Ünden bugüN

BibL A. Galante, Histoire desjuifs d'Istanbul, I, ist., 1941, s. 41, 67; Güleryüz, Sinagoglar, 44-45.

NAlM GÜLERYÜZ

HENDEKLER

bak. SURLAR

HENDESEHANE

bak. MÜHENDlSHANE-I BERRl-I HÜMAYUN

HENDESE-İ MÜLKİYE MEKTEBİ

1883'te kurulmuş mühendislik öğrenimi veren lise ve yüksekokul.

Hendese-i Mülkiye Mektebi'nin başlangıcı 1773'te kurulan Mühendishane-i Bah-ri-i Hümayun'a dayanır. 1795'te kurulan Mühendishane-i Berri-i Hümayun ise istihkâm ve inşaat mühendisi yetiştiren askeri bir okuldu. Her iki okul bir üniversitenin fakülteleri gibi öğretime devam ettiler ve birçok dersi beraber okudular. Tophane Nazırı Bekir Paşa 1849'da Mühendishane nazırı olunca topçu ve mimari sınıfı açtırarak öğretimde değişiklik yaptı. Daha ziyade askeri mühendisliğe dönen Mühendishane 1864'te Harbiye'ye nakledildi. 1871' de topçu ve istihkâm Harbiye'den ayrılarak Hasköy'deki eski mühendishaneye taşındı ve Mühendishane'ye "Mekteb-i Me-kâtib-i Askeriye" de dendi.

1874'te Galatasaray'da kurulan, Darül-fünun-ı Osmani bünyesinde "Turuk u Ma-abir Mektebi" adıyla sivil mühendis mektebi açıldı.

II. Abdülhamid 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı'ndan sonra, Türk olmayan unsurların Osmanlı Imparatorluğu'ndan ayrılması üzerine, Türklerin yetişmesine önem vererek çeşitli yüksekokullar açtırdı. 1879'da öğrencilerinin tümü gayrimüslimlerden i-baret olan Turuk u Maabir Mektebi'ni lağvetti ve 1883'te Hendese-i Mülkiye Mektebi'ni kurdurdu. Okul 3 Kasım 1883'te öğretime başladı, Halıcıoğlu'ndaki binası ise 20 Ekim 1884'te törenle açıldı. Hendese-i Mülkiye'nin yönetimi ile Mühendishane-i Berri-i Hümayun yönetimi Mühendishane Nezareti'ne bağlandı. Her ikisinin hocaları aynı idi. Paris'teki Ecole deş Ponts et Chaussees model alındı. Ünlü profesörler getirtildi. 1889-1891 arasında devrin en şöhretli hidrolikçisi Prof. Dr. Philipp Forch-heimer ders nazırı oldu ve çeşitli konularda ders verdi.