O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
Pedagogika fakulteti Boshlang`ich ta`lim va sport tarbiyaviy ishi 197-guruh talabasi Bekturdiyeva Hilolaning “Matematika o`qitish metodikasi” fanidan
KURS ISHI Mavzu:Matematika darslarida integratsiyalashgan darslarni tashkil etish metodikasi.
Qabul qildi: ____________. Topshirdi: Bekturdiyeva H.
Urganch- 2022
MUNDARIJA Kirish……………………………………………..………………………………3
I.BOB.Matematika darslarida integratsiyalashgan darslarni tashkil etishning nazariy asoslari…………………………………………..…..…………..………7
1.1 Integratsiyalashgan ta'limning asosiy xususiyati…...………………..….…….7
1.2 Matematika o'qitishda fanlararo aloqalar………...………………................25
II.Bob. BOB.Matematika darslarida integratsiyalashgan darslarni tashkil etishning amaliy ahamiyatlari………………………….…………………........36
2.1. Matematika darslarida integratsiyalashgan darslarni rejalashtirish…………………………………………………….…………….......36
2.2. Matematika o'qitishda fanlararo aloqalarni amalga oshirish metodikasi…………............................................................................................39
III.Xulosa…………………………………………………………………………46
IV.Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………...47
Kirish O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan “Davlat ta`lim standarti to`g`risidagi Nizom”ga binoan umumiy o`rta ta`lim, shu jumladan, boshlang`ich ta`lim bosqichi uchun ham alohida-alohida davlat ta`lim standarti talablari va me`yoriy ko`rsatkichlari belgilab qo`yadi.
“Jamiyatning zamonaviy rivojlanish davri, inson faoliyatining barcha sohalariga kirib boradigan axborot texnologiyalarining kuchli ta`siri bilan ajralib turadi, bu dunyodagi axborot oqimlarining global axborot makonini shakllantirishini ta`minlaydi. Ushbu jarayonlarning ajralmas va muhim qismi ta`limni kompyuterlashtirishdir.
Hozirgi kunda pedagogik amaliyotda dunyo axborot va o`quv sohasiga yo`naltirilgan yangi ta`lim tizimi mavjud. Ushbu jarayon ta`lim texnologiyalari mazmuniga tuzatishlar kiritish bilan bog`liq o`quv jarayoni va amaliyotida sezilarli o`zgarishlar bilan birga keladi, ular zamonaviy texnik imkoniyatlarga moslashtiriladi va o`quvchiga axborot jamg`armasiga aylanishi mumkin . Axborot texnologiyalari yaxlit ta`lim jarayonining ajralmas qismi bo`lib, uning samaradorligini sezilarli darajada oshiradi.
Ta`lim institutlari madaniyat va bilim tashlovchilari sifatida ham qololmaydilar. Ko`proq K.D.Ushinskiy shunday dedi: "O`quvchilar tabiati aniqlik talab qiladi." Yangi axborot texnologiyalari o`quv jarayonini takomillashtirish va umuman ta`lim tizimini takomillashtirish uchun katta imkoniyatlarga ega. Didaktik agentlardan biri sezilarli rivojlanayotgan salohiyatli multimedia hisoblanadi.
Multimedia yordamida (Eng. Multimedia. Multimedia. Ko`plab dasturiy ta`minot va texnik vositalardan foydalanamiz) Biz o`quvchi, ham tinglovchi, ham turli xil dasturiy ta`minot va texnik vositalardan foydalangan holda turli xil dasturiy ta`minot va texnik vositalardan foydalanadigan axborot texnologiyalarini tushunamiz. va tomoshabin Darsda axborot texnologiyalaridan foydalanish sizga yuqori estetik va hissiy darajasida darslar o`tkazishga imkon beradi (animatsiya, musiqa) ko`rinishni ta`minlaydi; didaktik materialni jalb qiladi; darsda bajarilgan ish summasini bir necha bor oshiradi; o`qitish va o`qitishning differentsiatsiyasini ta`minlaydi; Bu diqqat, idrok, fikrlash, tasavvur, xotira, ijodiy qobiliyatlar va kognitiv manfaatlarga ulanishga yordam beradi.
Hozirgi bosqichda maktabning eng muhim vazifasi - bu o`qitishning pedagogik maqsadlari bilan bir qatorda talabalarning rivojlanish maqsadlariga katta e`tibor qaratilganligini, talabalarning rivojlanish maqsadlariga katta e`tibor qaratilmoqda ularning shaxsiyligi. Talabalarning axborot madaniyatini shakllantirish zarurligi to`g`risida asta-sekin xabardorligi bor. Ta`lim jarayonini barqaror o`sib borayotganligi to`g`risida aniqlangan ehtiyojlarni qondirish zarurati, zamonaviy fanlar va zamonaviy ilm-fan mablag`lariga ega bo`lgan so`nggi pedagogik texnologiyalarni qo`llash sohasida bilim va ko`nikmalarni oshirishdir.
Kurs ishining dolzarbligi:Kichik yoshdagi o`quvchilarga integratsion ta'lim asosida bilim berish,integratsion terminlar bo`yicha nutqlarini o`stirish va matematika darslarida didaktik tamoillar yordamida geometriyaga oid misol va masalalar yechish bo`yicha bilim va malakalarni oshirish.
Tadqiqotning dolzarbligi o`qituvchilarning ehtiyojlari bo`yicha boshlang`ich ta`lim o`quv jarayonida multimediya vositalaridan foydalanishning samarali usullari bilan bog`liq.
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2020-yil 6-noyabrdagi “O`zbekistonning yangi taraqqiyot davrida ta`lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini rivojlantirish chora-tadbirlari to`g`risida”gi PF-6108-son Farmoni 1. Boshlang`ich ta`lim vazirligi:
a) Xalq ta`limi vazirligi va Ta`lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi bilan birgalikda 2021-yil 1-avgustga qadar o`quvchilarni boshlang`ich ta`limga majburiy bepul bir yillik tayyorlash hamda boshlang`ich ta`lim o`quv dasturlarining o`zaro uzviyligini ta`minlash choralarini ko`rsin;
b) Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, Ta`lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi hamda boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda 2022-yil 1-yanvarga qadar boshlang`ich ta`lim tizimida zamonaviy o`qitish shakllari, yangi pedagogik va axborot texnologiyalarini joriy qilsin, jumladan:
xalqaro standartlar va talablar asosida Boshlang`ich sinf o`quvchilarning rivojlanishini baholash mezonlari va ko`rsatkichlarini ishlab chiqsin;
O`quvchilarning o`sishi hamda boshlang`ich ta`lim bilan qamrab olish jarayonlarini monitoring qilish bo`yicha axborot boshqaruv tizimini ishga tushirsin va unga kiritiladigan ma`lumotlarning shaffofligini ta`minlasin;
Tadqiqot muammosi axborot-ma`rifiy muhitni kengaytirish va boshlang`ich maktabda multimedia didaktik salohiyatidan etarli darajada foydalanish o`rtasida aniqlangan qarama-qarshilik. O`qish ob`ekti: multimedia mahsulotlari.
Tadqiqot mavzusi: Multimedia orqali boshlang`ich maktabda darslarni tashkil etishning uslubiy xususiyatlari.
Hozirgi zamon matematikasi natural son tushunchasini asoslashda to`plamlar nazariyasiga tayanadi. Chekli to`plamlar elementlari orasida o`zaro bir qiymatli moslik o`rnatish o`zaro ekvivalent to`plamlar sinflarini ajratish imkonini beradi, shu bilan birga bu sinflarning har birini xarakterlovchi umumiy narsa-natural sonlarni ajratish imkonini beradi integratsion darslar boshlang`ich sinflar uchun mustaqil bo`lim sifatida o`quv dasturiga kiritilmaydi. O`quv jarayonida geometriya elementlarini o`rganish bilan bevosita bog`lab olib boriladi.
Kurs ishining maqsadi - boshlang`ich sinf o`quvchilarini integratsion tushunchalar bilan tanishtirish va masalalarni boshqa fanlar bilan aloqadorlikda yechishga o`rgatishda didaktik tamoillardan foydalanishni amalga oshirish usullari ishlab chiqishdir.
Bu mavzuni yoritish jarayonida o`z oldimizga quyidagi vazifalarni qo`ydik:
Boshlang`ich sinf o`quvchilarini matematika darslarida integratsion tushunchalar bilan tanishtirishning ahamiyatini nazariy hamda amaliy asoslash:
Boshlang`ich matematika kursida geometrik materialning xossalaridan foydalanishning samarali usullarini ishlab chiqish;
Boshlang`ich sinf o`quvchilarini geometrik materialga oid masalalar yechishga o`rgatishda didaktik materiallardan foydalanish usullarini ishlab chiqish;
Boshlang`ich sinf o`quvchilarini geometrik materialga doir misollarni yechishga va tekshirishga o`rgatishda ko`rsatmali vositalardan foydalanishning ahamiyatini yoritib berish.
Tadqiqotning maqsadi: Multimedia orqali boshlang`ich maktabda darslarni tashkil etishning uslubiy xususiyatlarini tavsiflash.
Tadqiqot gipotezasi: Agar boshlang`ich maktabda darslarni tashkil etishda bo`lsa, quyidagilar uchun uslubiy xususiyatlarga ega bo`lgach:
Multimedia darsining texnologik xaritasidan, shu jumladan maqsadli, katta va operatsion bo`limlardan foydalanish,
turli xil multimedia vositalaridan foydalanish uchun ba`zi qoidalarga rioya qiling,
Talabalarning interfaol o`zaro ta`siri uchun sharoit yaratish uchun, undan keyin kognitiv faollik va akademik fanlarga qiziqish ortadi.