Ustad Hüseyn Ənsariyan

Rahiblik və guşənişinliyin səbəbi

Tarixi məlumatlara, eləcə də ayə və rəvayətlərə əsasən həzrət İsanın səhabələri və yaxınları rahiblik yolunu tutmuşdular. Onlar guşənişinliyi bir dəyər sayır və imkan həddində cəmiyyətdən uzaqlaşmağa çalışırdılar. Səhabələr şəhərdən uzaqlaşıb biyabanlarda, mağaralarda ibadətə məşğul olurdular. Qurani-kərimdə məsihilərin rahibliyə meyli haqqında buyurulur: “Özbaşına seçdikləri tərkidünyalıq yolunu onlar üçün biz müəyyənləşdirməmişdik. Bunu Allah rizasına etsələr də, layiqincə gözləmədilər.”¹

Bu gün məsihi dünyası güclü şəkildə dünya həyatına bağlandığından rahibliyə meyl zəifləmişdir. Amma məsihi məmləkətlərinin müəyyən nöqtələrində hələ də rahiblik müşahidə olunur. Rahiblər cəmiyyətdən kənarlaşaraq ömürlərini tənhalıqda keçirirlər. Xaricə səfərlərindən birində bir qrup məsihi ilə görüşdüm. Onlar bildirdilər ki, yaxınlıqda monastrda yaşayan rahiblər daim ibadətə məşğuldurlar və bayıra çıxmırlar. Onlar nə qəzet oxuyur, nə televizora baxır, nə də radioya qulaq asırlar. Demək olar ki, monastrdan kənarda baş verənlərdən xəbərsizdirlər. Məsihi dünyasında rahiblərin monastrda yaşayıb arabir cəmiyyətdə görünməsi adi bir işdir. Rahiblərin öz ömrünün 20-30 ilini monastrda yaşayıb dünyadan xəbərsiz qalması təəccüblü görünür. Təbii ki, onların məqsədi özlərini mömin göstərmək deyil. Əgər rahiblər üçün cəmiyyətin münasibəti əsas olsaydı, arabir bayıra çıxıb özlərini tanıtdırardılar. Belələri sadəcə məsihi ayinlərini yerinə yetirməklə Allaha yaxınlaşmaq məqsədindədirlər. Onların nəzərincə, yalnız rahiblik və dünyadan uzaqlaşmaqla Allaha yaxınlaşmaq mümkündür.

Müsəlmanlar arasında da rahiblik yolunu tutub tərki dünya olanlar var. Onlar guşənişinliyi ictimai rabitələrdən üstün tuturlar. Bəzi çaşqın firqələr və sufilər də düşüncə və əməldə cəmiyyətdən kənarlığa üstünlük vermişlər. Nəticədə ictimai-siyasi vəzifələrə əməl olunmur, müsəlmanlar və İslam düşmənləri qarşısındakı vəzifələr öhdədən atılır. Belələri nəinki düşmənlə mübarizə meydanına daxil olmur, hətta öz yanlış düşüncələri ilə İslamı təhrif edirlər. Onlar öz baxışlarına don geyindirmək üçün bir çox rəvayətləri, xüsusi ilə dünyanın sonu ilə bağlı hədisləri əldə bəhanə tuturlar. Həmin rəvayətlərdə buyurulur ki, son dövrdə aləmi bürüyəcək fəsadlardan amanda qalmaq üçün cəmiyyətdən kənarlaşmaq lazımdır. Məsələn, imam Sadiqdən (ə) belə bir rəvayət nəql olunur: “Evlərinizin döşənəcəyi olun.” (Yəni cəmiyyətə qatılmaqdan çəkinib evlərinizdə qalın).¹