ÜNÜ DÜnyaya yayilmiş olan yazar : cengiz aytmatov

ÜNÜ DÜNYAYA YAYILMIŞ OLAN YAZAR : CENGİZ AYTMATOV
“Her yazar bir milletin çocuğudur ve o milletin hayatını anlatmak, eserlerini kendi milli gelenek ve törelerini kaynak alarak zenginleştirmek zorundadır. Benim ilk olarak yapmaya çalıştığım, kendi milletimin geleneklerini ve hayatını anlatmaktır. Fakat orada kaldığınız takdirde bir yere varamazsınız. Edebiyatın milli hayatı ve gelenekleri anlatmanın ötesinde de hedefleri vardır. Yazar, ufkunu milli olanın ötesine doğru genişletmek ve „evrensel‟ olana ulaştırmak için gayret göstermek durumundadır. İyi yazar “tipik insan” ortaya koyma ustalığına erişen yazardır.” Bu sözlerin sahibi olan Cengiz Aytmatov dünya edebiyatının gelmiş geçmiş en büyük yazarlarından biridir.

Cengiz Aytmatov eserlerinin dünya edebiyatında bir güneş gibi doğmasıyla birlikte okuyucuların gönül dünyasını aydınlatıp estetik ve sanat duygularını harekete geçirmiştir. Neticede dünyanın dört bir yanında Cengiz Aytmatov okuyucuları geceleri uykusuzluğa gönül rızasıyla, kalıp yarattığı güzel karakterlerden tesir alarak Kırgız halkının yaşamını, psikolojisini öğrenmektedirler.

Milletinin tarih boyunca kazandığı bütün maddî ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtan, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerlerini, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştiren, halkının içine düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatan, onların çözümlerine dair ipuçları gösteren, eserlerinde kendi ifadesi ile „tipik insan‟ı ortaya koymaya çalışan Cengiz Aytmatov, yarattığı eserleriyle Kırgız halkının kültürünü, tarihini, halkının değerlerini yeniden hatırlatmaya çalışmıştır.

Cengiz Aytmatov Sovyet döneminde yetişen ve Sovyet döneminin dünya çapındaki yazarlarından biridir. Yazmış olduğu eserleri takdir eden Sovyet yetkilileri onun değerini daima bilmiş ve kitaplarını bütün dünyaya tanıtmıştır. Sovyetler Birliğinin dağılması ve Kırgızistan‟ın bağımsızlığı kazanmasıyla Cengiz Aytmatov gerek kendi ülkesinde gerekse Türk dünyasında “büyük yazar” kimliğiyle en çok okunan ve beğenilen yazar unvanına sahip olmuştur. Edebiyat alanındaki başarısını ülkesinin sosyal, ekonomik ve toplumsal sorunlarıyla ilgilenerek, gerçekçi çözümler ortaya koyarak devam ettirmiştir.

Uluslararası bir unvana sahip olan Cengiz Aytmatov’un eserleri, tam olarak 150’den fazla dile tercüme edilmiştir. Cengiz Aytmatov, 2008 yılında hayata gözlerini yumdu. Kendisini çok seven Kırgız halkı 2008 yılını

" Cengiz Aytmatov " yılı ilan etmişlerdir.

Şimdi sizlere okulumuzda da bizzat okuttuğumuz ve öğrencilerimizin kültür hazinesine katkı sağlayacağını düşündüğümüz iki muhteşem Cengiz Aytmatov kitabını tanıtacağız. Beyaz Gemi ve Toprak Ana.

Beyaz Gemi

Kırgız yazar Cengiz Aytmatov bu eserinde , çocuk gözüyle milyonlarca insanın düşüncesini dile getiriyor. Okunan her satır insanı özlenen ve beklenen bir hasrete götürür. Eserde yazarın fikirleri, çevre ve adetler masalsı ve destansı bir dillee işlenmiştir. Issık Gölü civarında geçen kitapta küçük bir çocuğun gözünden dönemin Sovyet yönetimine eleştirel bir yaklaşım getirilmektedir. Romanın kahramanlarından Mümin dede gelenekçiliğin temsilcisi iken damadı Orozkul ise yozlaşmanın çarpıcı bir örneğini oluşturur. Kitap Sovyet döneminin sıkıntı, ümit, ve beklentilerini yansıtır. Roman annesi ve babası ayrılınca dedesi tarafından büyütülen bir çocuğun gözünden dünyayı anlatmaktadır. Dedesinin anlattığı masallarla büyüyen çocuğun hayal dünyası çok zengindir. Dedesinin yaptığı havuzda yüzen çocuk balık olmayı istemekte ve böylece Isık Göl'deki Beyaz Gemiye ve hayalindeki babasına kavuşacağı günü düşlemektedir. Çocuğun okuma çağı gelmiştir ve dedesi ona bir çanta alır. Okula başlayan çocuk çok mutludur. Mesafe uzun olduğu için dedesi onu her gün okula götürmekte ve okuldan almaktadır. Bir gün Orozkul ile dağdan getirdikleri tomruk suda kalınca dedesi torununu almaya gecikir. Orozkul zalim olduğu için Mümin'i bırakmak istemez. Mümin'in verdiği karar romanın sonunu hazırlayan olayların başlangıcı olur.

TOPRAK ANA

Vatan sevgisidir Toprak Ana. Aslında toprak olduğumuzu hatırlatır Aytmatov bize. Eserde hepimizin adına Tolunay toprakla dertleşir. Erkekleri askere alınan köylerde geride kalanların çektiği sıkıntılar etkileyici bir üslupla anlatılır. Eldeki yetersiz yiyeceğin muhtaç olandan başlanarak dağıtılması, dört gözle beklenen hasat zamanları, umutların hasat zamanına ertelenmesi, savaş yüzünden ürünün hemen hepsinin merkezden istenmesi, boşa çıkan umutlar, yine açlık, sefalet, bir yandan cepheden gelen ölüm haberleri, umutsuz bekleyişler, savaşın uzun sürmesi üzerine aşağı çekilen cepheye çağrılma yaşı, yine gidenler, ayrılıklar, gözyaşları... Yani tek kelimeyle ve bütün zulmetiyle; savaş.

Aynı zamanda bir aşk hikayesidir Toprak Ana . Kahramanımız Alimanın’ın mutluluğu tadamamış olmasıdır. Eserde sevmek kadar sevgiye doyamamak da anlatılır. Bezginlik, evlat acısı, açlık v.s. gibi duygularla karşılaşırız. Yazar bize, Tolunay’ın, Savankul’un, Aliman’ın, Kasım’ın da sevmeye hakları olduğunu hatırlatır

Kitabı okuduğunuz sırada, Aytmatov'un güçlü kaleminden düşmüş harika satırlara şahit oluyorsunuz. Yazar, Toprak Ana romanında savaş zamanı insanların yaşadığı tüm sıkıntıları, cephede kaybedilenlere duyulan acıları, insanı perişan eden ayrılıkları akıcı bir dille anlatmış. Okurken elinizden düşüremeyeceksiniz.