Ünden bugüN

HAZRET-İ CABİR CAMÜ

bak. ATiK MUSTAFA PAŞA CAMÎI

HEBDOMON

Bugünkü Bakırköy havalisinin Roma dönemindeki adı. Kelime anlamı "yedinci" olup, yeri şehir surlarından itibaren yedinci mile rastlıyordu, (l kara mili=1.480 m.) Roma Imparatorluğu'nun Avrupa yakasını Saraybumu'nda kurulu Bizantion'a bağlayan ve Via Egnatia(->) denilen yolun üzerindeydi. I. Constantinus döneminde (324-337) burada bir yazlık sarayın, av

köşklerinin ve kiliselerin bulunduğu sanılmaktadır. Hebdomon Sarayı, büyük olasılıkla bugünkü Yenimahalle'de idi.

Hebdomon kente gelen konukların, sefere giden ve dönen askeri birliklerin ilk karşılandığı; saray seremonilerinin başladığı yerdi. Buradaki Campus Martis (ya da Campus Tribunalis), aslında ordu birliklerinin konakladığı geniş bir mekânın adı olmalıdır. Bu alana bakan yerde imparator ailesinin törenleri izlemelerine olanak sağlayan tribünler bulunuyordu.

Hebdomon'da ilk kez taç giyen imparator 364'te Valens'tir. Valens'in buradaki bir konak ya da sarayda kaldığı, ayrıca bir de liman yaptırdığı bilinmektedir. 391'de I. Theodosius'un yaptırdığı Vaftize! Yahya Kilisesi (bak. loannes Prodromos en to Hebdomo) ile 400'den önce yaptırılan Evangelist (Vaizci) loannes Kilisesi, Heb-domon'un bilinen dini yapılarmdandır.

I. îustinianos (hd 537-565), Hebdomon' daki bir sarayı ve îoannes Prodromos Ki-lisesi'ni yeniledi. Saray bundan sonra İus-tinianae adıyla anıldı. 673'te ve 717'de yaşanan Arap akınları sırasında Hebdomon talan edildi. II. Basileios (hd 976-1025) Hebdomon'daki kiliseleri onarttı. Bunlardan Evangelist loannes Kilisesi sonradan manastıra dönüştü ve II. Basileios'un ve VII. Mihael'in karısı Imparatoriçe Maria' mn mezar yeri oldu.

1204-1261 arasındaki Latin işgali sırasında, Hebdomon'un tahrip olduğu ve u-nutulmaya terk edildiği sanılmaktadır. Bazı kaynaklarda burasının felaket zamanlarında evsiz barksız kalanlara barınma yeri olduğu, yine bu dönemlerde halkın dua etmek için Campus'ta toplandığı anlatılmaktadır.

Arkeolojik araştırmalar sonucu Filda-mı(-*) denen bir açık su haznesi, dev granitten bir sütun, II. Teodosios'a (hd 408-450) ait bir heykel kaidesi, bir mezar odası (Hebdomon Hipojesi) ile loannes Prodromos Kilisesi'ne ait kalıntılara rastlanmıştır. Bunlardan sonuncusuna ilişkin olanlar 1960'larda tümüyle ortadan kalkmıştır.

Bibi. Millingen, Walls, 316-341; Th. K. Mak-rides, "To Byzantinon Hebdomon", Thraki-ka, S. 10 (1938), s. 137; R. Demangel, Cont-ribution a la topographie de l'Hebdomon, Paris, 1945.

İSTANBUL