Üretim sistemlerinin gelişimi El üretimi Atölye tipi üretim

üretim

• Bir işletmenin beşeri ve maddi kaynakları kullanarak ihitiyaçları karşılayacak mal ve hizmet yaratmasıdır.

Üretim sistemlerinin gelişimi

• El üretimi

• Atölye tipi üretim

• Fabrikasyon üretim

El üretimi

• Genel olarak zanaat biçiminde öğrenilen bir ürünün bütün üretim evrelerinin bir kişi tarafından gerçeleştirildiği üretim sistemidir.

El üretimi sisteminin temel özellikleri

• Küçük birimler olması

• Sipariş üzerine üretim yapması

• Makine teçhizattan çok emeğe dayalı Çok az sermayeye gereksinim duyması

• olması

• Müşteri ile doğrudan ilişki kurulması

• Yerel müşterilere ürün üretilmesi

Atölye tipi üretim

• Emeğe dayalı olan ancak uzmanlaşmaya yer veren ve kişilerin üretimin değişik aşamalarında görev aldıkları üretim sistemidir.

Atölye tipi üretimin özellikleri

• Emeğe dayalı olması

• Müşterinin birebir tanınmaması

• Talep tahminlerine dayalı olarak üretim yapılması

• El üretim sistemine göre iş bölümü ve uzmanlaşmanın daha gelişmiş olması

• Bölgesel müşteriler için üretim yapılması

Fabrikasyon üretim

• Üretim işlemlerinin makineler tarafından yapıldığı insanların makinelerin çalıştırılması ve üretimin sağlıklı yürütülmesinden sorumlu olduğu üretim sistemidir.

Fabrikasyon üretimin özellikleri

• Sermaye yoğun olması

• Büyük işletmeler olması

• Geniş pazarlar için üretim yapılması

• Diğer sistemlere göre daha çok sermaye gerektirmesi

• Teknolojik gelişmelere karşı duyarlı olması

Üretim sistemlerinin sınıflandırılması

• Sürekli üretim sistemi

• Kesikli üretim sistemi

• Proje tipi üretim sistemi

Sürekli üretim sistemi

• Tek veya birkaç ürünün sürekli üretilmesidir.

• Bir ürünün üretilebilmesi için gerekli işlemler birbirni izleyecek biçimde düzenlenir.

• Sınırlı ürün sayısı

• Üretim miktarlarının büyük boyutlara ulaşması

• standartlaşma

Sürekli üretim sistemi

• Kütle üretimi

• Bu ssitemde standart veya bir kaç üründen çok sayıda üretim yapılır. Üretim hattında bazı değişiklikler yapılarak benzer bir ürün üretilebilir.

• OTOMOBİL

• Akış tipi üretim

• Fabrika içinde makine ve teçhizat tek bir ürün üretmek için düzenlenmiştir. Ürün standart olduğu gibi üretim süreçleri de standarttır.

• Otomasyon

• Çİmento fabrikası

Sürekli üretim sisteminin özellikleri

• Üretilen ürünlere karşın yüksek miktarda üretim

• Sermaye yoğun yatırım

• Üretilen tüm ürünlerin aynı düzenli ve yüksek talep

• Az çeşide makinelerde aynı sırayla işlem görmesi

Kesikli üretim sistemi

• Farklı ürünlerin talebe göre ve az miktarlarda üretildiği sistemlerdir.

• Talebi düzensiz olan ürünler aynı makişnelerde yapılan bazı ayarlamalarla sınırlı sayıda üretilirler.

• Talebe göre farklılaşana siparişler farklı sayıda işlem görebilmesi ve işlemlerden farklı sıralarda geçmesi mümkündür.

• Sürekli üretimde mamul farklı olsa da işlem sayısı ve sırası aynıdır.

• MOBİLYA üretimi

• Düzensiz talep

• Esnek üretim sistemi

• Küçük makinelerde çok çeşitli üretim

• Aynı fonksiyonel özellikli üretim araçlarının aynı bölümlerde toplanması

Kesikli üretim sistemi

• Siparişe göre üretim

• Müşterinin istediği zamanda İstediği kalite ve miktarda tasarlanan üretim biçimidir.

• Çok çeşitli ürün üretmeye elverişli olduğu gibi aynı üründen farklı tasarımlarda üretimi de mümkündür.

• Üretilen ürün miktarı sipariş verenler tarafından belirlenir.

Kesikli üretim sistemi

• Parti üretim

• Belli bir mamul grubunun belirli partiler halinde üretilmesidir.

• Parti büyüklükleri bir siparişe dayalı ise bellidir. Talep tahminine dayalı ise belirsizdir.

• sistem esnek yapıdadır.

• Tüm parti üzerinde bir işlem tamamlanmadan izleyen işleme başlanmaz

Proje tipi üretim sistemi

• Büyük ölçekli projeden oluşan görev

• Özel isteme bağlı üretim

• Üretim faktörlerinin üretim yerine taşınması

• Mamülün sabit konumda olması

• Köprü, baraj, havaalanı, gemi, yolcu uçağı

İleri üretim sistemleri

• Esnek üretim

• Bilgisayar destekli tasarım ve üretim

• Bilgisayarla bütünleşik üretim

• Tam zamanında üretim

Esnek üretim

• Bilgisayar yazılım talimatlarına göre çalışma yeteneği olan ileri derecede otomasyona dayalı üretim araçlarıyla oluşturulmuş üretim birimlerinde isteğe göre tasarlanmış ürünlerin büyük miktarlarda üretilmesini sağlayan süreç

• Bir üründen diğerine geçişte makine hazırlık ve benzeri faalieytler için zaman kaybetmeden farklı ürünleri üretme yeteneği

Esnek üretim sistemi esneklikleri

• Ürün esnekliği: mevcut ürünler üzerinde değişiklik yapabilme, yeni ürünler üretme yeteneği

• Ürün karması esnekliği: çok uzun olmayan bir zaman diliminde üretilen mal çeşitlerini değiştirebilme esnekliği

• Ürün miktarı esnekliği: üretilecek miktarı azaltma veya çoğaltma yeteneği

Bilgisayar destekli tasarım ve üretim

• Bilgisayarların üretim araçlarının programlanması, yönlendirilmesi ve denetiminde kullanılması

• Müşteriye özgü mal üretiminin olanaklı olması

• Yeni ürün tasarımlarının önceki tasarımları bellekten çağrıldığı için daha kolay olması

Bilgisayarla bütünleşik üretim

• Üretim sistemlerinin toplam işleyişi tasarımla başlayıp, üretimle devam etmekte, stok yönetimi, finansal yönetim ve dağıtımla son bulur.

• İşletmenin üretim faaliyetleriyle ilgili tüm işlemlerin bir bilgi işlem sisteminde bütünleştirilmesi

• Üretim sistemini; ürün ve süreç tasarımı, planlama ve denetim ile üretim süreçleri boyutlarında bütünleştirmektedir.

Tam zamanında üretim

• Üretim sürecindeki gereksiz tüm aşamaların kaldırılması, hammadde ve yarı mamul stoklarının minimum düzeye indirilmesine veya sıfırlanmasına dayanır.

• Sistemde her süreç kendinden bir önceki süreçten ihitiyaç duyduğu miktarda parça ve malzeme çeker.

İleri üretim sistemlerinin özellikleri

• Makineleşme ve otomasyon

• Makineleşme; üretine miktarların çoğalması, ürünlerde tek tipliği sağlama, işgören verimliliğini arttırarak maliyetleri düşürme ve yüksek talep hacmine tüketici istekleri doğrultusunda cevap vermeyi sağlar

• Otomasyon; insan öğesine yer vermeden üretim süreçlerinin yerine getirilmesi ve denetimidir.

• Bilgisayarlı tasarım ve üretim sistemi ile bilgisayarla bütünleşik üretim sistemleri otomasyonun farklı düzeylerini içerir.

• Otomasyon büyük yatırım gerektirmesine rağmen, işçilik maliyetlerini azaltmakta, standart üretim yapmaya olanak sağlamakta ve büyük miktarda üretime olanak vermektedir.

İleri üretim sistemlerinin özellikleri

• İşbölümü ve uzmanlaşma

• İşbölümü emeğin verimini arttırmak amacıyla insan çabalarının birkaç beceri altında toplanmasıdır.

• Uzmanlaşma her sürecin farklı kişiler trarafından yapılmasıdır.

İleri üretim sistemlerinin özellikleri

• Standartlaşma

• Tek tip olma, üretilen ürünlerin sayısı ne olursa olsun her birinin diğerine benzer olmasıdır.

• İleri üretim sistemlerinde kullanılan makineler, üretim süreçleri ve denetimlerinin otomasyona elverişli olması standartlaşmayı getirmiştir.

• Stnadrt üretmenin en önemli yararı kullanıcı açısından yedek parça bulmanın kolay olmasıdır.

• Ürün montaj gerekitiriyorsa montajda uzman personel bulabilme kolaylığı önemlidir.

• İşletme açısından geniş tüketici kitlesine yönelik üretimde bulunma, girdi stok düzeyinin düşük tutulması, girdi satın almalarında basitleştirme yapılması

Beş tür standartlaşma vardır

• Firma standartları (yalnız bir işletme tarafından kullanılan)

• Birlik standartları (meslek birliklerince geitirilen)

• Ulusal standartlar (bir ülke için geçerli standartlar)

• Uluslararası standartlar (bir çok ülkede uygulanan)

İleri üretim sistemlerinin özellikleri

• Esneklik

• Talep yükselmelerinde üretim miktarının arrtırılması, talep azaldığında üretim miktarının azaltlılması

İleri üretim sistemlerinin özellikleri

• Bütünleşmeye olanak verme

• Entegre üretim : bir ürününün tamamının aynı üretim sisteminde üretilmesi

• Üretimde bütünleşme ileri üretim sistemlerinde daha kolaydır.

• Bütünleşmenin işletmeye yararı:

• Üretim girdilerini daha ucuza elde etme yanında daha kaliteli girdi kullanma, hem maliyet hem de kalite avantajı sağlama

Hizmet üretimi

• Tüketicinin ihtiyacını karşılamak ve tatmin etmek amacıyla üretilen, maddi olmayan, herhangi bir sahiplenmeyle sonuçlanmayan tüketiciye sunulan faaliyet

ürünler

• Tam mal: ürün tamamen somut özelliklidir. Sabun

• Hizmet gerektiren mal: malın kullanımı veya çekiciliğini arttırmak için soyut özellikler eklenir. Buzdolabı tamir, garanti, taşıma

• Karma ürün: eşit miktarda soyut ve somut özelliğe sahip ürünlerdir. Tamirat işleri

• Mal gerektiren hizmet: ürün oluşumunda soyut özellikler ağırlıklıdır. Ancak somut özellikler hizmeti destekler. Hava yolu ulaşım hizmeti

• Tam hizmet: ürün tamamen soyut özelliktedir. Bebek bakıcılığı

Hizmetin özellikleri

• Dokunulmazlık (soyut olma)

• Tüketici satın almadan önce hizmetin kendisine sağlayacağı faydayı ve sonucunu görmemektedir.

• Hizmet üretiminde verimlilik ölçümü mal üretimine oranla zordur.

• Hizmetlerde fiziksel değerlendirme yapılamaması nedeniyle tüketiciler hizmet sunulan ortam, işletmenin genel görünümü ya da firma daından, firma davranışlarından etkilenirler.

Hizmetin özellikleri

• Benzemezlik

• Hizmetler insan ilişkilerine dayandığı için aynı hizmetin aynı kişiye farklı zamanlarda veya iki ayrı kişiye aynı zamanda sunumu benzerlik göstermeyebilir.

• Yani, hizmet kalitesi, hizmeti, kimin, kime, ne zaman, nerede, nasıl sunulduğuna göre değişebilir.

• Hizmet sunan kişinin yetenek ve performansı, hizmet sunum anındaki psikolojik durumu, motivasyonu hizmet kalitesini etkiler.

• Hizmeti talep eden tüketicinin beklentileri, hizmet deneyimleri ve psikolojik durumu hizmet kalitesi üzerinde etkilidir.

• Hizmet suınumunun yapıldığı ortam, zaman ve öçevresel faktörlerde hizmet kalitesi üzerinde etkilidir.

Hizmetin özellikleri

• Ayrılmazlık

• Tüketici üretim sürecinin başlangıcına sonuna ya da tamamına katılır.

• Hizmetlerin kitlesel üretilmeleri, talep yoğunluğuna göre sunulmaları ve tüketicinin bulunduğu yerlere dağıtımaları imkansızdır.

• Kapasite kullanım sorunları oluşur.

Hizmetin özellikleri

• Dayanıksızlık

• Hizmetler stoklanamadığı için talep olmadığında mevcut kapasite atıl kalırken, aksi durumda hizmet üretini ve sunumu aksamaktadır.

• Hizmet işletmeleri arz ve talep arasında uyum sağlamak için esnek üretim ve işgören planları yapmaya, hizmet farklılaştırma, çeşitlendirme, fiyatlama ve tutundurma çabaları yoluyla talep yoğunluğunu zaman içinde dnegeli olacak önelemler almaya çalışır.

Hizmetin özellikleri

• Sahip olamama

• Hizmet tüketicisi bir hizmeti satın almakta, o hizmetten belirli bir süre yaralanma ve kullanma hakkını elde etmektedir.

• Hizmet işletmeleri müşteri kayıtları tutarak, müşteri hakkında bilgiler geliştirmeleri, bilgileri güncel ve kullanılır hale getirmeleri ve müşteri ilişkilerini sürekli ve dinamik tutmaları buna çözümlerdir.

Hizmet işletmesinin özellikleri

• Hizmet stoklanamadığı için ürünün stoğu yoktur.

• Hizmet üretimi emek yoğun olduğu için, mal üreten işletmelere göre daha küçük yatırımla işe başlarlar

• Başarı büyük sermaye yatırımlarına göre değil verilen hizmetin aklitesine göre belirlenir

• İşgücü maliyeti en büyük faaliyet harcamasını oluşturur.

• Hizmet tekrarlama ve sürdüme özelliğindedir.

Üretim yönetimi

• Üretimle ilgili faaliyetlerin organizasyonu, yönetimi ve denetimi

• Mal ve hizmetlerin en uygun kalitede, en düşük maliyetle tüketici talebini karşılayacak düzeyde ve tüketicinin arzu ettiği zamanda üretilmesini sağlamak üretim yönetiminin sorumluluğundadır.

• Üretim süreçlerinin neler olacağı, bu süreçlerin birbirini tamamlamak üzere hangi sırayla gerçekleştirileceği, bu süreçlerin hangi makine ile yapılacağı ile üretimde kullanılacak giridlerin nasıl ve nereden sağlanacağı konuları üretim yönetiminin çalışma alanını oluşturur.

Üretim yönetimi

• Üretime hazırlık

• Üretim sürecinin planlanması

• Üretim sürecinin kontrolü

Üretime hazırlık

• Ürün tasarımı

• Fabrika yerinin belirlenmesi

• Gerekli miktar ve kalitede hammadde, yedek parça ve ürün gereçlerinin sağlanması

• Üretim süreçlerinin düzenlenmesi

Ürün tasarımı

• Ürünün satılabilir olmasının temel koşulu tüketici istek ve ihtiyaçlarına cevap vermesidir. Bu yüzden ürün tasarımı Pazar araştırmalarına dayandırılmalıdır.

• Tasarı ürün şekli yanısıra işlevleri belirleme görevini üstlenir.

• Bazı işletmeler tek işlevli tasarımlar yaparken diğerleri tüketici ihtiyaç ve isteklerine daha iyi cevap vermek için biçimsel tasarımı koruyup işlevsel tasarımı geliştirebilirler.

• İşlevsel tasarım, fiziksel tasarım ve üretim maliyetlerinde uyum sağlayarak optimal ürün tasarımı önemlidir.

Gerekli miktar ve kalitede hammadde, yedek parça ve ürün gereçlerinin sağlanması

• Girdi kalitesi ürün kalitesini etkilerken girdi fiyatı üretim maliyetlerini etkiler.

• Tedarikin sürekliliği ise üretime tahsis edilmiş makinelerin kesintisiz olarak kullanımına olanak verir. Bu da sermaye verimliliğini etkiler.

• Makinelerin ve onları çalıştıran işgücünün girdi yokluğu nedeniyle atıl kalması üretim maliyetlerini arttırır.

• .

Temel tedarik amaçları

• Uygun kalite ucuz fiyat

• Üretimin sürekliliğinin sağlanması

• Stok maliyetlerini minimumda tutma

• Alternatif tedarik kaynakları bulma

• İşleme sırasında en az kayıp verecek malzemeyi sağlama

Üretim süreçlerinin düzenlenmesi

• Süreç seçimi; üretim süreç yapısının süreçlerde yer alacak işlemlerin, işlem sıralarının ve bu süreçleri yerine getirecek teknolojilerin belirlenmesidir.

• Süreçlere ilişkin kararlar; bina tasarımı, iç yerleşim düzenin belirlenmesi, üretim araçlarının seçimini etkilediği gibi kalite kontrolü, iş tasarımları, kapasite ve insan kaynakları yönetimini de etkiler.

• Süreçlere ilişkin kararlar; talebin yapısı, dikey entegrasyon derecesi, ürün ve üretim hacmi esnekliği, otomasyon düzeyi ve ürün kalitesinden etkilenir.

Üretim sürecinin planlanması

• Uzun dönemli planlar; tesis tasarımlarını dikkate alan yüksek maliyetli planlardır. Bu planlar üretim yöneticileri tarafından değil, işletme üst yönetimlerince yapılırlar.

• Orta dönemli planlar 6-18 aylık planlardır. Hangi ürün gruplarının üretileceği, bu ürün gruplarının üretimi için gerekli kaynakların neler olduğu ve nasıl temin edileceğini düzenlerler.

• Amaç; orta dönemde ortaya çıkan tahmini talebi karşılamak için mevcut üretim sistemini minimum maliyetle çalıştırmaktır.

Orta dönemli planlarda ürünler tek tek dikkate alınmayıp, üretim sisteminin talebi en iyi şekilde karşılamak üzere makinelerin, işçilerin kaç saat çalışacağı, hangi düzeyde girdi ve mamul stokları bulundurulacağı düzenlenir.

• Orta dönemli planlarda ürünler tek tek dikkate alınmayıp, üretim sisteminin talebi en iyi şekilde karşılamak üzere makinelerin, işçilerin kaç saat çalışacağı, hangi düzeyde girdi ve mamul stokları bulundurulacağı düzenlenir.

• Talebin kapasitenin altında veya üstünde olması durumunda da atıl kapasiteyi önleyecek veya kapasite üstünde talebi karşılayacak öngörüler yapılmalıdır.

Kısa dönemli planlar; haftalık veya birkaç aylık planlardır.

• Kısa dönemli planlar; haftalık veya birkaç aylık planlardır.

• Üretim sistemlerine göre planlama basit veya karmaşık olabilir.

• Sürekli üretim sistemlerinde kısa dönemli planlama kolaydır

• Siparişe göre üretim yapan sistemlerde kısa dönemde çok farklı siparişin atölye içinde akışının yönetilmesi gerektiği için planlama zordur.

• Parti üretiminde ekonomik parti miktarları ve üretim partilerinin işlem görme sıraları belirlenir. Planlama basittir.

Üretim sürecinin kontrolü

• Planlanan ile gerçekleşenin uyumlu olmasını sağlamak

• Üretime hazırlık aşamasında kontrol: hammadde ve yarı mamul tedarikine ilişkin

• Dönüşüm: planlanmış süreçlerin planlara uygun gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol

• Çıktı kontrolü: çıktı kalitesi ile planlanan kalitenin uyumunu denetleme

Stok kontrolü

• Talebe zamanında cevap verebilmek için işletmenin stokta hem girdi hem çıktı bulundurması gerekir.

• girdi stokları üretimin sürekliliğini sağlarken çıktı stokları siparişin zamanında karşılanmasına olanak verir.

• Stoklar üzerine doğrudan katılan hammadde, yarı mamul gibi ürünün yapısında doğrudan yer alan fiziki varlıklar ve ürünün kendisinden oluşur.

• Sürekli üretimde ürün sürekli üretildiği için girdi stokları üretimin sürekliliği sağlamak üzere yönetilirken kesikli üretimde parti ya da siparişim miktarına ve zamanında yetiştirilmesine göre girdi sağlanmaktadır. Her iki sisteme göre stok yönetimi farklılaşır.

Kesikli üretim sistemlerinde sipariş alındıktan sonra girdi satın alınmakta ve üretimden sonra ürün teslim edilmelidir. Bu nedenle bu sistemde hammadde ve ürün stokları sıfıra yakın ara mamul stokları ise yüksektir.

• Kesikli üretim sistemlerinde sipariş alındıktan sonra girdi satın alınmakta ve üretimden sonra ürün teslim edilmelidir. Bu nedenle bu sistemde hammadde ve ürün stokları sıfıra yakın ara mamul stokları ise yüksektir.

• Sürekli üretim sistemlerinde üretimin devamlılığını sağlamak üzere hammadde stokları yüksek tutulurken üretilen ürünün ne zaman satılacağı belli olmadığı için ürün stokları yüksek ara mamul stokları düşüktür.

Stok yönetiminde dört soru vardır:

• Stok yönetiminde dört soru vardır:

• Hangi hammadde, parça, malzeme ya da ürün stoklanmalı?

• Sipariş miktarı ne olmalı?

• Ne zaman sipariş verilmeli?

• Hangi stok denetim yöntemi kullanılmalı?

Stok kontrol yöntemleri

• Sabit sipariş miktarı

• Sabit sipariş dönemi

• Minimum maksimum

Sabit sipariş miktarı

• Sabit bir sipariş miktarı söz konusudur

• Sipariş miktarı sürekli aynı olurken sipariş zamanları değişkendir.

• Stoktan çıkan her girdi ve ürün kayıtlarda izlenir.

• Stoktaki miktarlar önceden belirlenmiş düzeye inince sipariş verilir.

Sürekli kayıt yöntemi

• Sürekli kayıt yöntemi

• Stoka giren ve stoktan çıkan miktarların sürekli kayıt altına alınması söz konusudur.

• Çift kutu yöntemi

• Stok miktarı başlangıçta ikiye bölünür.

• Birinci bölüm sabit sipariş miktarına eşitlenir, ikinci bölüm kullanılmaya başlanır.

• Kullanılan kutu bittiğinde sipariş verilir.

Sabit sipariş dönemi

• Siparişler sabit aralıklarla verilir.

• Sipariş miktarı değişir, sipariş zamanı aynı kalır.

• Stokların sürekli kayıt altında tutulmaması yöntemin avantajını oluştururken iki sipariş dönemi arasında siparişlere müdahele edilmemesi yüksek güvenlik stoku bulundurma zorunluluğu oluşturur.

Minimum maksimum yöntemi

• Stoklarda bir maksimum bir minimum düzey belirlenir.

• Stoklar önceden belirlenmiş sabit dönemlerde gözden geçirilir.

• Eğer stoklar minimum düzeye inmişse stokları maksimum düzeye çıkaracak miktarda sipariş verilir.

• Minimum stok düzeyi sipariş noktası, maksimum stok düzeyi hedef stok düzeyidir.

Optimum stok miktarı

• Stok yönetiminin amacı hammadde, yedek parça ve mamul mallardan oluşan stoklara en uygun miktar ve en düşük maliyetlerle doğru yerde ve doğru zamanda sahip olmaktır.

Stoklama ile ilgili maliyetler

• Satın alma veya stok kalemlerinin maliyeti

• Sipariş verme veya üretime hazırlama maliyeti

• Stokta bulundurma maliyeti

• Stoksuzluk veya stokta bulundurmama maliyeti

Optimum sipariş veya stok miktarı işletmelerde bu maliyet kalemlerinin en ekonomik şekilde gerçekleştirilmesini araştıran kuram

• Optimum sipariş veya stok miktarı işletmelerde bu maliyet kalemlerinin en ekonomik şekilde gerçekleştirilmesini araştıran kuram

• Ekonomik sipariş miktarı (ESM)=toplam stoklama ve sipariş verme maliyetlerini (TSM) en düşük düzeyde gerçekleştirebilecek sipariş ve stok miktarıdır.

Dönüşümlü işlemleri kontrolü

• Planlama işlemlerinden sonra üretim programları yapılır.

• Programların hazırlanmasını iş emirlerinin işlem birimlerine verilmesi takip eder.

• İş emirleri işlem birimlerine ulaştıktan sonra süreçlerin denetlenmesi faaliyeti başlar

Dönüşüm işlemleri kontrolü; üretim süreçlerinin izlenmesi ve gerçekleşen faaliyetlerin programlarla karşılaştırılarak sapma olup olmadığının belirlenmesi, sapma belirlendiğinde düzeltici önlemlerin alınmasını içerir.

• Dönüşüm işlemleri kontrolü; üretim süreçlerinin izlenmesi ve gerçekleşen faaliyetlerin programlarla karşılaştırılarak sapma olup olmadığının belirlenmesi, sapma belirlendiğinde düzeltici önlemlerin alınmasını içerir.

• Dönüşüm işlemleri denetimi sürekli ve kesikli farklılık gösterir.

• Kesikli üretim sistemlerinde parti ya da siparişe göre üretim söz konusu olduğu ve farklı ürünler üretildiği için dönüşüm sürecinin programlanması ve kontrolü karmaşıktır.

• Sürekli üretim sistemlerinde süreç kontrolünden çok planlama önemlidir.

Kesikli üretim sistemlerinde süreç kontrolünün öneminin sebepleri:

• Kesikli üretim sistemlerinde süreç kontrolünün öneminin sebepleri:

• Farklı ürünler üretildiği için siparişlerin gerektirdiği işlemlerin sayısı ve sırası farklıdır.

• Siparişlerin atölyede geçireceği süreler farklıdır.

• Makine ve işgücü esnekliği yüksektir.

• Makineler genellikle fonksiyonlara göre gruplanmıştır.

• Bir üretim partisine geçişte makine hazırlık sürelerine ve maliyetlerine katlanmak kaçınılmazdır

Bir parti veya siparişin üretimi için gerekli süreler :

• Bekleme hattında geçen süre

• Makinelerin hazırlanması için geçen süre

• İşlem süresi

• Siparişlerin bir iş merkezinden diğerine aktarılması için geçen süre

• Kesikli üretimde programlamanın ve denetimin amacı; işlem süreleri dışında geçen sürelerin minimize edimesidir.

Kalite denetimi

• Kalite: standartlara uygunluk

• Tasarım aşamasında planlanmış ve standartları belirlenmiş kaliteye ulaşmak için sadece sisteme giren hammadde ve parçaların veya sistemden çıkan ürünlerin denetimi değil dönüşüm süreçleri de denetlenir.

• Kalite kontrolün son aşaması çıktıların kabul edilebilir ürün olup olmadığının belirlenmesidir.

Kabul örneklemesi

• Kabul örneklemesi

• Satın alınan veya belli bir süreçle üretimi tamamlanan yarı mamuller veya üretimi tamamlanmış ürünlerden tesadüfi örneklem yoluyla seçilenler incelenir.

• Önceden belirlenmiş hata paylarının üzerinde hata tespit edilirse partilerin muayene noktasını geçmesine izin verilmez. Bu denetime göre bir partinin kabul ya da reddine karar verilir.

İstatistiksel süreç denetimi

• İstatistiksel süreç denetimi

• Belli bir süreçte işlem tamamlanmış parçalar tesadüfi örnekleme ile seçilerek incelenir.

• Sürecin önceden belirlenmiş sınırlar içinde üretim yapıp yapmadığı tespit edilir.

• Eğer süreçten çıkan parça belirlenmiş kalite sorunlarının dışında ise süreçte düzeltme yapılarak parçanın kabul edilebilir kalite düzeyine getirilmesi sağlanır

Kabul örneklemesi satın alınan ürünlerin teslim aşamasında üretim aşamaları arasında veya çıktıların tamamlanmasından sonra süreç denetimi ise üretim sırasında kullanılan kalite kontrol teknikleridir.

• Kabul örneklemesi satın alınan ürünlerin teslim aşamasında üretim aşamaları arasında veya çıktıların tamamlanmasından sonra süreç denetimi ise üretim sırasında kullanılan kalite kontrol teknikleridir.