Ünden bugüN

KAPTAN-I DERYA HACI HÜSEYİN PAŞA ÇEŞMESİ

Beyoğlu Ilçesi'nde, Kasımpaşa'da, Sipahi Fırın Sokağı'ndadır.

Kaptan-ı Derya Hacı Hüseyin Paşa tarafından 1145/1732'de yaptırılmıştır. Bu i-simle bilinen çeşme, mahalle halkı arasında Süruri Çeşmesi olarak da tanınmakta, ismini yakınındaki Süruri İlkokulu'ndan almaktadır.

Osmanlı dönemi mahalle çeşmelerinin güzel bir örneğidir. Bugün suyu akmakta olup, bulunduğu semtin ihtiyacım karşılamaktadır. Çeşme, eskiden Taksim su şebekesine bağlı idi; suyu günümüzde belediye tarafından sağlanmaktadır.

Üstü çatısız büyük bir haznesi olan mermer kaplı tek yüzlü bir çeşmedir. Bakımsızlık ve ilgisizlikten otlarla kaplı üst örtüsü, yer yer bozulmuş mermer kaplamalarına, yarısı yok olmuş aynataşına karşın kolayca onarılabilecek, sağlam, ayakta duran bir çeşmedir.

Lale Devri'nin (1718-1730) süsleme sanatının yansıdığı, tekne setlerinden saçağına kadar her tarafı kabartma çiçek ve tabaklarla meyvelerin incelikle işlendiği bir bezemeyle süslenmiştir. Yarım yuvarlak kavislerin birleşmesinden meydana gelen kemer, çeşme aynasının üzerinde yer almaktadır. Saçak seviyesi ile kemer arasındaki mesafenin fazlalığı dönemin özelliğini yansıtır. Su teknesi yol kotunun altında kalmıştır. Bugüne kadar çeşme hiçbir onanm görmemiş olup sadece mahalle sakinleri tarafından hazne temizliği yapılıp, korunmaya çalışılmaktadır. Onarım ve ilgi bekleyen sayısız mahalle çeşmelerinden biridir.

Bibi. Tanışık, istanbul Çeşmeleri n, 93; A. Egemen, istanbul'un Çeşme ve Sebilleri, ist., 1993, s. 392.

TÜLAY ÇOBANCAOĞLU