Kuru Gürültü, Satılık-Kiralık, Yarasa, Yanlışlıklar Komedisi, Mum Söndü, Yüz Karası, Sözün Kısası, Kör Doğuşu, Oyun içinde Oyun bu dönemde sahneye çıktığı oyunlardan bazılarıdır.

1942'de Safiye Ayla, Tevhit Bilge, Arına Papasyan'ın da kadrosunda bulunduğu Alabanda Revüsü'nde oynadığı Dursun Reis rolüyle büyük beğeni kazandı. Aynı yıl, Ses Opereti'nden sahnelediği Hava Cıva' da oynadı. Bir yıl sonra Sadi Tek'in topluluğuyla Adana, Balıkesir ve Ankara'da turne yaptı.

Muammer Karaca, 1945'te Karaca Opereti adlı kendi topluluğunu kurdu. Toplulukta, Celal Sururi, Toto Karaca, Adile Naşit ve Selim Naşit gibi sanatçılar yer aldı. 1950' ye kadar çalışmalarını sürdüren topluluk, İstiklal Caddesi'nde şimdi Dünya ve Fitaş sinemalarının bulunduğu yerdeki Mulen-ruj'da, Sıraselviler Caddesi başındaki Kristal Gazinosu'nda Atlas Sineması ve Mak-

Muammer Karaca

Ara Güler

sim Tiyatrosu'nda birçoğu müzikli olan Yolculuk Var, Zırdeliler, Platin Palas, Fuar Yıldızı, Lüküs Hayat, Tatlı Sen, Yaman Şey gibi oyunlarla seyirci karşısına çıktı.

Karaca 1955'te Tünel'de Fransız Çık-mazı'nda (şimdi Muammer Karaca Çıkmazı) bir yapıyı kiralayıp tiyatroya dönüştürerek Karaca Tiyatro'yu kurdu. Döner sahne-li, geniş teknik olanaklı bu salonda başka topluluklar da bazılarını Muammer Karaca' nın yönettiği oyunlar sahneledi. Bu salonu ölümüne kadar kullanan Karaca, 3.000 kez sahnelenen Cibali Karakolu ile Et-nan Bey Duymasın, Sabık Başkan, Masif iskemle, Bulunmaz Uşak, Şenlik Palas, Senatör, Hükümetin işine, Demirel'e Söylerim, Lahmacun Cumhuriyeti gibi oyunlarla geniş bir izleyici topluluğunun beğeni ve sevgisini kazandı.

Muammer Karaca, Muhsin Ertuğrul'un yönettiği Kanm Beni Aldatırsa adlı filmle 1933'te sinema oyunculuğuna başladı. Daha çok tiyatroda seyircinin beğendiği oyunların sinemaya uyarlaması olan filmlerde rol aldı. Leblebici Horhor, Aynoroz Kadısı, Bir Kavuk Devrildi, Akasya Palas, istanbul Yıldızlan bunlardan bazılarıdır.

Vodvil ya da müzikli oyunlarla, güncel siyasal yaşamın olaylarını ya da kişilerini hicveden sanatçı doğaçlamaya ve tuluata dayalı oyunculuğuyla, çizdiği tiplemelerle sevilen bir halk sanatçısı kimliği kazandı. HiLMi ZAFER ŞAHiN