Ünden bugüN

HAYRATİYE KÖPRÜSÜ

bak. UNKAPANI KÖPRÜLERİ

HAYREDDİN PAŞA ÇEŞMESİ

Eyüp'te, Mihrişah Valide Sultan İmareti' nin batı yönünde, bahçe duvarına bitişiktir. Çeşmenin banisi Sadrazam Hayreddin Paşa (1819-1890), Tunus Valisi Ahmed Pa-şa'mn yanında yetiştiği için Tunuslu Hayreddin Paşa diye de bilinmektedir. Kabri Mihrişah Valide Sultan İmareti'nin bah-çesindeyken 1968'de Tunus'a nakledilmiştir.

Dikdörtgen planlı çeşmenin bir cephesi imaret duvarına bitişik olduğundan, çeşmenin sadece üç cephesi görülmektedir. Çok büyük hazneli çeşme, tuğla hatıllı o-larak kesme taştan yapılmıştır. Ama bugün tüm cepheler yeşil sıvayla kapatılmış, çeşmenin tüm özellikleri kaybolmuştur. Üç cephe de demir lamalarla hareketlendiril-miştir. Özellikle ön cephe bu lamalarla tice bölünmüştür. Kuzey ve güney cephelerinde ise birer su borusu vardır. Kuzey cephesinde tam eksende, saçak altında bir su kontrol penceresi bulunmaktadır. Kitabe, aynalık, tekne ve testi setleri orantılı olarak lamalarla üçe bölünmüş cephenin ortasındaki bölümde bulunmaktadır. Çeşmenin aynataşı sökülmüş olup sadece zivana deliği mevcuttur. Mermer olan yalağı ve testi seüeri sağlamdır. Testi setlerinin bağlantıları ise metalle yapılmıştır. Saçak bordü-rüne bitişik üç satırlık, kitabesinde ise, "merhum ve mağfurunleh sadr-ı esbak Hayreddin Paşa'nın âsâr-ı hayriyesidir. 13107 1892" yazılıdır.

Kitabenin dört köşesinde kareler içinde lale, palnıet ve rumî motifleri yer alır. Çeşmenin üç kademeli, sonradan betondan yapılmış ensiz saçağına varmadan bir silmesi vardır.

Bugün suyu akmayan çeşmenin çevresi, büyük bir park haline getirilmiştir.

Bibi. A. Egemen, istanbul'un Çeşme ve Sebilleri, İst., 1993, s. 371; Haskan, Eyüp Tarihi, II, 112; Tanışık, istanbul Çeşmeleri, I, 342.

ALEV ERARSLAN