ÜNİversitelerin sayiştay bulgu sonuçlari
BULGU 1: Aktif Hesaplara Kaydedilmesi Gereken Yapım ve Onarım İşlerinin Giderler Hesabına Kaydedilmesi
Yüklə 6,23 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kamu idaresi cevabında;
- DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER BULGU 1: İç Kontrol Sisteminin Kurulmasına Yönelik Çalışmaların Tamamlanmaması
- HİTİT ÜNİVERSİTESİ DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAKLARI BULGU 1: Tahsisli Taşınmazların Varlık Hesaplarına Kaydedilmemesi
- BULGU 2: Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı İçin Amortisman Ayrılmaması
- BULGU 3: Vadeli Banka Hesabına İlişkin Olarak Elde Edilen Faiz Gelirinin Hatalı Muhasebeleştirilmesi
- BULGU 4: Örgün ve İkinci Öğretim Harç İade İşlemlerinde Faaliyet ve Bütçe Hesaplarının Yanlış Kullanılması
BULGU 1: Aktif Hesaplara Kaydedilmesi Gereken Yapım ve Onarım İşlerinin Giderler Hesabına Kaydedilmesi Aktif hesaplara alınması gereken yapım ve onarım giderlerinin giderler hesabına alındığı tespit edilmiştir. Kurum bütçesinden yapılan harcamaların söz konusu düzenlemelere göre muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Aşağıdaki tablolarda yer alan yapım ve onarım işlerinin yasal düzenlemelere göre aktif hesaplar yerine gider hesabı kullanılarak muhasebe kaydının yapıldığı görülmüştür. Tablo 3: Amfi Tiyatro Yapımına İlişkin Yevmiye Kayıtları
Tablo 4: Okul Öncesi Eğitim ve Araştırma Merkezi Yapımına İlişkin Yevmiye Kayıtları
Tablo 5:Espiye Meslek Yüksekokulu Binaları Onarımına lişkin Yevmiye Kayıtları
Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde; “252 Binalar hesabı Hesabın niteliği MADDE 175- (1) Binalar hesabı, kamu idarelerine ait her türlü binalar ile bunların bütünleyici parçaları ve eklentilerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 176- (1) Binalar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç (...)
3) Binalar hesabında kayıtlı binaların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.’, “258 Yapılmakta olan yatırımlar hesabı Hesabın niteliği MADDE 187- (1) Yapılmakta olan yatırımlar hesabı; kamu idarelerine ait yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin, geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hâllerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hâllerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır. ”, “630 Giderler hesabı Hesabın niteliği MADDE 393- (1) Giderler hesabı, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 394- (1) Giderler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçe ile ilgili olarak tahakkuk ettirilen ancak, bilanço hesabını ilgilendirmeyen giderler bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan bütçe gider hesapları hesap grubunda yer alan ilgili hesaba borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.” düzenlemeleri bulunmaktadır. Söz konusu yasal düzenlemeler gereğince, yapımı devam etmekte olan Amfi Tiyatro ve Okul Öncesi Eğitim ve Araştırma Merkezi Yapımı yatırımlarının 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına ve aktif hesaplara alınması gereken, Espiye Meslek Yüksekokulu Binaları Onarım İşinin de 252-Binalar Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir. Kamu idaresi cevabında; “Üniversitemizin 2015 yılı hesaplarının Sayıştay Denetçilerince incelenmesi sonucunda aktif hesaplara kaydedilmesi gereken yapım ve onarım işlerinin giderler hesabına kaydedildiği görülmüştür. Buna göre 2015 yılında yapımı devam etmekte olan amfi tiyatro ve okul öncesi eğitim ve araştırma merkezi yapımı işlerinin 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına ve aktif hesaplara alınması gereken Espiye Meslek Yüksekokulu binaları onarım işinin de 252-Binalar Hesabına kaydedilmesi gerekmekte iken 630-Giderler Hesabının kullanıldığı belirtilmiştir. Bu nedenle Güre Yerleşkesi Amfi Tiyatro Yapım İşi, Okul Öncesi Eğitim ve Araştırma Merkezi Yapım İşi ile Espiye Meslek Yüksekokulu Binalarının Bakım-Onarım İşine ait giderlerin yeniden envanteri yapılarak, 02.05.2016 tarih ve 3714, 3717 ve 3718 nolu muhasebe işlem fişleri ile düzeltme kayıtları yapılmış olup, bunlara ilişkin muhasebe işlem fişleri ilişikte gönderilmiştir.” denilmektedir.
Giresun Üniversitesi 2015 yılına ilişkin yukarıda belirtilen ve ekte yer alan mali rapor ve tablolarının “Denetim Görüşünün Dayanakları” bölümünde açıklanan nedenlerden dolayı Maddi Duran Varlıklar (252-Binalar Hesabı ) hesap alanı hariç tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmıştır.
BULGU 1: İç Kontrol Sisteminin Kurulmasına Yönelik Çalışmaların Tamamlanmaması 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ve İdarenin İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı çerçevesinde yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İdarenin yöneticileri iç kontrol sisteminin uygulanmasında personele örnek olması konusunda İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planında yapılacak eylem olarak gösterilen; “İç kontrol süreçleri ile ilgili farkındalık yaratarak standartların tüm birimlerde etkili uygulanması için yöneticilerin yılda en az iki defa bilgilendirme toplantısı yapılması ve bu toplantılarda iyi uygulama örneklerinin anlatılması” eylemi gerçekleştirilmemiştir. Birim yöneticilerinin verdikleri görevleri takip edebildiği bir yönetim bilgi sistemi henüz oluşturulmamıştır. Her düzeydeki yöneticiler tarafından verilen görevlerin sonucunu izlemeye yönelik olarak oluşturulan kontrol teşkilatları düzgün çalışmamaktadır. Her görev için eğitim ihtiyacı belirlenmemiş, planlı bir eğitim faaliyeti yürütülmemiştir. İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planında eğitim planı yapılacağı ve hizmetiçi eğitim konusunda bir yönerge ve/veya genelge çıkarılması hedeflendiği halde halen gerçekleştirilmemiştir. Yine aynı planda öngörülen ve personelin performansını ölçmeye yönelik olan kriterler belirlenmemiş, konuyla ilgili yönetmelik, yönerge ve/veya genelge çıkarılmamış ve Performans Değerlendirme Raporu hazırlanmamıştır.
İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planında idare; personel yetersizliğine yeterince çözüm bulunamadığını, mevzuat değişikliklerinde personele gerekli bilgilendirme yapılmasına çalışıldığını beyan etmiş, bunun için personelin görev yerlerinin belirlenmesi, görev yerlerinde olmayan kişilerin görevlerini yazılı olarak devretmesini sağlamaya çalıştıklarını bildirmişlerdir. Ancak görevden ayrılan personel yaptığı ve/veya yapacağı işleri bir rapor halinde görevlendirilen personele bildirmemektedir. Bu itibarla, idarenin mevzuata uygun olarak iç kontrol sisteminin kurulmasına ve işlerlik kazanmasına yönelik çalışmaları bir an önce tamamlaması gerekmektedir. Kamu idaresi cevabında; “Üniversitemizde etkin bir iç kontrol sistemi kurmaya yönelik çalışmalar “Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği” esas alınarak 2008 yılında başlatılmış ve Giresun Üniversitesi İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı hazırlanmıştır. Giresun Üniversitesi İç Kontrol Uyum Eylem Planı Maliye Bakanlığınca yürütülen merkezi uyumlaştırma çalışmaları kapsamında kamu idarelerine yol göstermek amacıyla 2011 ve 2014 yıllarında yayımlanan “İç Kontrol Rehberi” doğrultusunda Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu (İKİYK) tarafından mevzuatta yer alan periyodik süreçlerle izlenmekte ve değerlendirilmektedir. Tüm unsurları ile yeterli ve etkili bir iç kontrol sistemi kurmak amacıyla 2015 yılında yapılan çalışmalar Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından izlenmiş ve değerlendirilmek üzere İKİYK’ya bir rapor ile sunulmuştur. Kurulun yaptığı değerlendirmeler sonucu oluşturulan “İç Kontrol Sistemi Değerlendirme Raporu” ve “İç Kontrol Uyum Eylem Planı” bir yazı ile merkezi uyumlaştırma birimi görevini yürüterek Maliye Bakanlığına gönderilmiştir. 2015 yılı izleme ve değerlendirme sonucunda tamamlanamayan standartlarla ilgili çalışmaların Ekim 2016 tarihine kadar uzatılması eylem planında revizyona gidilmesi uygun görülmüştür. 2016 yılı izleme faaliyetlerine başlanmıştır.” denilmektedir. Sonuç olarak; Kamu idaresi cevabında, iç kontrol sisteminin kurulmasına ilişkin çalışmaların devam ettiği, İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı doğrultusunda yapılan çalışmaların Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu (İKİYK) tarafından izlenmekte ve değerlendirilmekte olduğu, 2015 yılına ilişkin izleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda, tamamlanamayan standartlarla ilgili çalışmaların Ekim 2016 tarihine kadar uzatılmasına ve eylem planında revizyona gidilmesine karar verildiği ifade edilmektedir. İdarece iç kontrol sisteminin kurulmasına ve işlerlik kazanmasına ilişkin çalışmaların ivedilikle tamamlanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
BULGU 1: Tahsisli Taşınmazların Varlık Hesaplarına Kaydedilmemesi Kamu idaresinin maddi duran varlıklarına ilişkin olarak yapılan incelemede; kuruma tahsis edilen arsa ve araziler ile binalara ilişkin muhasebe kayıtlarının bilanço hesapları itibariyle yapılmadığı tespit edilmiştir. Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde 250 Arazi ve Arsalar Hesabının kamu idarelerine ait her türlü arazi ve arsalarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiş ve hesabın nasıl çalıştırılacağı ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Öte yandan Yönetmeliğin 172’nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının a bendinin (5) numaralı alt bendinde; “Tahsise konu edilen arazi ve arsalar tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değer üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir." denilmektedir. Ayrıca Yönetmeliğin „252 Binalar Hesabı’ başlıklı 176. maddesinin (1) numaralı fıkrasının a bendinin (7) numaralı alt bendinde ise “Tabise konu edilen binalar tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değer üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, varlığa ilişkin amortisman tutarı 500-Net Değer Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilir.” hükmü yer almaktadır. Yukarıda yer verilen mevzuat çerçevesinde, Üniversitenin Kesin Mizan ve Bilançosunun incelenmesi sonucunda söz konusu muhasebe işlemlerinin gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir. Tahsisli taşınmazların anılan Yönetmelik gereği envanter işlemi akabinde kayıtlı değerleri ile 250.03 Arazi ve Arsalar Hesabı, 252.03 Binalar Hesabı ile 500.12 Net Değer Hesabına, binaya ilişkin envanteri yapılan amortisman tutarının ise 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 500.13 Net Değer Hesabına kaydedilmesi gerekirken kaydedilmemesi sonucunda 2015 yılı Bilançosunda kaydedilmeyen değerleri itibariyle hataya neden olunmuştur.
Diğer duran varlıklar hesap grubunda yer alan 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı için yıl sonunda amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir. 2015 yılı kesin mizanına göre; 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının borç bakiyesi 615.873,19 TL iken, buna denk olması gereken 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alacak bakiyesi ise 856.574,98 TL olarak görünmektedir. Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'ne göre; maddi duran varlık hesaplarında kayıtlı olup, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren varlıklar ile bu varlıklardan amortismana tabi olanların ayrılmış amortisman tutarları bu hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. Bu şekilde aktarılan varlıkların kayıtlı değeri ile ayrılmış amortisman tutarı arasındaki fark kadar, aktarma işleminin yapıldığı dönem sonunda amortisman ayrılır. Söz konusu muhasebe kuralı, kullanılma olanağı kalmamış varlıkların kurum bilançosunda sanal bir değer oluşturmaması için önem arz etmektedir. Bu kural gereği, dönem sonunda 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı arasındaki fark giderilecek şekilde amortisman ayrılması dolayısıyla bu hesaplarının eşitlenmesi gerekmektedir. Yukarıda yapılan açıklamalara göre hatalı yapılan işlemler sonucunda anılan iki hesap arasında oluşan 240.701,79TL lik fark, 294 hesabının Bilançoda olması gerekenden bu tutar kadar fazla görünmesine, diğer taraftan yıl sonunda amortisman ayrıldığında faaliyet gideri yapılacağından Faaliyet Sonuçları Tablosunda da Giderlerin, yine bu tutar kadar olması gerekenden düşük gösterilmesine neden olunmuştur. Kamu idaresi cevabında; Özetle gerekli düzeltme işlemlerinin muhasebat destek hattına açılan çağrıya verilen cevaba göre yapılarak bu hesapların eşitleneceği ve yıl sonlarında “294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı” ndan amortisman ayırma işleminin yapılmasına dikkat edileceği ifade edilmiştir. Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında söz konusu hatalı uygulama kabul edilmiş ve ilgili kayıtların yapılacağı belirtilmiştir. Ancak, bulgu konusu hususa yönelik öneri doğrultusunda 2016 yılında kayıtların yapılmaya başlanacağı beyan edilmişse de, yapılacak bu kayıtların 2015 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır. BULGU 3: Vadeli Banka Hesabına İlişkin Olarak Elde Edilen Faiz Gelirinin Hatalı Muhasebeleştirilmesi Üniversiteye ait vadeli banka hesabına tahakkuk eden faiz tutarlarından banka tarafından yapılan %15 oranında Gelir Vergisi tevkifatının muhasebeleştirme işleminin hatalı yapıldığı tespit edilmiştir. Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 19’uncu maddesi 8'inci fıkrasında faiz gelirine ilişkin yapılması gereken muhasebe kaydı düzenlenmiştir. İlgili hükme göre bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarlarının 102 Banka Hesabına, tevkifat tutarlarının 630 Giderler Hesabına borç, brüt faiz tutarının 600 Gelirler Hesabına alacak (181 Gelir tahakkukları hesabı yönetmelik gereği 2016 da kullanılacaktır), banka hesabına aktarılan tutarın tamamının ise aynı zamanda 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir. Yapılan incelemelerde; net faiz geliri tutarının 600 Gelirler Hesabı ve Bütçe Gelirleri hesaplarına kaydedilmiş olduğu, tevkifat yapılan 72.662,92 TL'lik vergi tutarının ise 630 Giderler Hesabına kaydedilmeyerek yukarıda anılan mezkûr yönetmelik hükümlerine aykırı olarak hatalı muhasebeleştirme işlemi yapıldığı tespit edilmiştir. Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine aykırı olarak üniversite tarafından yapılan söz konusu muhasebe kaydı sonucunda 630 Giderler Hesabına kaydedilmeyen (aynı zamanda 600 Gelirler Hesabına eksik kaydedilen brüt faiz geliri tutarı olan) 72.662,92 TL'lik tevkifat tutarı kadar 2015 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya neden olunmuştur.
Ancak, bulgu konusu hususa yönelik öneri doğrultusunda 2016 yılında kayıtların yapılmaya başlanacağı beyan edilmişse de, yapılacak bu kayıtların 2015 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır. BULGU 4: Örgün ve İkinci Öğretim Harç İade İşlemlerinde Faaliyet ve Bütçe Hesaplarının Yanlış Kullanılması Üniversite tarafından 33.787,45 TL tutarındaki örgün ve ikinci öğretim harç iadesi işlemlerinde; 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler hesabına borç, 805 Gelir Yansıtma hesabına alacak kaydı yapılması gerekirken, 800 Bütçe Gelirleri hesabına borç 805 Gelir Yansıtma hesabına alacak kaydı yapıldığı, üniversitenin asli faaliyetlerinden kaynaklandığı için 610 İndirim, İade ve Iskontolar hesabına borç kaydı yapılması gerekirken 600 Gelirler hesabına borç kaydı yapıldığı tespit edilmiştir. Merkezi Yönetim Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinde 610 İndirim, iade ve iskontolar hesabıyla ilgili olarak “Hesabın niteliği ” başlıklı 397’nci maddesinde; “1) İndirim, iade ve iskontolar hesabı, kamu idarelerinin asli faaliyetlerinden kaynaklanan mal veya hizmet satışlarına ilişkin olarak tahakkuk eden tutarlardan yapılan indirim, iade ve iskontoların izlenmesi için kullanılır” denilmektedir. Merkezi Yönetim Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinde 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler hesabıyla ilgili olarak “Hesabın niteliği ” başlıklı 417’nci maddesinde; “(1) Bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabı, bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben yapılan tahsilattan mevzuatı gereğince yapılan ret ve iadelerin izlenmesi için kullanılır” denilmektedir. Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince örgün ve ikinci öğretim harç iade işlemlerinde; 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler hesabının kullanılmaması Bütçe Uygulama Sonuçları Tablosunda, 610 İndirim, İade ve Iskontolar hesaplarının kullanılmaması ise Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya yol açmıştır.
Ancak, bulgu konusu hususa yönelik öneri doğrultusunda 2016 yılında kayıtların yapılmaya başlanacağı beyan edilmişse de, yapılacak bu kayıtların 2015 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır. Yüklə 6,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|