Ünden bugüN

HAŞİMl OSMAN EFENDİ TEKKESİ

bak. SAÇLI EMİR TEKKESİ

HAŞMET

(?, istanbul - 1768, Rodos [bugün Yunanistan 'da]) Divan şairi.

Adı Mehmed'dir. Kazasker Abbas Efendi'nin oğludur. İyi bir eğitim aldı. Müderrisliklerde bulundu. Koca Ragıb Paşa'nın himayesini gördü. Hicivleri yüzünden Bur-sa'ya (1759) ve Rodos'a sürüldü (1768). Burada vefat edince ünlü denizci Murad Reis'in yanına gömüldü.

Hicivleri dışına kalan şiirlerinde hike-mî tarzı denemiştir. Özkan'ından başka Senedüş-Şuarâ, Vilâdetname, Şehadet-name, Dürreteyn adlı eserleri vardır. Hiciv ve latifelerinden bazıları mecmualarda kayıtlıdır.

Nüktedan bir kişiliğe sahip olan Haşmet, özellikle Divan'mdak.i bazı şiirlerde İstanbul'u pek çok yönden anmış, şehir hakkında değerli bilgiler vermiştir. Şeyhülislam Esad Efendi hakkında yazdığı bir kasidenin nesip bölümünde istanbul hayatından sahneler yer alır (Ekser-i serv-kadân cami-i Fatih 'de gezer /Havlının her tarafı dilber ile mâlâmâl /Kimi uşşâ-kına hem-dest olarak gezmekde / Kimi zendostluk edip almış ele birgül-i âl). Bir Ramazaniye kasidesinde istanbul ramazanlarım (Mide teşbih ile saati sayar tiryaki/Dâne-i habbe-i afyonu eder vird-i zeban); bir bahariyede de İstanbul'un baharını geniş açılımlarla anlatır. Divan'm-da yer alan çeşitli gazellerde şehrin semtleri birer vesile ile anılır. Göksu, Behci Körfezi, Hisarlar, Boğaziçi, Üsküdar, Akbaba, Sütlüce, Vefa, Şehzadebaşı gibi yerleşim alanlarının 18. yy'daki hayata akse-diş tarzları semt isimleri üzerine edebi sanatlar yapılarak dile getirilir (.Bize teşrife manî ve va'dine incâzdır amma/ Behey zâlim hele bir kerrecik semt-i Vefa'dan geç // Var mı aslan sütüne habisi yavru nicedir / Kaymak isterse kuzum zevka mahal Sütlüce'dir. //Birşâhbâz-ı hüsn ile biz Akbaba 'dayız / Turna-gözü şa-rab ile zevk ü sofadayız). Haşmet'in sanatında istanbul, vazgeçilmez objelerden biri olarak daima gündemdedir (Seyr et nicedir seyl-i hurûş-âver-i hicran / Bâ-rân-ı sirişk-i gamım İstanbul'a düştü). İSKENDER PALA