Ünden bugüN

KARAGÜMRÜK MEDRESESİ

Fatih İlçesi'nde, Karagümrük'te Mesih Mehmed Paşa Camii'nin kuzeyinde, Küçük Değirmen ve Sütçü Murat sokakları arasında yer alıyordu. "Fetva Emini Medresesi" o-larak da bilinir.

II. Abdülhamid döneminde (1876-1909) fetva emini olan Hacı Nuri Efendi camiyi yeniletmiş, yanına da bir medrese yaptırmıştır. 1875'te hazırlanan İstanbul haritasında cami gösterilmiş, fakat medrese belirtilmemiştir. Buna dayanarak, 1875 ile Nuri Efendi'nin istifa tarihi olan 1909

Karagümrük Sarnıcı

Müller-Viener,

arasında yapıldığını tahmin ettiğimiz medresenin, 1914'teki tespit çalışmasında 13 odası, çamaşırhane, abdesthane, gusülha-ne ve yeterli büyüklükte bir avlusu olduğu belirlenmiştir. Sayılan mekânlar arasında dershane yer almamaktadır; medresenin dershanesi olmadığını, caminin bu a-maçla kullanıldığını sanıyoruz. Konumu ve rutubetli olması dolayısıyla o tarihte (1914) öğrencilerin barınmasına uygun bulunmayan yapının duvarlan kagir, örtüsü ahşaptı. Doğudan, Sütçü Murat Soka-ğı'ndan girilen, düzgün olmayan dörtgen planlı avlunun güneybatı yönü cami ile sınırlanıyordu. Avlunun güneydoğu ve kuzeydoğu kenarlarında "L" oluşturan bir grup ve kuzeybatıda tek kol halinde hücreler sıralanıyor, kuzeydoğuda hücreler arasında bulunan dar bir geçitten helalara geçiliyordu.

1970'lerde çekilen fotoğraflarda medresenin dış duvarlarında kemerli üst pencereleri, avlu yönündeki ahşap direkli dar sundurması, kiremide örtülü çatısı görülebilmektedir. Harap bir durumda 1979'a kadar ayakta duran yapı, aynı yılın ağustos ayında bir yangın geçirmiş, geriye yalnızca kagir duvarları kalmıştı.

Medresenin enkazı kaldırıldıktan sonra, 1987'de arsası camiye katılmış; kuzeybatı tarafına cami görevlileri ve yatılı Kuran kursu öğrencileri için bodrumunda helalar bulunan üç katlı bir bina yapılmıştır. Zeminine dökme mozaik döşenen avluda, medreseden geriye yalnız bir çınar a-ğacı kalmıştır.

Bibi. Öz, istanbul Camileri, I, 83; Danişmend, Kronoloji, IV, 376-377; Kütükoğlu, Darü'l-Hİ-lafe, 173-175; Fatih Camileri, 164.

ZEYNEP AHUNBAY