Şehir Hatları İşletmesi'ne Ait İstanbul İskelelerinden Geçen Yolcuların Ocak 1994'e Ait Bir Günlük Ortalama Sayısı
|
Jeton
|
Kan
|
Toplam
|
Eminönü-Kadıköy (2)
|
20.348
|
5.387
|
25.735
|
Eski Kadıköy-Eminönü (2)
|
21.108
|
3.730
|
24.838
|
Eminönü-Üsküdar (1)
|
15.541
|
8.147
|
23.688
|
Üsküdar-Eminönü (Haliç dahil)
|
15.604
|
6.803
|
22.407
|
Üsküdar-Beşiktaş
|
2.820
|
1.983
|
4.803
|
Beşiktaş-Üsküdar
|
2.515
|
1.687
|
4.202
|
Üsküdar-Kabataş
|
704
|
559
|
1.263
|
Kabataş-Üsküdar
|
918
|
519
|
1.437
|
Karaköy-H. Paşa-Kadıköy
|
18.501
|
5.246
|
23.747
|
Kadıköy-H. Paşa-Karaköy
|
28.057
|
7.465
|
35.522
|
Haydarpaşa-Karaköy
|
4.719
|
1.583
|
6.302
|
B. Hayrettin Paşa-Y.Kadıköy
|
6.424
|
3.555
|
9.979
|
Sirkeci-Harem
|
4.633
|
1.231
|
5.864
|
Harem-Sirkeci
|
4.805
|
1.095
|
5.900
|
Sirkeci-Adalar, Yalova, Çınarcık
|
849
|
599
|
1.448
|
Bostancı-Adalar
|
1.290
|
1.488
|
2.778
|
Eminönü (3)
|
1.548
|
912
|
2.460
|
Ortaköy
|
54
|
29
|
83
|
Kuzguncuk
|
253
|
332
|
585
|
Beylerbeyi
|
308
|
191
|
499
|
Çengelköy
|
450
|
356
|
806
|
Arnavutköy
|
31
|
27
|
58
|
Bebek
|
170
|
59
|
229
|
Kandilli
|
109
|
81
|
190
|
Anadoluhisan
|
295
|
157
|
452
|
Kanlıca
|
101
|
52
|
153
|
Çubuklu
|
54
|
28
|
82
|
îstinye
|
53
|
141
|
194
|
Paşabahçe
|
342
|
307
|
649
|
Beykoz
|
257
|
226
|
483
|
Yeniköy
|
94
|
29
|
123
|
Büyükdere
|
32
|
17
|
49
|
Sarıyer
|
212
|
75
|
287
|
Rumelikavağı
|
52
|
6
|
58
|
Anadolukavağı
|
212
|
76
|
288
|
Köprü-Haliç
|
262
|
238
|
500
|
Kasımpaşa
|
521
|
244
|
765
|
Fener
|
172
|
41
|
213
|
Balat
|
111
|
63
|
174
|
Hasköy
|
163
|
80
|
243
|
Ayvansaray
|
100
|
59
|
159
|
Toplam
|
154.792
|
54.903
|
209.695
|
dır. Salon uzunlamasına üç bölüme ayrılmıştır; Bostancı, Yalova ve Büyükada yolcuları ayrı bekleme salonlarına alınmaktadır. Denize bakan uçta, bina dışına bir sundurma yapılmıştır. Bina önünde, kıyıya paralel uzanan bir betonarme yanaşma yeri vardır. Buraya aynı anda iki deniz otobüsü yanaşabilmektedir.
Kabataş Deniz Otobüsü îskelesi'nin kara tarafındaki yolda, yolcuları ücretsiz olarak Taksim'e götüren otobüsler beklemektedir.
Beşiktaş iskeleleri: Barbaros Hayrettin
İSKELELER
202
203
İSKELELER
solda ise yolcu çıkış sundurması yer almaktadır. İskelenin kırma çatısı kiremitle örtülüdür. Yanaşma yeri 17 m uzunlukta, 6 m genişliktedir. Uzun kenarı binaya paraleldir.
Anadoluhisan iskelesi, neredeyse Kanlıca Iskelesi'nin kopyası gibidir. Tek farkı, pencerelerinin kemerli oluşudur denebilir. İskele yanaşma yeri de 8 m genişlikte, 21 m uzunluktadır. Uzun kenarı binaya paraleldir. 1989'da betonarme üzerine ahşap kaplama olarak yeniden inşa edilmiştir.
Kandilli İskelesi, Şirket-i Hayriye zamanında inşa edildikten birkaç yıl sonra 1916' da yanmış, yapılan ikinci iskele ise 1978' de Liberya bandıralı bir geminin çarpması sonucu parçalanmıştı. Üçüncü kez in-
iskelesi, Kabataş ile Beşiktaş iskeleleri a-rasında yer almaktadır. Beşiktaş iskelesi' ne 100 m uzaklıktadır. Aynı yerde, eskiden ahşap bir iskele vardı. Zamanla yıkılan bu iskelenin yerine, 1982'de betonarme olarak yenisi inşa edilmiştir. Uzun kenarı denize paralel, haç planlı yapılan tek kadı iskele binasının en büyük bölümü, karadan bakılınca soldadır ve yolcu bekleme salonuna ayrılmıştır. Sağda ise gişeler, bir büfe ve personel odaları bulunmaktadır. Dar bir şerit olarak binanın önünde yapılmış yanaşma yeri 25 m uzunluktadır. Bir hesap hatası sonucu yüksek inşa edilen iskele ile gemilerin güverte düzeyi arasında uyumsuzluk vardır. Barbaros Hayrettin İskele-si'ne Kadıköy vapurları yanaşmaktadır.
Beşiktaş lskelesi(->), Galata Köprüsü' ne 2,32 mil uzaklıktadır. 1913'te inşa edilmiş bir yapıdır. Bina iki katlı ve dikdörtgen planlıdır. Alt kat, bekleme salonuna ayrılmıştır, iskelenin kara yönünde, dikdörtgen planlı iki bina karşılıklı durmaktadır. Bunlar başmemur, memur, çımacı o-dalan ile gişelere ayrılmıştır. Beşiktaş tske-lesi'ne, Boğaz ve Üsküdar vapurlan yanaşmaktadır, iskelenin yanaşma yeri beton-
20. yy'ın başında Eminönü iskelesi (üstte) ve Eminönü iskelelerinin günümüzden bir görünümü. Tuğrul Acar fotoğraf arşivi (üst), Erdal Yazıcı
dur. Uzunluğu 25,5 m'dir. Beşiktaş Iskele-si'nin az ilerisindeki küçük yanaşma yeri ise, Üsküdar'a yolcu taşıyan özel dolmuş motorlarına aittir.
Rumeli Yakası Boğaziçi iskeleleri: Beşiktaş'tan sonra, Rumeli yakası Boğaziçi iskelelerinden hizmete açık olanlar, şöyle sıralanmaktadır:
Ortaköy iskelesi, ilk kez Şirket-i Hayriye tarafından 20. yy'ın başlarında yaptırılmıştır. Kare planlı küçük bina, tek katlı ve ahşaptır. Geniş kemerli pencereleriyle dikkati çekmektedir. Kara yönünde giriş kapısı ve gişe bulunmaktadır. İç kısmında bekleme salonu, memur ve çımacı o-daları vardır. Dışarıdaki yolcu çıkış mahalli, denizden bakınca soldadır. Ortaköy İskelesi'nin yanaşma yeri de ahşaptır ve Boğaz vapurlarına hizmet vermektedir.
Arnavutköy'e yapılan kazıklı kıyı yolu inşaatı sırasında eski iskele yıkılınca, 1988'de yeni bir iskele inşa edilmişti. Beton üzerine ahşap kaplama tekniği ile yapılan Arnavutköy iskelesi, dikdörtgen planlıdır. İçinde bekleme salonu, depo, memur ve çımacı odaları ile gişe bulunmaktadır.
Bebek Parkı'nda, Bebek Camii yanında bulunan Bebek İskelesi binası ahşap iki ayn küçük yapıdan oluşmaktadır: Kare planlı yolcu bekleme salonunun bulunduğu ilk bina ile memur odası ve gişeyi içeren daha küçük ikinci kulübe. Daha önce bu iki yapı ortadaki çımacı odasıyla birbirine bağlıydı. Ancak, park düzenlenirken aradaki çımacı odası yıkılmıştır. Bebek Iskelesi'nin yanaşma yeri ahşap kazık tipindedir ve 10,5 m uzunluktadır. Bebek iskelesi, tarifeli Boğaz vapurlan ile, Anadolu yakasına ring seferleri yapan motorbotlara hizmet vermektedir.
İstinye Koyu'nda yer alan iskele binası, istanbul'un en küçük iskele yapılarından biridir. Toplam kapalı alam 95 m2'dir. Betonarme İstinye iskele binasının yanaşma yeri 13 m uzunluktadır. Binada bekleme salonu, memur, çımacı odaları, hela ve gişe bulunmaktadır.
Yeniköy iskele binası Boğaz'a paralel inşa edilmiş, dikdörtgen planlı tek katlı ahşap bir yapıdır. Kara yönünden bakılınca, duvarın ortasında çıkıntılı bir giriş bulunmaktadır. Kırmızı kiremitli kırma tarzı çatı altında, binanın iç bölümleri ortadaki bekleme salonu ile solda depo, hela, sağda ise gişe ve memur odasından oluşmaktadır. Yeniköy tskelesi'nin yanaşma yeri, binanın önünde 7,5 m genişlikte, 16 m uzunlukta dar bir şerit biçimindedir. Boğaz'ın Marmara yönünde kalan yolcu çıkış mahalli, sundurma biçimindedir.
Büyükdere iskelesi, istanbul Boğazı' nın en geniş yerinde bulunmaktadır. Şirket-i Hayriye zamanında çift katil olarak inşa edilen bu kagir bina, kemerli cephesiyle dikkati çekmektedir. Kazıklı sahil yolu üzerinde yapılan yeni iskele, dikdörtgen planlı ve betonarme üzerine ahşap kaplama olarak 1989'da inşa edilmiştir. Karadan bakıldığında iç bölümler, sağda bekleme salonu, solda memur, çımacı o-dalan, hela, depo, kalorifer dairesi ve gişeden oluşmaktadır, iskelenin deniz cephesinde bulunan dar yanaşma yeri 21 m'dir.
Sarıyer İskelesi, ilk yapılış tarihi bakımından en eski iskele binalarındandır. Dar kenarı denize bakan dikdörtgen planlı bu iskele, kırma çatısı altında, bekleme salonu, memur, çımacı odaları ile hela ve gişeyi toplamaktadır. Ahşap olan yapının Marmara yönündeki yolcu çıkış ve giriş mahalli ortadan ayrılmıştır. İki koridor biçimindeki sundurma, iki kapıyla dışarı bağlanmaktadır. Bunlardan içte bulunan bölüm giriş, dıştaki ise çıkış içindir. Uzayan çatı, yolcu giriş bölümünü örtmekte, çıkışın üstü açık bulunmaktadır. Çatıyı ahşap direkler taşımaktadır. Sarıyer îskelesi'nin denize doğru 10 m uzayan ahşap yanaşma yeri, 13 m genişliktedir.
Rumelikavağı İskelesi, Boğaziçi'nin Rumeli yakasındaki son iskelesidir. Dikdörtgen planlı ahşap iskelenin geniş kenarı denize paralel olarak inşa edilmiştir. Bina, bekleme salonu, memur, çımacı odaları ile gişeyi içermektedir. Sundurmalı yolcu çıkış mahalli binanın Karadeniz yönündedir. 13 m boyundaki yanaşma yeri ahşaptır. Rumelikavağı Iskelesi'nden ayn-
lan vapurlar Anadolukavağı'na gitmek ü-zere Boğaz'ın karşı kıyısına yönelir. . Anadolu Yakası Boğaziçi iskeleleri: İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasındaki son iskelesi olan Anadolukavağı, eski iskelenin yıkılmasından sonra 1987'de betonarme olarak yeniden inşa edilmiştir. Klasik ahşap iskele modeline uygun olan yapı, betonarme üzerine ahşap kaplamadır. Dikdörtgen planlı, kırma çatılıdır, iç kısmında, bekleme salonu ortada "T" biçiminde yer alırken geri kalan bölümler memur odası, hela, depo ve gişeye ayrılmıştır. Denizden bakılınca, üstü uzayan çatıyla örtülü sağ kısmında yolcu çıkış mahalli vardır. Anadolukavağı Iskelesi'nin beton yanaşma yeri, 21 m kenarlı bir kare biçimindedir. Anadolukavağı Iskelesi'ne Boğaz vapurlan uğramakta, aynca karşı kıyıya Şehir Hatları'nın motorbotlarıyla ring seferleri yapılmaktadır.
Beykoz'daki eski iskele binası belediye tarafından yıktırıldıktan sonra, 1989'da yenisi inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı, tek katlı betonarme bina, ahşapla kaplanarak hizmete açılmıştır. Yolcu çıkış mahalli bina dışında açık olarak yapılan iskelenin en dikkati çeken yanı, çok büyük olan beton yanaşma yeridir. Denize doğru uzunluğu 42 m, genişliği 30 m'dir.
Paşabahçe iskelesi, 1989'da, yetersiz kalan eski ahşap iskelenin terk edilmesinden sonra Tekel içki Fabrikası önünde inşa edilmiştir, iskele binası betonarme yerine ahşap kaplama olarak yapılmıştır. Dikdörtgen planlı yapının çatısı, kırma tarzında ve kiremit kaplıdır.
Uzun kenarı denize paralel olan binaya karadan bakıldığında, gişe ve personel odaları sağda, yolcu bekleme salonu soldadır. Yolcu çıkış yeri sağda yer almakla birlikte, üstü kapalı bir sundurması yoktur. Paşabahçe Iskelesi'nin beton yanaşma yeri 21,5 m'dir.
Çubuklu iskelesi, bu semte yapılan ü-
Fener İskelesi
Nazım Timuroğlu
çüncü iskeledir, ilk iskele 1912'de Şirket-i Hayriye zamanında yapılmıştı. Sonuncusu ise 1991'de tamamlanarak hizmete giren betonarme iskeledir, iskele binası dikdörtgen planlı, betonarme üzerine ahşap kaplamadır. Karadan bakılınca, solda yolcu çıkış sundurması, ortada gişe, memur odası, salon, sağda ise çımacı odası yer almaktadır. Çubuklu Iskelesi'nin beton yanaşma yeri, denize 17,5 m uzanmaktadır.
Kanlıca iskelesi, 1990'da aynı plan ve biçimde yeniden inşa edilmiş, ancak bu kez betonarme üzerine ahşap kaplama o-larak yapılmıştır. Meydanıyla bütünleşen iskelelere en iyi örnek sayılan Kanlıca, eski özelliklerini az farkla da olsa korumaktadır. Karadan binaya girilince, sağda bekleme salonu, ortada personel odaları, en
Boğaz iskelelerinden Anadolukavağı (solda) ve Beylerbeyi iskeleleri. Erdoğan Koseoğlu (sol), Nazım Timuroğlu (üst)
İSKELELER
204
205
İSKELELER
şa edilen betonarme üzerine ahşap kaplı iskele binası, klasik plandan biraz farklıdır. Ancak işlev bakımından değişiklik yoktur. Karadan bakılınca, sağda personel odaları ve gişe ile genişçe bir sundurma görülmektedir. Bu sundurma hem personel odalarının arkasındaki bekleme salonu girişine, hem de yolcu çıkış mahalline açılmaktadır, iskelenin çatısı topuz çatı biçimindedir ve kiremitle kaplıdır. Kandilli İskelesi'nin betonarme yanaşma yeri, uzun kenarı binaya paralel olmak üzere, 21 m'ye 8 m'dir.
Kandilli'de Boğaz akınüsı çok güçlüdür. Eskiden, vapur işletmeleri, Kandilli Akıntı Burnu'nda, gelip geçen vapurların çarpışmaması için bayraklı işaretçiler bulundururdu. Gündüz yeşil ve kırmızı bayrak, gece ise aynı renklerde fener kullanırlardı. Bu durum, karşı kıyıdaki Arnavut-köy'de de aynıydı.
Kandilli'deki güçlü akıntı, Vaniköy'de görece azalırken, Kuleli Askeri Lisesi ö-nünde Boğaz'ın genişlemesiyle durulur.
Çengelköy iskele binası, Boğaziçi iskeleleri arasında, farklı yapısıyla dikkati çekmektedir. Kara tarafından dar bir sokakla ulaşılan iskele binası, 1990'da betonarme üzerine ahşap kaplama olarak yenilenmiştir. Kara yönünde bulunan iki köşesindeki bodur kuleler arasından bekleme salonuna girilen binada personel odaları sağ tarafta kalmaktadır. Yolcu çıkış mahalli sundurmasızdır ve binanın en sağındadır. Uzun kenarı binaya paralel olan beton yanaşma yeri 17 m'ye 12 m'dir.
Beylerbeyi iskelesi, kıyıdaki iskele meydanından ulaşılan neoklasik tarzda bir binadır. 1980'li yıllarda bakım görmüştür ve eski ahşap yapısını korumaktadır. Karadan bakıldığında, beyaz fon üzerinde lacivert kemerli penceresiyle dikkati çekmektedir. Yolcu salonu sağda, gişe ve memur odası ortada, sundurmalı yolcu çıkış yeri ise solda kalmaktadır. Beylerbeyi İskelesi'nin ahşap yanaşma yeri, uzun kenarı binaya paralel olmak üzere 15 m'ye 9,5 m ölçülerindedir.
Kuzguncuk iskelesi, 20. yy'ın başlarında kagir ve iki katlı olarak Şirket-i Hayriye tarafından mimar Ali Talat Bey'e yaptırılmıştır. Zamanının gereksinimi nedeniyle iki katlı inşa edilen binasının üst katı sosyal tesis olarak Şehir Hatları tarafından kullanılmaktadır. İskele binasının alt katı ise, girişin sağ ve solundaki iki dükkân ve koridorla başlamaktadır. Bina içini ikiye ayıran koridorun solunda gişe memur odası ve karşılıklı iki bekleme salonu bulunmaktadır, iskelenin yanaşma yeri ahşaptır ve uzun kenarı binaya paralel olan 14,5 m'ye 9 m ölçülerindedir.
Üsküdar İskelesi, İstanbul'daki en geniş alana sahip iskelelerden biridir. Tamamı 2.663 rtf'yi bulmaktadır. Üsküdar İskelesi, Şirket-i Hayriye zamanından beri birkaç kez inşa edilmiştir, ilk iskeleler ahşaptı. Son yapılan iki iskele ise betondu. Halen kullanılan iskelenin projesi, Mimar Orhan Şahinler tarafından çizilmiştir. Dört ayrı binadan oluşan Üsküdar iskele yapıları, karadan bakılınca, sağda Beşiktaş
Üsküdar
iskeleleri
(üstte) ve
Yeni Kadıköy
iskelesi.
Nazım Timuroğlu
(üst), Tahsin
Aydoğmus, 1994
bölümü, yanında gişeler bölümü, Eminönü bölümü ve en solda Haliç bölümü diye ayrılabilir. Burada, ana bina, ortadaki Eminönü bölümünün yolcu bekleme salonudur. Tavanda birleşen dört taşıma kirişine oturtulan köşeleri içeri doğru kesik bir çatıyla örtülü olan bina büyük pencerelerle çevrilidir. Haliç bölümüyle içeriden bağlantılıdır. Halic'e sefer yapan Şehir Hatları motorbotları, Üsküdar İskelesi' nin Marmara'ya dönük kenarına yanaşmaktadır. Bunun dışında, betonarme iskele üç vapur yanaşmasına uygun uzunluğa sahiptir, iskele yanaşma yeri tam düz olmamasına karşın, toplam 86 m'yi bulmaktadır. Bu iskeleden Eminönü'ne, Beşiktaş'a ve Halic'e düzenli vapur seferleri yapılmaktadır.
Üsküdar İskelesi'nin 100 m ilerisinde bulunan Üsküdar I iskelesi, 1988'den önce Kabataş'a sefer yapan araba vapurlarına hizmet vermekteydi. Bu hattan araba vapuru seferlerinin kaldırılmasından sonra bina yenilenerek, Kabataş'a ring seferleri yapan motorbotlara ayrılmıştır. Denize dik duran iskele binası kemerli pence-releriyle dikkat çekmektedir. Kara yanında gişeler ve giriş kapısı, içeride ise yalnızca bekleme salonu bulunmaktadır. Bu iskelenin hizmet binası Üsküdar iskelesi tarafında yer alır. Memur, çımacı odaları, depo ve hela, hizmet binasındadır. Üsküdar I İskelesi'nin 38,5 m olan yanaşma yeri denize uzanmaktadır.
Harem ve Haydarpaşa iskeleleri: Harem iskelesi, yalnızca Sirkeci'ye sefer yapan araba vapurlarının yanaştığı bir yer-
dir. İskele binası iki bölümden oluşmaktadır: Karadan bakılınca, gişeleri ve bekleme salonunu içeren silindirik çatılı, tek katlı ön bina ve hizmet bölümlerinin bulunduğu iki kadı arka bina. Denize dönük olan bu çift katlı binanın teras biçimindeki çatısında da küçük bir haberleşme kulesi yer almaktadır. Harem İskelesi'nin yanaşma yeri denize doğru sivrilmekte, her iki yanındaki rampalara iki araba vapuru yanaşabilmektedir.
Harem'de bulunan diğer iskele de, artık yolcuya hizmet vermeyen, yalnızca bağlanma yeri olarak kullanılan eski Karaköy Yüzer Iskelesi'dir.
Haydarpaşa lskelesi(», Haydarpaşa gar binasının hemen önünde yer almaktadır. Binanın tamamı gişe ve yolcu bekleme salonuna ayrılmıştır. Personel binası olarak yandaki bir başka yapı kullanılmaktadır. Haydarpaşa iskelesi, Karaköy ile yeni Kadıköy iskeleleri arasında sefer yapan yolcu vapurlarının uğrak yeridir. Genellikle, banliyö trenlerinin yolcuları Karaköy'e gitmek için bu iskeleyi kullanır.
Haydarpaşa'daki bir diğer iskele de, TCDD'ye ait tren taşıyıcı feribotların yanaştığı yerdir. Haydarpaşa ile Sirkeci'deki Sepetçi Kasrı önü arasında vagon taşıyan üç feribot bulunmaktadır. Bunların yönetimi, TCDD Liman İşletmesi Müdürlüğü Dok Kaptanlığı Bölümü'ne aittir.
Kadıköy iskeleleri: Kadıköy lskelesi(-0, Eminönü ve Adalar'a sefer yapan vapurların durağıdır. İki katlı betonarme bina, zamanla bazı değişikliklere uğramış, büyük yolcu kitlelerine hizmet veren iskele-
ye bazı ekler yapılmak zorunda kalınmıştır. Kara tarafına yapılan teras çatılı dikdörtgen planlı tek kadı yapı, asıl iskele binasına bağlanmıştır ve hacmi artırmaya yöneliktir. Bu bölümde gişe, turnikeler, baş-memur odası ve danışma bulunmaktadır. Prefabrik bir yapıdır. Binanın üst katı Şehir Hatları işletmesi tarafından sosyal tesis olarak kullanılmaktadır. Alt katta, ek binadan geçilince sütunlu bir bekleme salonuna girilir. Bu salonun üçte biri olan sağ tarafı demir parmaklıklarla Adalar'a gidecek yolculara ayrılan bölümdür. Binanın sol tarafından ise memur ve çımacı odaları bulunmaktadır. İskele binasının her iki yanına, revaklı yolcu çıkış sundurmaları yapılmıştır. İskelenin beton yanaşma yeri 35,5 m genişliğindedir.
Haydarpaşa Koyu'nun iç kısmına, betonarme kazıklar üzerine oturtulmuş iki katlı çelik konstrüksiyonlu bir bina olan yeni Kadıköy İskelesi, dikdörtgen planlıdır. 1982'de inşa edilmiştir. Üst katının denize uzanan bölümü alt kattan daha kısadır. Üst katta Şehir Hatları'nın Gemi Zabitleri Derneği, Emekliler Derneği, Eğitim ve Geliştirme Merkezi ile yolcu salonu bulunmaktadır. Buradan vapurlara uzanan davlumbazlar vardır. Alt katta, girişte Denizyolları Acentesi, bir dükkân, öğrenci ve subay kart gişesi ile 5 tane gişe bulunmaktadır. Gişelerden sonra ortada gazete bayii ve turnikeler yer alır. Turnikelerle geçilen büyük yolcu salonu, solda Karaköy ve Haydarpaşa yolcularına, sağda ise Beşiktaş yolcularına hizmet veren kapılara uzanır. Salonda bir danışma ile sağda polis güvenlik odaları vardır. Dip kısmında büfe ve sanat galerisi bulunmaktadır. Aralarındaki kapıdan geçilince, yolculara kapalı bir bölüme ulaşılır. Burada mutfak, yemekhane, kamarot, başmemur, enspektör, itfaiye, çımacı, jeton odalarıyla kalorifer kazanı ve hela yer alır. Yeni Kadıköy İskelesi, 98,5 m uzunluğu, 30 m genişliği ile büyük bir iskeledir. Yanaşma yerlerine 3 vapur uğrayabilmektedir. Ancak, bir yapım hatası sonucu, yanaşma iskelesiyle vapur güverteleri arasında yükseklik farkı vardır.
Kadıköy Deniz Otobüsü İskelesi, eski Kadıköy Evlendirme Dairesi'nin bulunduğu yerde kurulmuştur. Bu iskele binası, diğerlerinden oldukça farklı bir mimari tarzda inşa edilmiştir. Betonarme olan yapının teras tipi düz bir çatısı ve geniş bir alınlığı bulunmaktadır. Binayı taşıyan sütunlar üzerinde koyu renk nişler dikkati çekmektedir. Kara yönünde öne doğru çıkan bir giriş sundurması vardır. Yapı bol pencereli ve aydınlıktır. Kapıdan girilince, ortada gişeler, onların arkasında da terminal şefinin odasıyla yemekhane yer alır. İki yanda turnikeler görülmektedir. Soldaki bekleme salonu Bakırköy yolcularına, sağdaki salon ise Karaköy ve Kabataş yolcularına ayrılmıştır. Betonarme yanaşma yerine iki deniz otobüsü yanaşabilmektedir.
Marmara Hattı iskeleleri: Bostancı İs-kelesi(->), 1913'te inşa edilmiş yığma (taş) bir binadır. Betonarme kazıklar üstünde
Bakırköy Deniz Otobüsü iskelesi. Mümtaz Ankan, 1994
denize uzayan yanaşma yeni iskelenin ucundadır. Bu iskele 80 m uzunluktadır. Karaya bağlantı yerinde gişeler ve turnike bölümü vardır, iskele binası tek kadı, yüksek çatılıdır. Binanın içine kara yönünden girildiğinde, kullanılmayan bir gişe, başmemur, çımacı odaları ile küçük bir bekleme salonu yer almaktadır. Bostancı iskelesi, Sirkeci-Çınarcık ve Adalar'a sefer yapan vapurların uğrak yeridir.
Bostancı Deniz Otobüsü İskelesi, dalgakıranın iç kısmına inşa edilmiş tek katlı, dikdörtgen planlı çelik konstrüksiyonlu bir bina ve beton yanaşma yerinden oluşmaktadır. Uzun kenarı denize paralel olan binanın çatısı, yan yana yerleştirilmiş metal silindirik parçalardan meydana gelir. Bu iskele aynı zamanda İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayii ve Ticaret AŞ'nin yönetim yeri olduğundan, benzerlerinden büyüktür. Karadan bakıldığında, binanın önünde bir sundurma bulunmaktadır. Yapının sol tarafı genel müdürlük bürolarına ayrılmıştır. Burada, muhasebe, operasyon, teknik müdürlükler, terminal şefliği ve sekreterlik odaları vardır. Binanın diğer kısmı ise, Bakırköy, Kabataş ve Karaköy'e gidecek yolcular için bekleme salonlarına bölünmüştür. Ayrıca bahçede makine atölyesi ve yemekhaneyi içeren bir bina daha bulunmaktadır. Bostancı Deniz Otobüsü İskelesi'nin yanaşma yeri iki dubadan oluşur. Bunlara dört deniz otobüsü yanaşabilmektedir.
Daha önce araba vapurlarına hizmet veren eski Kartal iskelesi, kıyı yolu yapıldığında içeride kaldığı için yeniden inşa edilmiş, eski bina, Trafik Ekipler Müdür-lüğü'ne verilmiştir.
1993'te inşa edilen yeni Kartal iskelesi, yalnız Yalova'ya sefer yapan vapurlara hizmet vermektedir. İskele binası dikdörtgen planlı, kırma tipi çatısı geniş alınlık-lı, betonarme bir yapıdır, iç bölümleri ge-
niş bir bekleme salonu, gişeler, başmemur, memur ve çımacı odaları ile mutfaktan o-luşmaktadır. Betonarme yanaşma yeri, yandaki deniz otobüsleri iskelesiyle ortak kullanılmaktadır. Yanaşma yeri 52 m u-zunlukta ve 10,5 m genişliktedir.
Kartal Deniz Otobüsleri iskelesi, hemen Şehir Hatları iskelesinin yanındadır. Ancak, bina daha uzun bir dikdörtgen biçimindedir. Bu bina da vapur iskelesiyle aynı tarzda inşa edilmiştir. Farklı olarak, tepesinde camlı bir ışıklık bulunmaktadır. Bu iskeleden, deniz otobüsleri yalnızca Yalova'ya sefer yapmaktadır.
Eskihisar'daki araba vapuru iskelesi, 1988'de inşa edilmiştir. Büyük bir alana sahip olan iskele, 43.503 m2'dir. İskele binası ve yanaşma yerleri betonarmedir. Büyüklüğüyle doğru orantılı olarak 33 kişinin çalıştığı bu iskele, müdür muavinliği ile yönetilmektedir. İskele binaları atölye ve gözeüeme kulesi geniş arazi içinde dağılmış durumdadır. Motorlu araçların giriş yeri, Boğaz köprülerindeki gibi düzenlenmiştir. Paralı girişlerdeki gişeler yandaki kuleden kontrol edilmektedir. Ana iskele binası, araba vapuru rampalarına yakındır. Sekizgen planlı olan ve bekleme salonu ile büroların bulunduğu asma katın yer aldığı en yüksek bölümün yanı-sıra, ona ekli olarak üç yapı daha vardır. Bunlar güvenlik, enspektörlük ve yemekhane bölümleridir. Her üç ek de tek katlıdır.
Eskihisar îskelesi'nin bekleme yeri üç yüz aracı alabilecek kapasitededir. Bu iskelenin beş araba vapurunun yanaşması için rampası vardır. Bunlardan yalnızca izmit Körfezi'nin karşı kıyısındaki Topçular'a sefer yapan araba vapurları yararlanmaktadır.
Ada iskeleleri: Kınalıada İskelesi, eski iskelenin yıkılmasından sonra, 1993'te yeniden inşa edilmiş, betonarme bir yapıdır.
Dostları ilə paylaş: |