Ünden bugüN

KADRİ PAŞA YALISI

Beykoz İlçesi'nde, Kanlıca'da, Körfez Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Yalı, sadrazamlık ve Edirne valiliği yapan ve 1886'da ölen Kadri Paşa'ya, kayınpederi İzmir Valisi Hekim İsmail Paşa'dan kalmıştır. Hekim İsmail Paşa da yalıyı başkasından satın aldığı için A. C. Vada yapıyı 18. yy'ın sonuna taıihlendirmektedir. F. Dirimtekin ise yapıyı 19. yy'ın ortasına ta-rihlendirir. Yapıda Abdülmecid'in (hd 1839-1861) tuğrasının bulunuşu 19. yy olasılığını kuvvetlendirmektedir.

Yapının mimarı belli değildir. 1930-1940' ta doğusundaki harem kısmı ve 19ö7'de güneydeki hamam yıktırılmıştır. Kuzeydeki kayıkhane de mevcut değildir. 1930' da rıhtımına gemi çarptığı için, rıhtım yenilenmiştir. 1962'de bir onarım görmüştür. Ocak 1981'de bir Yunan şilebinin yapıya girmesi sonucu kuzey kısmı 1983'te yemden inşa edilmiştir.

Bugün mevcut olan yapı iki katlıdır. Zemin kata bahçe tarafından bir giriş vardır. Bu katta bir sofa, dört oda, bir tuvalet ve sonradan yapılmış bir mutfak bulunur, ikinci kata giriş güney yönünde yandadır. Bu girişin yanında, içeride, zemin kata inen bir merdiven bulunur. İkinci katta bir sofa, beş oda, bir tuvalet ve sonradan eklenen bir mutfak yer alır. Odalardan ikisi deniz cephesindedir. Bu katta bahçe tarafına doğru oval dönüşlü bir çıkma vardır. Yapının bir de çatı katı bulunur. Yalının ikinci katında basık kemerli ve dikdörtgen pencereler vardır. Bu katın girişinin önü, açık bir balkon şeklinde düzenlenmiştir. Alt katta yuvarlak kemerli pencerelerin yamsıra dikdörtgen pencereler de kullanılmıştır. Güneybatıdaki köşe odasının iki penceresi 19ö2'deki onarımda açılmıştır.

Yalının tavanlarındaki ahşap bezemeler dikkat çekicidir. Kabartma ahşap, tavan göbekleri bitkisel motiflidir. Bunlar elips ya da yuvarlak formdadır.

Yalının günümüze kadar korunabilmiş mimari özelliklerinin yamsıra ikinci kat sofasında, camlı bir dolap içinde bulunan doldurulmuş kuş koleksiyonu da ilgi çekicidir. Bu koleksiyon Abdülaziz döneminden (1861-1876) günümüze ulaşmıştır.

Bibi. O. Erdenen, Boğaziçi Sahilhaneleri, I; A. C. Vada, Boğaziçi Konuşuyor ve Kanlıca Tarihçesi, İst., 1943.

EMİNE ÖNEL