121
chunki mansab egalarining aqli qilichidan o‘tkir
bo‘lmog‘i lozim. Qilich bilan erishiladigan narsaga
aql va tadbir vositasi bilan ham erishish mumkin.
Maslahat bilan bitishi mumkin ishlarni dudama
xanjar bilan ham bartaraf qilib bo‘lmaydi...
Men sening xudbinligingni,
shirin xayol va yo-
qimli tushga o‘xshagan bu aldamchi dunyoning
boyliklariga xarisligingni yaxshi bilardim. Lekin
bularni yuzingga aytishga andisha qilar edim.
G‘aflat uyqusidan uyg‘onib, o‘zi tushunib qolar
deb yurar edim. Lekin sen tobora hadingdan
oshyapsan. Endi sening ba’zi nuqsonlaringni
ko‘rsatish, naqadar johil va nodon ekanliging-
ni, naqadar yaramas
ishlar qilganligingni ochiq
aytish vaqti keldi. Lekin mening aytadiganlarim
«daryodan bir qatra» qabilida bo‘ladi. Aytibdur-
larki, podsho uchun so‘zi ishidan ustun bo‘lgan
vazirdan ko‘ra xavfli narsa bo‘lmaydi. So‘z berib,
bajarmagan odam bilan aytmasdan ishni bajargan
odamning farqi katta. Senda shu xususiyat bor:
tiling hunaringdan, so‘zing ishingdan ustundir.
Sher sening aytganlaringga ishonib, bechora
ho‘kizni halok qildi. Debdurlarki, so‘z tajribaga
asoslanmagan bo‘lsa, shakl mazmunsiz,
davlat
adolatsiz, do‘stlik sadoqatsiz, boylik saxovatsiz,
ilm hikmatsiz, hayot osoyishtaliksiz bo‘lsa, ular
befoydadir. Saxovatli va adolatli shohning vaziri
yomon niyatli, raiyatga zulmkor bo‘lsa, fuqaro
shoh adolatidan mahrum etiladi, marhamat
eshiklari ular yuziga berkitiladi. Bu esa ichida
nahang yashaydigan toza
va shirin suvli hovuzga
o‘xshaydiki, har qanday tashna odam unga na qo‘l
suqa oladi va na oyoq.
122
Sodiq va ishbilarmon xizmatchilarning ko‘pligi
yaxshidir, ular podshohlikning ziynatidir. Sen esa
sherning yonida mendan boshqa hech kim bo‘lma-
sin, uning eng yaqin va ishonchli mahrami faqat
o‘zimgina bo‘lay deysan. Lekin o‘zgalarni baxtsiz
qilib, baxtga erishgan, sodiq va samimiy do‘stlarga
xiyonat qilib, ularni halok etish yo‘li bilan hurmat
qozonmoqchi va mansabga erishmoqchi bo‘lgan
odamday ahmoq va razil zotning bo‘lishi mumkin
emas. Riyokorlik bilan
ibodat qilib savob topish,
yomon niyat va zo‘rlik bilan ayollar muhabbatiga
sazovor bo‘lish, zahmat chekmasdan ilmga ye-
tish mumkin emas. Lekin bu so‘zlarimdan foyda
yo‘qdir, chunki bilaman, ular senga ta’sir etmaydi.
Mening senga nasihatim bir qushning
maymun-
larga bergan nasihatiga o‘xshaydi.
Dimna so‘radi:
– U qanday nasihat?
Dostları ilə paylaş: